Instytut Ekspertyz Sądowych (IES) im. prof. Jana Sehna w Krakowie rozpoczął swoją XV kadencję Rady Naukowej 17 kwietnia 2025 roku, a uroczyste wręczenie aktów powołania odbyło się 6 maja 2025 r. z udziałem wiceminister sprawiedliwości Marii Ejchart. Nowa kadencja, obejmująca 16 ekspertów z różnych dziedzin, wprowadza istotne zmiany w podejściu do ekspertyz sądowych w Polsce, z naciskiem na automatyzację procesów eksperckich i podnoszenie standardów etycznych. Jak wpłynie XV kadencja Rady Naukowej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie na przyszłość ekspertyz sądowych? Czy nowe technologie i specjaliści zrewolucjonizują polski wymiar sprawiedliwości?
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak wpłynie XV kadencja Rady Naukowej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie na przyszłość ekspertyz sądowych? | Nowa kadencja wprowadza automatyzację i podnosi standardy etyczne, co ma skrócić czas opiniowania i poprawić jakość ekspertyz. |
| Jakie technologie zostaną wprowadzone przez Instytut Ekspertyz Sądowych w 2025 roku? | Planowane jest wdrożenie systemów AI oraz OCR do analizy dokumentów, co usprawni procesy eksperckie o około 30%. |
| Jaka jest rola AI w modernizacji ekspertyz sądowych w Instytucie Ekspertyz Sądowych im. prof. Jana Sehna? | AI ma wspierać analizę dowodów biologicznych i cyfrowych, zwiększając efektywność i wiarygodność opinii biegłych. |
Spis treści:
Jak rozpoczyna się XV kadencja Rady Naukowej Instytutu Ekspertyz Sądowych i kto ją tworzy?
W świetle ostatnich wydarzeń XV kadencja Rady Naukowej IES rozpoczęła się formalnie 17 kwietnia 2025 roku. Uroczysta ceremonia wręczenia aktów powołania odbyła się 6 maja przy udziale wiceminister sprawiedliwości Marii Ejchart, podkreślając rangę wydarzenia dla polskiego wymiaru sprawiedliwości. W skład nowej Rady weszło 16 członków – wybitnych ekspertów reprezentujących różnorodne dziedziny nauki i praktyki.
Przewodniczącym Rady został prof. dr hab. Tadeusz Tomaszewski, znany ze swoich osiągnięć w zakresie kryminalistyki. Zastępcą przewodniczącego została prof. dr hab. Jolanta Wąs-Gubała, natomiast do grona kluczowych członków należą m.in. prof. dr hab. Zuzanna Brożek-Mucha, specjalistka od toksykologii sądowej, oraz podinsp. dr Anna Przewor reprezentująca Policję.
Nowy skład zapowiada intensywną pracę nad modernizacją Instytutu, zwłaszcza poprzez rozwój badań nad automatyzacją procesów eksperckich oraz wdrażanie innowacyjnych technologii cyfrowych. Dzięki temu można spodziewać się znaczących zmian zarówno w jakości, jak i szybkości wydawania opinii sądowych.
Jak wygląda historia i misja Instytutu Ekspertyz Sądowych?
Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. Jana Sehna działa nieprzerwanie od 1929 roku, będąc pionierem nauki o ekspertyzach sądowych w Polsce. Jego początki wiążą się z potrzebą profesjonalizacji opiniowania dowodów na rzecz wymiaru sprawiedliwości – od badań pisma ręcznego po zaawansowane analizy kryminalistyczne.
Misją IES jest dostarczanie niezależnych, rzetelnych i opartych na naukowych metodach ekspertyz dla sądów oraz prokuratur na terenie całego kraju. Instytut odpowiada za ponad 40% wszystkich opinii biegłych wydawanych w Polsce – to ponad 20 tysięcy ekspertyz rocznie.
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz stałemu rozwojowi laboratoriów IES odgrywa kluczową rolę we wsparciu wymiaru sprawiedliwości, zapewniając wiarygodne dowody potrzebne do rozstrzygania spraw karnych i cywilnych.
Jakie konsekwencje dla branży mają zmiany zapowiedziane przez nową Radę Naukową?
W obliczu rosnących wymagań wymiaru sprawiedliwości nowa Rada Naukowa IES stawia na automatyzację procesów eksperckich oraz podniesienie standardów pracy biegłych. Przykładem jest planowane wdrożenie technologii OCR (optyczne rozpoznawanie znaków) do szybszej analizy dokumentów oraz systemów sztucznej inteligencji wspierających interpretację skomplikowanych danych.
Zgodnie z prognozami wdrożenie tych rozwiązań może skrócić czas oczekiwania na opinie nawet o 30%, co jest odpowiedzią na dotychczasowe opóźnienia średnio wynoszące około czterech i pół miesiąca.
Jednocześnie Rada podkreśla konieczność zachowania wysokich standardów etycznych – reakcją na kontrowersje związane z projektami ustaw próbującymi centralizować kompetencje biegłych pod egidą IES jest zobowiązanie do opracowania nowych wytycznych etycznych do końca tego roku.
Jakie trendy branżowe kształtują przyszłość ekspertyz sądowych według ekspertów?
W Polsce oraz na arenie międzynarodowej coraz większą rolę odgrywa sztuczna inteligencja (AI) wspierająca analizę dowodów cyfrowych i biologicznych. Według danych z 2025 roku aż 45% laboratoriów sądowych w Unii Europejskiej korzysta już z algorytmów AI, podczas gdy polski wskaźnik wynosi obecnie około 28%.
Prof. Dariusz Zuba, dyrektor IES, podkreśla: „Nowa Rada ma ambitny plan wdrożenia systemu AI do analizy dowodów biologicznych już do końca 2026 roku, co zrewolucjonizuje prace naszych laboratoriów”.
Z drugiej strony pojawiają się głosy krytyczne dotyczące potencjalnej centralizacji kompetencji biegłych i marginalizacji mniejszych ośrodków ekspertizy – dr hab. Anna Przewor zwraca uwagę na konieczność ochrony pluralizmu środowiska naukowego mimo postępującej cyfryzacji.
Co oznaczają zmiany dla przeciętnego obywatela korzystającego z wymiaru sprawiedliwości?
Dla osób oczekujących na rozstrzygnięcie swojej sprawy najważniejsza jest szybkość i wiarygodność ekspertyz sądowych. Wprowadzenie nowych technologii przez Instytut Ekspertyz Sądowych może skrócić przeciętny czas oczekiwania na opinię z około 4,5 miesiąca do około trzech miesięcy, co znacząco przyspieszy postępowania karne i cywilne.
Dodatkowo zwiększona precyzja dzięki wsparciu AI zmniejszy ryzyko błędów ludzkich – obecnie aż 7% ekspertyz bywa kwestionowanych ze względu na nieprawidłowości metodologiczne lub interpretacyjne.
Dzięki tym zmianom mieszkańcy Polski mogą liczyć na bardziej transparentny i efektywny wymiar sprawiedliwości oparty na rzetelnych dowodach naukowych.
Zaskakujące fakty o Instytucie Ekspertyz Sądowych
IES posiada unikalne laboratoria badawcze – jedyną w Polsce pracownię badań pisma ręcznego znaną m.in. z analizy testamentu Fryderyka Chopina oraz opracowaną metodę wykrywania mikrośladów narkotyków na banknotach wykorzystywaną skutecznie przy ściganiu przestępstw narkotykowych.
Tego typu innowacje świadczą o wysokim poziomie naukowym instytutu oraz jego znaczeniu dla bezpieczeństwa publicznego i rozwoju nauki forensycznej.
XIV kadencja zakończyła się niedawno po zaopiniowaniu blisko dziewięćdziesięciu projektów badawczych, co pokazuje dynamiczny rozwój instytutu i jego zdolność do adaptacji wobec nowych wyzwań prawnych i technologicznych.
XV kadencja wpisuje się więc zarówno w tradycję wieloletniej działalności IES, jak i otwiera nowy rozdział pełen nowoczesnych rozwiązań.
Instytut Ekspertyz Sądowych stoi u progu przełomowej transformacji swojej działalności – inwestując w sztuczną inteligencję oraz automatyczne metody analizy dowodów cyfrowych i biologicznych, może znacząco przyspieszyć proces wydawania opinii biegłych oraz zwiększyć ich rzetelność.
Zachowanie równowagi między innowacją a niezależnością środowiska eksperckiego pozostaje jednak wyzwaniem wymagającym ciągłego dialogu społecznego i naukowego.
