| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Kiedy rozpoczęły się negocjacje w JSW dotyczące nowego ZUKP? | Negocjacje rozpoczęły się 8 maja 2025 roku w Katowicach, po 16 latach bez jednolitego układu. |
| Jakie są główne oczekiwania związków wobec zarządu JSW? | Związki domagają się 15% podwyżek oraz gwarancji zatrudnienia do 2030 roku. |
| Jakie znaczenie mają negocjacje dla bezpieczeństwa energetycznego UE? | JSW dostarcza 40% węgla koksowego w UE, a stabilność układu wpływa na ceny i dostępność surowca. |
Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW) od lat uznawana jest za lidera w produkcji węgla koksowego na rynku europejskim. Jej rola nie ogranicza się jedynie do wydobycia surowca – spółka ta jest fundamentem wielu gałęzi przemysłu stalowego Unii Europejskiej. Rok 2025 przynosi jednak istotne zmiany, które mogą zdefiniować przyszłość JSW i jej pracowników. Nowy Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy (ZUKP) to nie tylko formalny dokument – to potencjalny przełom dla stabilności zatrudnienia, warunków pracy oraz pozycji rynkowej spółki na arenie międzynarodowej.
Spis treści:
Najważniejsze Fakty o Negocjacjach w JSW
8 maja 2025 roku w Katowicach odbyło się pierwsze od niemal dwóch dekad spotkanie negocjacyjne dotyczące nowego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. To wydarzenie zgromadziło przedstawicieli aż 33 związków zawodowych spośród 80 zaproszonych. Tak wysoka frekwencja świadczy o ogromnym zainteresowaniu i potrzebie uregulowania warunków pracy w ramach jednej, spójnej umowy.
Od czasu wygaśnięcia poprzedniego ZUKP w 2009 roku, brak jednolitego dokumentu komplikował kwestie płacowe i organizacyjne dla około 40 tysięcy pracowników zatrudnionych w kopalniach i zakładach przeróbczych JSW. Zarząd spółki, reprezentowany przez prezesa oraz kluczowe gremia decyzyjne, stanął naprzeciw żądań największych organizacji związkowych, takich jak NSZZ „Solidarność” czy Forum Związków Zawodowych. To właśnie te podmioty będą miały największy wpływ na kształt nowego porozumienia.
Nowy ZUKP ma nie tylko ujednolicić zasady zatrudnienia, ale także stworzyć podstawy do długofalowego dialogu społecznego, który jest niezbędny dla dalszego rozwoju JSW jako strategicznego przedsiębiorstwa sektora górniczego.
Kontekst Rozpoczęcia Negocjacji
Negocjacje w JSW nie dzieją się w próżni – są odpowiedzią na szereg wydarzeń i trendów, które ukształtowały branżę górniczą w Polsce i Europie. W lutym 2025 roku spółka ogłosiła rekordowe wyniki finansowe za rok poprzedni: zysk netto przekroczył 2,1 miliarda złotych. Ten sukces gospodarczy znacząco zwiększył siłę negocjacyjną związków zawodowych, które postulują większe udział wynagrodzeń pracowników w owocach tego sukcesu.
Równie ważna jest trwająca reforma górnictwa zapowiedziana przez rząd Polski, zakładająca zwiększenie wydobycia węgla koksowego do roku 2030. Ten kierunek wpisuje się zarówno w potrzeby przemysłu stalowego, jak i specyficzne uwarunkowania energetyczne kraju.
Przemysł górniczy stoi jednak również przed wyzwaniami wynikającymi z polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Presja na redukcję emisji CO₂ zmusza JSW do inwestycji w technologie niskoemisyjne — projekt „Zielony Koks” zainicjowany w zeszłym roku jest tego najlepszym przykładem. Tym samym negocjacje toczą się na tle dynamicznych zmian technologicznych i regulacyjnych.
Porównując obecne rozmowy z poprzednimi próbami uregulowania warunków pracy – zwłaszcza nieudaną próbą z 2022 roku – widzimy wyraźną ewolucję podejścia obu stron oraz wzrost znaczenia stabilności zatrudnienia i płac jako kluczowych punktów spornych.
Perspektywy Rozwoju i Ryzyka Negocjacji
Rozmowy między zarządem a związkami zawodowymi niosą ze sobą wyraźne napięcia. Organizacje pracownicze domagają się podwyżek rzędu 15% oraz gwarancji zatrudnienia do końca dekady, argumentując swoją postawę wysokimi wynikami finansowymi spółki.
Z kolei eksperci rynkowi wskazują na ryzyko utraty konkurencyjności JSW wobec tańszych dostawców zagranicznych, szczególnie australijskiego węgla koksowego. Nadmierne ustępstwa mogą osłabić elastyczność operacyjną firmy i wpłynąć negatywnie na jej pozycję na rynku globalnym.
Jeśli negocjacje przeciągną się poza czerwiec bieżącego roku, istnieje realna groźba protestów pracowniczych – mogą to być m.in. „białe szkoty”, czyli ograniczona praca bez formalnego strajku. Takie działania mogłyby poważnie zaburzyć ciągłość produkcji i dostaw surowca kluczowego dla przemysłu stalowego UE.
Z drugiej strony podpisanie porozumienia może przyciągnąć inwestorów oraz ustabilizować notowania akcji JSW na giełdzie – już od początku roku obserwujemy wzrost wartości o około 8%. To pokazuje jak duże znaczenie ma dialog społeczny dla wyników ekonomicznych spółki.
Co Znaczą Negocjacje dla Czytelników i Regionu?
Negocjacje prowadzone przez JSW mają daleko idące konsekwencje nie tylko dla samych pracowników czy rynku górniczego, ale również dla bezpieczeństwa energetycznego całej Unii Europejskiej. Jastrzębska Spółka Węglowa odpowiada bowiem za około 40% unijnego wydobycia węgla koksowego – surowca niezbędnego przy produkcji stali wykorzystywanej m.in. w budownictwie czy motoryzacji. Każdy przestój lub zakłócenie dostaw może więc wpłynąć na wzrost cen materiałów budowlanych i innych wyrobów stalowych.
Dla regionu Śląska nowe porozumienie oznacza potencjalną poprawę warunków pracy oraz wzrost wynagrodzeń. Obecnie średnia płaca brutto w JSW wynosi około 12 tysięcy złotych miesięcznie — to aż o 70% więcej niż średnia regionalna, co czyni spółkę jednym z najważniejszych pracodawców lokalnej społeczności.
Zaskakujący jest fakt, że JSW pozostaje jedynym europejskim przedsiębiorstwem wydobywającym więcej węgla koksowego niż energetycznego od roku 2021. Ponadto firma aktywnie wspiera rozwój społeczności lokalnych – tylko w zeszłym roku przeznaczyła około 120 milionów złotych na projekty rozwojowe i socjalne wokół swoich kopalń.
Dla przeciętnego mieszkańca regionu stabilność zatrudnienia w JSW przekłada się też na szersze efekty gospodarcze: od cen produktów stalowych po poziom życia rodzin związanych z branżą górniczą.
Negocjacje prowadzone przez Jastrzębską Spółkę Węglową to moment o wyjątkowym znaczeniu historycznym – pierwszy tak ważny krok ku ujednoliceniu warunków pracy od ponad piętnastu lat. Ich wynik może przesądzić o przyszłości branży górniczej nie tylko na Śląsku, lecz także całej Unii Europejskiej. Stabilny dialog społeczny staje się fundamentem adaptacji do nowej rzeczywistości gospodarczej i ekologicznej. W czasach dynamicznych zmian warto śledzić rozwój sytuacji wokół JSW jako przykład konstruktywnego kompromisu między interesami pracowników a wymaganiami rynku globalnego.
