| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest program „Moje zdrowie – bilans zdrowia”? | To nowy program profilaktyczny dla osób powyżej 20 lat, oferujący bezpłatne kompleksowe badania zdrowotne. |
| Jakie badania są dostępne w ramach programu? | Program obejmuje podstawowy pakiet badań laboratoryjnych oraz rozszerzone testy dla osób z czynnikami ryzyka. |
| Jak skorzystać z programu „Moje zdrowie”? | Należy zalogować się na Internetowe Konto Pacjenta, wypełnić ankietę i udać się do placówki POZ na badania. |
Od 5 maja 2025 roku w Polsce rusza przełomowy program profilaktyczny „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, skierowany do wszystkich osób po 20. roku życia. Inicjatywa Ministerstwa Zdrowia, realizowana we współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia, ma na celu poprawę stanu zdrowia dorosłych Polaków poprzez szeroki dostęp do bezpłatnych badań diagnostycznych. W obliczu rosnących problemów zdrowotnych, takich jak choroby cywilizacyjne i zaburzenia psychiczne, program stanowi istotny krok w kierunku skutecznej prewencji i monitorowania stanu zdrowia społeczeństwa.
Spis treści:
Nowe 500 plus dla dorosłych – Co musisz wiedzieć
Program „Moje zdrowie” to kompleksowa inicjatywa profilaktyczna, której celem jest umożliwienie każdemu dorosłemu Polakowi dostępu do regularnych badań kontrolnych. Program zastępuje dotychczasową „Profilaktykę 40+”, znosząc ograniczenia wiekowe i rozszerzając zakres świadczeń. Beneficjentami są osoby od 20 roku życia wzwyż, co oznacza, że nawet młodzi dorośli mogą skorzystać z bezpłatnej diagnostyki.
W ramach programu przewidziano dwa główne pakiety badań. Pakiet podstawowy obejmuje podstawowe badania laboratoryjne takie jak morfologia krwi, glukoza, kreatynina z oceną filtracji nerek (eGFR), lipidogram oraz TSH. Natomiast pakiet rozszerzony dedykowany jest osobom z czynnikami ryzyka i zawiera dodatkowo m.in. oznaczenie PSA u mężczyzn, badanie kału na krew utajoną czy testy w kierunku wirusa HCV. Wartość badań może wynosić od około 230 zł do nawet 500 zł na pacjenta.
Finansowanie programu pochodzi przede wszystkim ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, który przewidział na ten cel budżet rzędu 9,7 miliarda złotych rozłożony na najbliższe dziesięć lat. Już w pierwszym roku realizacji NFZ przeznaczy ponad 330 milionów złotych na świadczenia związane z programem. Wsparcie zapewnia także rozbudowa infrastruktury medycznej oraz zatrudnienie dodatkowego personelu w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej.
Dlaczego to ważne? – Kontekst i potrzeba zmian
Profilaktyka zdrowotna w Polsce była dotychczas ograniczona wiekowo i zakresowo. Program „Profilaktyka 40+”, działający od kilku lat, objął jedynie osoby po czterdziestym roku życia i realizował stosunkowo niewielką liczbę badań rocznie. Nowa inicjatywa Ministerstwa Zdrowia wpisuje się w szerszy trend globalny ku medycynie spersonalizowanej i profilaktyce opartej na danych.
Z prawnego punktu widzenia podstawą działania programu jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z kwietnia 2025 roku, które reguluje szczegóły realizacji bilansów zdrowia oraz wymogi dotyczące raportowania wyników do systemu e-Zdrowie i Internetowego Konta Pacjenta. Ponadto lekarze podstawowej opieki zdrowotnej zostali zobowiązani do podniesienia kwalifikacji w zakresie interpretacji wyników badań genetycznych do końca bieżącego roku.
W porównaniu do poprzedniego programu „Profilaktyka 40+”, nowa inicjatywa eliminuje barierę wieku i wdraża indywidualne plany zdrowotne (IPZ), które dzięki zastosowaniu algorytmów sztucznej inteligencji analizują wyniki badań i rekomendują dalsze kroki medyczne. To podejście ma potencjał znacząco poprawić skuteczność profilaktyki oraz zmniejszyć obciążenie systemu ochrony zdrowia poprzez wcześniejsze wykrywanie chorób.
Perspektywy i kontrowersje
Mimo entuzjazmu wywołanego uruchomieniem programu pojawiły się głosy krytyczne dotyczące zarówno kosztów, jak i organizacji przedsięwzięcia. Eksperci zwracają uwagę, że faktyczne koszty realizacji rozszerzonego pakietu badań mogą przekroczyć założone limity finansowe, co rodzi ryzyko konieczności redukcji innych świadczeń lub zwiększenia finansowania NFZ.
Dodatkową trudnością jest logistyczna obsługa wzmożonego ruchu pacjentów w placówkach POZ oraz laboratoriów diagnostycznych. Prognozuje się wzrost liczby wizyt o około 15-20%, co wymaga zatrudnienia tysięcy dodatkowych pracowników medycznych oraz inwestycji w infrastrukturę laboratoryjną. Pomimo tych wyzwań przewiduje się długofalowe korzyści: wcześniejsze wykrywanie chorób układu sercowo-naczyniowego czy cukrzycy może przyczynić się do zmniejszenia liczby hospitalizacji i powikłań.
Jak skorzystać z programu? – Praktyczny przewodnik
Aby przystąpić do programu „Moje zdrowie”, należy po uruchomieniu inicjatywy zalogować się na swoje Internetowe Konto Pacjenta (IKP). Tam dostępna będzie ankieta oceniająca styl życia oraz czynniki ryzyka medycznego. Wypełnienie jej zajmie około 15-20 minut i pozwoli lekarzom ustalić odpowiedni zakres badań.
Po uzupełnieniu ankiety pacjent otrzyma skierowanie na badania laboratoryjne, które można wykonać w jednej z tysięcy placówek podstawowej opieki zdrowotnej współpracujących z NFZ. Po wykonaniu badań wyniki zostaną omówione podczas konsultacji z lekarzem POZ, który opracuje Indywidualny Plan Zdrowotny dostosowany do potrzeb pacjenta.
Przygotowanie do badań obejmuje standardowe zalecenia takie jak bycie na czczo przed niektórymi testami czy unikanie intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi. Lekarz udzieli także informacji o ewentualnych przeciwwskazaniach lub konieczności odstawienia niektórych leków przed badaniami.
Niespodziewane korzyści – Ponad standardowe badania
Program przewiduje także możliwość wykonania badań genetycznych u osób należących do grup podwyższonego ryzyka zachorowań na nowotwory dziedziczne, np. testów mutacji BRCA1/BRCA2 dla rodzin z historią raka piersi lub jajnika. To element medycyny spersonalizowanej, pozwalający na jeszcze skuteczniejszą prewencję.
Dodatkowo uczestnicy będą mogli skorzystać z oceny stanu zdrowia psychicznego za pomocą specjalistycznych kwestionariuszy przesiewowych takich jak PHQ-9, które pomagają wykryć symptomy depresji czy innych zaburzeń emocjonalnych. Ten aspekt jest szczególnie istotny w kontekście rosnącej liczby problemów psychicznych w populacji dorosłych Polaków.
Wpływ na codzienne życie uczestników
Dla przeciętnego uczestnika programu korzyści będą wymierne zarówno finansowo, jak i zdrowotnie. Dzięki bezpłatnym badaniom można zaoszczędzić od kilkuset złotych rocznie, które normalnie trzeba by wydać prywatnie lub ponosić koszty późniejszego leczenia zaawansowanych schorzeń.
Regularna kontrola stanu zdrowia umożliwia wykrycie chorób we wczesnym stadium, co zwiększa szanse skutecznego leczenia i zmniejsza ryzyko powikłań. Ponadto osoby utrzymujące dobre wyniki badań mogą liczyć na korzystniejsze warunki ubezpieczeniowe czy niższe składki medyczne.
Z perspektywy systemu ochrony zdrowia program „Moje zdrowie” może przyczynić się do obniżenia kosztów leczenia chorób przewlekłych poprzez inwestycję we wczesną diagnozę i edukację prozdrowotną społeczeństwa.
Inwestycja Ministerstwa Zdrowia w ten program to szansa na realną poprawę jakości życia milionów Polaków oraz istotny krok ku nowoczesnemu systemowi opieki zdrowotnej opartej na profilaktyce i spersonalizowanym podejściu do pacjenta. Nie warto zwlekać – już od maja każdy dorosły może zadbać o swoje zdrowie korzystając z dostępnych bezpłatnych badań diagnostycznych oferowanych przez „Moje zdrowie – bilans zdrowia”.
