Polski sektor bankowy od lat imponuje stabilnością i zdolnością adaptacji do zmieniających się warunków gospodarczych. Po rekordowym 2024 roku, w którym zyski banków osiągnęły historyczny poziom, pojawia się pytanie o ich przyszłość. Związek Banków Polskich (ZBP) prognozuje, że zyski sektora bankowego w 2025 roku utrzymają się na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego, pomimo wyzwań związanych z niższymi stopami procentowymi i rosnącymi kosztami ryzyka prawnego.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie są prognozy zysków sektora bankowego w Polsce na podstawie raportu ZBP za 2025 rok? | ZBP przewiduje utrzymanie zysków na poziomie około 40-42 mld zł, podobnie jak w rekordowym 2024 roku. |
| Jak wpłyną cięcia stóp procentowych NBP na zyski sektora bankowego w 2025 r.? | Cięcia stóp procentowych obniżą marże odsetkowe, co może zmniejszyć przychody odsetkowe o 2-3% do końca roku. |
| Jaki będzie wpływ dyrektywy DORA i AI Act na polskie banki do 2025 roku? | Regulacje wymuszą modernizację systemów IT oraz inwestycje w cyfryzację i bezpieczeństwo, zwiększając koszty operacyjne. |
Spis treści:
Jakie są najważniejsze fakty dotyczące zysków sektora bankowego w 2025 roku?
Związek Banków Polskich (ZBP) prognozuje, że zyski sektora bankowego w Polsce w 2025 roku utrzymają się na stabilnym poziomie około 40-42 miliardów złotych, co jest wynikiem niemal identycznym jak rekordowe rezultaty osiągnięte w 2024 roku (42,2 mld zł). W pierwszym kwartale bieżącego roku banki już wygenerowały 11,7 mld zł zysku netto, co oznacza wzrost o około 16% względem analogicznego okresu poprzedniego roku.
Głównym źródłem tych przychodów pozostają wpływy odsetkowe, które po lutym 2025 r. wyniosły około 23 mld zł, notując wzrost o ponad 8% rok do roku. Jednakże ten pozytywny trend równoważy spadająca marża odsetkowa netto (NIM), która według prognoz ma obniżyć się z poziomu 3,8% do około 3,6% wskutek cięć stóp procentowych przez Narodowy Bank Polski (NBP).
Kolejnym istotnym czynnikiem kształtującym wyniki finansowe sektora są rosnące koszty ryzyka prawnego związane głównie z obsługą kredytów frankowych. Pomimo ich stopniowego wygaszania i usuwania z bilansów banków, rezerwy na ewentualne roszczenia sięgną nawet około 10 mld zł w ciągu najbliższego roku.
Bezpośrednio przekłada się to na ograniczenia w wypłacie dywidend – szacuje się, że tylko od 40 do 60% wypracowanych zysków zostanie przeznaczone dla akcjonariuszy. Ponadto sektor będzie musiał sprostać wysokim wymogom kapitałowym oraz zwiększonemu obciążeniu podatkowemu – efektywna stopa opodatkowania wynosi bowiem aż około 24%, mimo nominalnej stawki CIT wynoszącej 19%, co jest efektem dodatkowych składek na Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz podatku bankowego.
Jak wygląda kontekst historyczny i obecne trendy sektora bankowego?
Rok 2024 był dla polskiego sektora bankowego wyjątkowo udany – zanotowano rekordowy wzrost zysków netto o ponad połowę względem poprzedniego roku. Napędzały go przede wszystkim wysokie stopy procentowe – WIBOR trzykrotnie przekraczał poziom sprzed kilku lat, osiągając nawet około 7%. Dodatkowo redukcja rezerw na kredyty walutowe pozwoliła poprawić rentowność. Pomimo tych sukcesów rentowność kapitału własnego (ROE) utrzymywała się na umiarkowanym poziomie około 15%, nadal pozostając poniżej historycznych maksimów sprzed kryzysu finansowego.
Współcześnie sektor dynamicznie inwestuje w cyfryzację usług. Aż ponad osiemdziesiąt procent instytucji finansowych rozwija tzw. superaplikacje integrujące płatności mobilne, inwestycje oraz ubezpieczenia. Coraz większą popularność zdobywa także trend embedded finance – integracja usług finansowych bezpośrednio na platformach e-commerce czy aplikacjach zakupowych. Przykładem jest system BLIK obsługujący już blisko siedemdziesiąt procent transakcji internetowych w Polsce.
Jednocześnie sektor musi dostosować się do nowych regulacji unijnych takich jak dyrektywa DORA oraz AI Act. Wymagają one modernizacji systemów informatycznych i podniesienia standardów bezpieczeństwa cyfrowego, co generuje znaczne nakłady inwestycyjne i zwiększa koszty operacyjne.
Porównując ostatnie lata – po skoku wyników w latach 2023-24 – sektor stoi obecnie przed wyzwaniem konsolidacji i adaptacji do nowej rzeczywistości rynkowej bez wsparcia wysokich stóp procentowych.
Jakie perspektywy czekają sektor bankowy w krótkim i średnim terminie?
W krótkim terminie – czyli najbliższych sześciu do dwunastu miesięcy – można oczekiwać spadku marż odsetkowych wskutek kontynuacji polityki luzowania monetarnego przez NBP. Pierwsze obniżki stóp procentowych już przyniosły zmniejszenie przychodów odsetkowych o kilka procent. Równocześnie rośnie konkurencja ze strony fintechów i nowych graczy rynkowych specjalizujących się zwłaszcza w płatnościach detalicznych i usługach cyfrowych.
W perspektywie średnioterminowej pojawią się kolejne wyzwania związane ze wzrostem kosztów ryzyka kredytowego, zwłaszcza w segmencie kredytów konsumpcyjnych. Zadłużenie gospodarstw domowych przekracza obecnie aż siedemdziesiąt procent PKB, co stwarza ryzyko pogorszenia jakości portfeli kredytowych.
Dodatkowo sektor musi zaangażować znaczące środki finansowe na realizację celów transformacji ESG – szacuje się konieczność inwestycji rzędu ponad stu dwudziestu miliardów złotych do końca dekady na zielone projekty oraz finansowanie niskoemisyjnych technologii.
Eksperci rekomendują bankom przede wszystkim optymalizację kosztową poprzez automatyzację procesów back-office przy pomocy sztucznej inteligencji oraz rozwój partnerstw strategicznych z fintechami. Takie działania mogą przynieść nawet kilkunastoprocentową redukcję kosztów administracyjnych oraz pozyskanie nowych klientów poprzez innowacyjne kanały dystrybucji.
Jak zmiany w sektorze bankowym wpłyną na konsumentów i codzienne życie Polaków?
Dla przeciętnego klienta polskiego rynku finansowego prognozowane zmiany oznaczają przede wszystkim korzystniejsze warunki kredytowe. Spadek stóp procentowych przekłada się bezpośrednio na niższe raty kredytów hipotecznych – dla przykładowej pożyczki o wartości pół miliona złotych miesięczna rata może spaść nawet o dwieście złotych.
Z drugiej strony oprocentowanie lokat również ulegnie obniżeniu – średnia stopa zwrotu może spaść poniżej czterech procent pod koniec roku, co zmniejszy atrakcyjność tradycyjnych form oszczędzania.
Kolejną korzyścią dla klientów będzie dalsza digitalizacja usług – większość banków planuje wdrożyć rozwiązania umożliwiające szybkie uzyskanie decyzji kredytowej nawet „na jedno kliknięcie”, co znacznie uprości procesy finansowe i skróci czas obsługi.
Zaskakujące pozostają natomiast wysokie ukryte obciążenia podatkowe sektora oraz konieczność tworzenia rezerw związanych z obsługą dawnych kredytów frankowych, które choć formalnie wygasają, nadal generują znaczące koszty dla instytucji finansowych.
Dla Polaków stabilność sektora oznacza dostępność szerokiego wachlarza produktów finansowych oraz pewność funkcjonowania systemu bankowego jako fundamentu gospodarki. Jednocześnie rosnąca konkurencja cyfrowa może prowadzić do zamykania oddziałów tradycyjnych – przewiduje się redukcję nawet jednej piątej placówek do końca dekady, szczególnie poza dużymi aglomeracjami.
Prognoza Związku Banków Polskich potwierdza dojrzałość polskiego sektora bankowego po latach dynamicznych wzrostów i zmian. Stabilizacja wyników wskazuje na wejście rynku w fazę konsolidacji oraz konieczność balansowania między dyscypliną kapitałową a inwestycjami w innowacje cyfrowe i zielone finanse. Dla klientów oznacza to większą wygodę korzystania z usług oraz potrzebę świadomego zarządzania swoimi finansami wobec nadchodzących zmian ekonomicznych i regulacyjnych.
