| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co obejmują przepisy deregulacyjne 2025? | Pakiet zmian stabilizuje prawo podatkowe, podnosi limit zwolnienia z VAT, skraca kontrole i cyfryzuje procedury. |
| Jakie są nowe limity zwolnienia z VAT dla mikroprzedsiębiorców od 2026? | Limit zwolnienia podmiotowego wzrasta z 200 tys. zł do 240 tys. zł rocznego przychodu. |
| Na czym polega skrócenie czasu kontroli podatkowych dla mikroprzedsiębiorców? | Kontrole będą trwały maksymalnie 6 dni zamiast dotychczasowych 12 dni. |
W ostatnich latach polscy przedsiębiorcy borykali się z licznymi wyzwaniami wynikającymi z nadmiaru regulacji podatkowych i administracyjnych. Złożoność przepisów oraz częste zmiany utrudniały planowanie działalności gospodarczej i generowały wysokie koszty compliance. W odpowiedzi na te problemy, rząd przyjął w maju 2025 roku pakiet przepisów deregulacyjnych, które mają na celu uproszczenie prawa podatkowego oraz zwiększenie stabilności i przewidywalności otoczenia biznesowego. Nowe regulacje, które zaczną obowiązywać głównie od stycznia 2026 roku, stanowią istotny krok w kierunku redukcji biurokracji i wsparcia rozwoju przedsiębiorstw w Polsce.
Spis treści:
Stabilizacja prawa podatkowego poprzez vacatio legis
Jednym z kluczowych elementów nowych przepisów deregulacyjnych jest wprowadzenie obowiązkowego sześciomiesięcznego okresu vacatio legis dla ustaw podatkowych zawierających niekorzystne zmiany dla podatników. Vacatio legis to czas między ogłoszeniem nowej ustawy a jej wejściem w życie, który umożliwia przedsiębiorcom przygotowanie się do nowych wymogów. Przykładowo, jeśli rząd zdecyduje się zmienić zasady rozliczania podatku dochodowego lub VAT, firmy będą miały pół roku na dostosowanie swoich systemów księgowych i procesów finansowych. Dzięki temu okresowi przejściowemu przedsiębiorstwa unikną nagłych perturbacji i kosztownych błędów wynikających z pośpiechu.
Dodatkowo nowelizacja Ordynacji podatkowej usuwa przepis pozwalający na przedłużanie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych przez organy skarbowe w przypadku wszczęcia postępowania karnego skarbowego. Dotychczasowa praktyka mogła wydłużyć termin przedawnienia nawet dwukrotnie, co powodowało niepewność prawną i utrudniało planowanie finansowe firm. Eliminacja tej możliwości zwiększa stabilność prawa i ogranicza ryzyko długotrwałych sporów podatkowych.
Uproszczenia w podatku VAT
Jedną z najbardziej oczekiwanych zmian jest podwyższenie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT dla mikroprzedsiębiorców. Od początku 2026 roku przedsiębiorcy osiągający roczne przychody do 240 tys. zł nie będą musieli rejestrować się jako czynni podatnicy VAT ani prowadzić rozbudowanej dokumentacji związanej z tym podatkiem. W porównaniu do dotychczasowego limitu wynoszącego 200 tys. zł oznacza to rozszerzenie grupy beneficjentów zwolnienia o około 300 tysięcy firm. Zmiana ta ułatwi prowadzenie działalności małym podmiotom oraz obniży ich koszty administracyjne.
Równocześnie zniesiono obowiązek sporządzania i publikowania raportów o strategii podatkowej przez duże firmy przekraczające obroty na poziomie 50 mln euro. Zredukowano także zakres raportowania schematów podatkowych (MDR) o około 70 procent, dostosowując krajowe przepisy do unijnych standardów zawartych w dyrektywie DAC6. Te działania znacząco obniżają obciążenia administracyjne dużych przedsiębiorstw oraz poprawiają efektywność zarządzania ryzykiem podatkowym.
Modernizacja kontroli podatkowych i celnych
Reforma obejmuje także usprawnienia w zakresie kontroli prowadzonych przez organy skarbowe i celne. Dla mikroprzedsiębiorców maksymalny czas trwania kontroli zostanie skrócony z dotychczasowych dwunastu do sześciu dni roboczych. Dodatkowo wprowadzony zostanie system oceny ryzyka, który pozwoli ograniczyć częstotliwość kontroli o około jedną trzecią w przypadku firm o niskim poziomie ryzyka podatkowego. W praktyce oznacza to mniej ingerencji administracyjnych i większą przewidywalność funkcjonowania małych biznesów.
W ramach modernizacji procedur zaplanowano także szeroką elektronizację usług publicznych skierowanych do przedsiębiorców. Przykładowo, możliwe będzie składanie deklaracji hybrydowych – papierowej części podstawowej wraz z elektronicznymi załącznikami – co usprawni proces rozliczeń podatkowych. Zniesiono również wymóg posiadania pieczątki firmowej na dokumentach składanych do Krajowej Administracji Skarbowej oraz wprowadzono elektroniczne formularze sprzeciwu wobec nieuzasadnionych kontroli, co zwiększa komfort obsługi i ogranicza formalności.
Kontekst szerszych reform gospodarczych
Przyjęte przepisy deregulacyjne stanowią integralną część szerokiego planu reform rządu zaprezentowanego jako „Plan Deregulacyjny Tuska 2025”. Program przewiduje uchwalenie aż 120 ustaw deregulacyjnych do połowy roku, które mają uprościć prawo nie tylko w obszarze podatków, ale również administracji publicznej czy budownictwa. Jednym z celów jest skrócenie czasu rejestracji działalności gospodarczej z obecnych trzydziestu do siedmiu dni oraz cyfryzacja ponad osiemdziesięciu procent usług publicznych skierowanych do przedsiębiorców do roku 2027.
W proces tworzenia prawa aktywnie zaangażowane jest Ministerstwo Finansów poprzez powołany Zespół ds. Deregulacji, który konsultuje propozycje zmian ze środowiskiem biznesowym oraz organizacjami branżowymi. Do tej pory zgłoszono ponad czternaście tysięcy pomysłów na uproszczenia, a wiele z nich znalazło odzwierciedlenie we wdrażanych regulacjach.
Perspektywy i wyzwania
Eksperci gospodarczy oceniają pakiet deregulacyjny jako ważny impuls dla wzrostu konkurencyjności polskich firm oraz efektywności całej gospodarki. Oczekuje się, że zmniejszenie biurokratycznych barier pozwoli uwolnić kapitał przeznaczany dotąd na koszty administracyjne i skierować go na inwestycje oraz innowacje, co może przełożyć się na wzrost PKB o około 0,7 procent do roku 2027.
Mimo pozytywnych efektów środowisko biznesowe wskazuje także na dalsze potrzeby legislacyjne, takie jak pełne uregulowanie kwestii przedawnienia zobowiązań podatkowych czy kontynuacja cyfryzacji usług publicznych zgodnie z zasadą „one in, one out”, która zakłada znoszenie istniejących regulacji przy wprowadzaniu nowych obowiązków.
Deregulacja prawa podatkowego oraz elektronizacja administracji publicznej to kluczowe działania wspierające rozwój polskiego sektora przedsiębiorstw oraz walkę ze szarą strefą gospodarczą szacowaną na ponad piętnaście procent PKB. Ich skuteczna implementacja będzie miała długofalowy wpływ na poprawę otoczenia biznesowego w kraju.
Przyjęte przepisy deregulacyjne otwierają nowy rozdział w historii polskiego prawa gospodarczego – mniej barier oznacza większe możliwości rozwoju i innowacji dla przedsiębiorców wszystkich branż. To zaproszenie do aktywnego udziału biznesu w budowaniu bardziej przyjaznego i nowoczesnego systemu prawno-podatkowego.
