Choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca, nadciśnienie czy nowotwory, dotykają coraz młodsze pokolenia Polaków. W odpowiedzi na ten narastający problem Narodowy Fundusz Zdrowia uruchamia od 5 maja 2025 roku program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”. To nowatorskie przedsięwzięcie ma szansę zrewolucjonizować profilaktykę zdrowotną w Polsce, oferując bezpłatny dostęp do kompleksowych badań dla każdego obywatela powyżej 20 roku życia. Dzięki temu programowi każdy będzie mógł skuteczniej kontrolować swoje zdrowie oraz wcześnie wykrywać potencjalne zagrożenia.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co to jest program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”? | To krajowa inicjatywa NFZ zapewniająca bezpłatne badania profilaktyczne dla osób powyżej 20 lat, startująca w maju 2025. |
| Jakie badania obejmuje nowe świadczenie 500 plus na badania? | Zakres badań zależy od wieku i płci, obejmuje m.in. morfologię, lipidogram, test na krew utajoną oraz raz w życiu badanie lipoproteiny(a). |
| Jak skorzystać z programu „Moje zdrowie”? | Wystarczy zarejestrować się przez Internetowe Konto Pacjenta lub zgłosić się do placówki POZ, gdzie wykonane zostaną odpowiednie badania. |
Spis treści:
Wprowadzenie do programu „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”
Program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to największa inicjatywa profilaktyczna w historii polskiej służby zdrowia. Finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia budżet na poziomie niemal 9,7 miliarda złotych przewidziany jest na okres dziesięciu lat. Celem programu jest poprawa stanu zdrowia społeczeństwa poprzez szeroki dostęp do badań laboratoryjnych i konsultacji medycznych dla wszystkich Polaków powyżej 20 roku życia. Dzięki temu ponad 30 milionów osób uzyska możliwość regularnego monitorowania swojego stanu zdrowia i wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych.
Program ma przynieść korzyści nie tylko indywidualnym pacjentom, ale również całemu systemowi ochrony zdrowia poprzez zmniejszenie kosztów leczenia zaawansowanych schorzeń dzięki wczesnej diagnostyce. Zakres działania obejmuje ponad 11 tysięcy placówek podstawowej opieki zdrowotnej oraz blisko cztery tysiące laboratoriów diagnostycznych zarejestrowanych w Krajowej Radzie Diagnostów Laboratoryjnych.
Jak działa program?
Program skierowany jest do wszystkich Polaków powyżej 20 roku życia. Osoby między 20 a 49 rokiem życia mogą korzystać z badań co pięć lat, natomiast osoby po pięćdziesiątce – co trzy lata. Uczestnictwo w programie jest bezpłatne i nie wymaga spełniania dodatkowych kryteriów dochodowych czy medycznych.
Aby skorzystać z programu „Moje zdrowie”, wystarczy zarejestrować się przez Internetowe Konto Pacjenta lub zgłosić się bezpośrednio do placówki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Po zapisaniu pacjent otrzymuje wskazówki dotyczące zakresu badań odpowiednich dla jego wieku i płci. Po wykonaniu badań wyniki są udostępniane online zarówno pacjentowi, jak i lekarzowi prowadzącemu.
Zakres badań jest zróżnicowany i uwzględnia specyfikę poszczególnych grup wiekowych oraz płeć uczestnika. Dla osób młodszych przewidziano podstawowe badania takie jak morfologia krwi, lipidogram czy glukoza. Dla seniorów dostępne będą dodatkowe testy funkcji poznawczych oraz oznaczenia markerów chorób przewlekłych. Unikatowym elementem jest jednorazowe badanie lipoproteiny(a), które pozwala ocenić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Porównanie z poprzednimi inicjatywami profilaktycznymi
„Moje zdrowie” stanowi ewolucję wcześniejszego programu „Profilaktyka 40 PLUS”, który był ograniczony wiekowo do osób powyżej czterdziestego roku życia i objął około 2,4 miliona Polaków. Nowa inicjatywa poszerza grupę docelową o młodsze pokolenia, co jest kluczowe dla skutecznej prewencji chorób cywilizacyjnych już od młodości.
W odróżnieniu od poprzednika nowy program wykorzystuje zaawansowane algorytmy dobierające badania na podstawie ankiet zdrowotnych oraz oferuje Indywidualne Plany Zdrowotne (IPZ) zawierające spersonalizowane zalecenia dotyczące stylu życia i dalszej opieki medycznej. Integracja wyników z Internetowym Kontem Pacjenta umożliwia łatwy dostęp do danych zarówno pacjentom, jak i lekarzom.
Dzięki tym zmianom „Moje zdrowie” wpisuje się w trend personalizowanej medycyny prewencyjnej i stanowi systemowe rozwiązanie problemu ograniczonego dostępu do kompleksowej profilaktyki w Polsce.
Kontrowersje i wyzwania
Mimo szerokiego poparcia społecznego program spotkał się z krytyką ze strony środowisk medycznych i ekspertów. Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL) zwraca uwagę na marginalizację roli diagnostów laboratoryjnych przy interpretacji wyników badań, co może prowadzić do błędnej oceny stanu zdrowia pacjentów.
Dodatkowo pojawiają się obawy dotyczące niedoszacowania kosztów realizacji programu. Rada Przejrzystości AOTMiT wskazuje, że rzeczywiste wydatki mogą przekroczyć pół miliarda złotych rocznie przy pełnym wykorzystaniu świadczenia. Krytycy zwracają też uwagę na ryzyko nadmiernej komercjalizacji – znaczna część laboratoriów prywatnych planuje oferować płatne rozszerzone pakiety badań poza zakresem finansowanym przez NFZ.
Ministerstwo Zdrowia deklaruje jednak chęć wsparcia personelu medycznego poprzez szkolenia oraz rozwijanie współpracy między placówkami POZ a laboratoriami diagnostycznymi celem podniesienia jakości usług i rozwiązania zgłoszonych problemów.
Korzyści i perspektywy dla przyszłości
Kluczową wartością programu jest możliwość wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych, co przekłada się na lepsze rokowania i niższe koszty leczenia. Badania wykazały, że testy anty-HCV mogą zmniejszyć śmiertelność z powodu raka wątroby o około 30%, a regularna kontrola parametrów metabolicznych pozwala skuteczniej zapobiegać powikłaniom cukrzycy czy nadciśnienia.
Dzięki temu program może przynieść znaczne oszczędności systemowi ochrony zdrowia poprzez redukcję hospitalizacji i leczenia zaawansowanych schorzeń. Perspektywy rozwoju profilaktyki w Polsce są obiecujące – planowane są dalsze integracje cyfrowe oraz rozszerzenie zakresu badań o kolejne innowacyjne metody diagnostyczne.
Jak skorzystać z nowego świadczenia?
Aby skorzystać z programu „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, należy najpierw dokonać rejestracji za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) lub odwiedzić placówkę podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Następnie pacjent zostaje zakwalifikowany do odpowiedniego zakresu badań na podstawie wieku, płci oraz indywidualnego wywiadu medycznego.
Po wykonaniu badań każdy uczestnik otrzymuje Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ), który zawiera interpretację wyników wraz z rekomendacjami dotyczącymi dalszej diagnostyki lub zmiany stylu życia. IPZ to narzędzie personalizowane umożliwiające świadome zarządzanie własnym stanem zdrowia oraz lepszą komunikację z lekarzem prowadzącym.
Wpływ na przeciętnego Polaka
Dzięki programowi „Moje zdrowie” dostęp do zaawansowanych badań profilaktycznych stanie się powszechny dla szerokiej grupy wiekowej już od dwudziestego roku życia. Badania dotąd dostępne głównie w prywatnych klinikach zostaną udostępnione bezpłatnie między innymi lipoproteina(a), która stanowi ważny marker ryzyka sercowo-naczyniowego.
Dla rodzin istotna będzie możliwość identyfikacji predyspozycji genetycznych do chorób nowotworowych dzięki szczegółowym ankietom medycznym stosowanym przy kwalifikacji do badań. Seniorzy natomiast otrzymają dodatkowo testy funkcji poznawczych pomagające we wczesnym wykrywaniu demencji.
Zatem program nie tylko poprawi dostępność usług profilaktycznych, ale również umożliwi personalizację opieki medycznej zgodnie z aktualnymi potrzebami różnych grup społecznych.
„Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to przełomowa inicjatywa dająca milionom Polaków realną szansę na lepszą kontrolę nad własnym zdrowiem poprzez dostęp do kompleksowych badań profilaktycznych finansowanych przez NFZ. Sukces programu zależy od efektywnej realizacji zaplanowanych działań oraz odpowiedzi na wyzwania zgłoszone przez środowiska medyczne. Jeśli uda się osiągnąć zakładany poziom uczestnictwa i integracji systemowej, Polska może stać się liderem personalizowanej medycyny prewencyjnej w regionie Europy Środkowej.
