Polska z trudem nadąża za dynamicznym rozwojem sztucznej inteligencji w Europie Zachodniej. Według najnowszych danych z 2025 roku, jedynie 5,9% polskich firm wykorzystuje technologie AI, co stawia kraj na cyfrowym marginesie kontynentu. Mimo że polscy programiści są na światowym poziomie, krajowe przedsiębiorstwa nie korzystają w pełni z potencjału sztucznej inteligencji. Czy Polska przespała rewolucję technologiczną, która zmienia oblicze biznesu i gospodarki w Europie?
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak wygląda obecne wykorzystanie sztucznej inteligencji w Polsce? | Obecnie tylko 5,9% polskich firm korzysta z AI, co jest wynikiem znacznie poniżej średniej UE wynoszącej ponad 13%. |
| Jakie są przyczyny zaległości Polski w adopcji AI w porównaniu do Europy 2025? | Główne bariery to brak specjalistów, niewystarczająca infrastruktura i niska świadomość biznesu dotycząca AI. |
| Jak rozwój AI wpłynie na rynek pracy w Polsce do 2030 roku? | Rozwój AI może przynieść wzrost zatrudnienia w sektorach analizy danych i cyberbezpieczeństwa oraz zmianę wymagań kompetencyjnych pracowników. |
Spis treści:
Jakie są najważniejsze fakty o sztucznej inteligencji w Polsce na tle Europy?
W świetle najnowszych statystyk Eurostatu z maja 2025 roku, tylko około 5,9% polskich przedsiębiorstw korzysta z rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. To wynik znacząco odbiegający od średniej unijnej, która przekracza 13%. Dla porównania, kraje takie jak Dania czy Finlandia osiągają poziomy wykorzystania AI sięgające nawet 25-30%. Polska znajduje się więc niemalże na końcu europejskiej stawki pod względem adaptacji tych technologii.
Dynamika wzrostu zastosowania AI w naszym kraju pozostaje powolna – choć odsetek firm sięgnął niemal dwukrotnie wyższego poziomu niż rok wcześniej (z 3,7% do 5,9%), tempo to jest trzykrotnie wolniejsze niż średnia unijna. Najbardziej zaawansowany sektor to obronność, gdzie aż 71% firm wdrożyło rozwiązania sztucznej inteligencji. W przeciwieństwie do tego sektor małych i średnich przedsiębiorstw wykazuje znacznie mniejszą aktywność – tylko jedna czwarta firm stosuje AI.
Paradoksalnie sytuacja ta występuje pomimo faktu, że polscy programiści stanowią blisko 4,8% wszystkich developerów działających na rynku europejskim. Jednakże jedynie około 0,44% pracowników posiada zaawansowane kompetencje związane ze sztuczną inteligencją. To wyraźnie wskazuje na istotną lukę kompetencyjną oraz braki edukacyjne w tym obszarze.
Dlaczego Polska pozostaje na cyfrowym marginesie? Jakie są przyczyny zaległości Polski w adopcji AI?
Historia niedomagań polskiej gospodarki w zakresie implementacji sztucznej inteligencji jest złożona i wieloaspektowa. Rządowe inicjatywy podejmowane od kilku lat, takie jak Strategia Cyfryzacji Państwa z 2024 roku czy Fundusz Sztucznej Inteligencji o wartości około miliarda złotych, niestety nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Realizacja tych programów utknęła głównie na etapie inwestycji infrastrukturalnych – przykładem jest krakowska Fabryka AI – bez równoczesnego rozwoju kompetencji kadry oraz szerokiego wsparcia dla sektora MŚP.
Bariery rozwoju są wielorakie: braki kadrowe to największy problem – aż 79% firm zgłasza trudności z pozyskaniem specjalistów od AI. Z kolei aż 85% przedsiębiorstw deklaruje gotowość do płacenia wyższych wynagrodzeń dla ekspertów posiadających te umiejętności. Niewystarczająca edukacja oraz niska świadomość biznesu dotycząca korzyści płynących z implementacji AI dodatkowo hamują rozwój tej technologii.
W porównaniu z innymi krajami regionu Polska wypada słabo również pod względem gęstości specjalistów. Estonia czy Serbia konsekwentnie inwestują zarówno w kapitał ludzki, jak i infrastrukturę technologiczną. Serbia przykładowo zawarła kontrakt wart ponad 50 milionów euro na budowę Narodowej Fabryki AI – przedsięwzięcie wspierane przez międzynarodowe konsorcjum Eviden. Dzięki temu przygotowuje się do objęcia roli regionalnego lidera technologicznego.
Jakie są kluczowe perspektywy dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce do roku 2030?
W krótkim terminie (2025-2027) Polska stoi przed poważnymi zagrożeniami wynikającymi z opóźnień technologicznych. Eksperci przewidują utratę nawet do 20% udziału w rynku outsourcingu IT na rzecz krajów takich jak Ukraina czy Serbia, które dynamicznie zwiększają swoje nakłady na rozwój AI o około 40% rocznie. Dodatkowo wzrost kosztów pracy bez towarzyszącej automatyzacji może spowodować spadek produktywności gospodarki.
Średnioterminowo (2028-2030) sytuacja może ulec poprawie pod warunkiem intensyfikacji działań naprawczych. Pełna implementacja rozwiązań sztucznej inteligencji mogłaby przyczynić się do wzrostu PKB Polski nawet o około 8%, co przekłada się na dodatkowe kilkadziesiąt miliardów euro. Ponadto możliwe jest stworzenie setek tysięcy nowych miejsc pracy związanych z analizą danych i cyberbezpieczeństwem oraz znaczący wzrost eksportu usług i produktów opartych na AI.
Długoterminowa wizja pokazuje dwa scenariusze: utrzymanie obecnego tempa oznacza dalsze dystansowanie się od liderów europejskich i utratę potencjału gospodarczego; natomiast zdecydowane działania naprawcze mogą pozwolić Polsce nie tylko odrobić straty, lecz także stać się ważnym graczem na mapie innowacji cyfrowych kontynentu.
Dlaczego rozwój sztucznej inteligencji jest ważny dla każdego Polaka? Jak wpłynie na rynek pracy i codzienne życie?
Sztuczna inteligencja zmienia nie tylko biznesowe strategie, ale także codzienne życie obywateli. Opóźnienia we wdrażaniu tych technologii mogą negatywnie odbić się na portfelach przeciętnych rodzin poprzez wyższe koszty usług finansowych czy wydłużenie czasu oczekiwania na usługi medyczne. Przykładowo brak systemów predykcyjnych może zwiększyć czas diagnozy nawet o kilkanaście dni.
Na rynku pracy rozwój AI będzie wymuszał nowe kompetencje – rośnie zapotrzebowanie na specjalistów ds. analizy danych oraz cyberbezpieczeństwa. Jednak już dziś obserwujemy deficyt takich pracowników; wielu ekspertów wyjeżdża za granicę za lepszymi warunkami zatrudnienia. Proces ten grozi osłabieniem całego sektora IT i cyfrowej transformacji kraju.
Paradoksem pozostaje fakt, że mimo silnej pozycji Polski jako producenta kadr technicznych (6 miejsce w UE pod względem liczby absolwentów kierunków STEM), tylko niewielki procent młodych ludzi wybiera specjalizacje związane bezpośrednio ze sztuczną inteligencją. W Estonii czy Finlandii proporcje te są kilkukrotnie wyższe.
Jakie strategie naprawcze mogą odmienić przyszłość polskiego sektora AI?
Aby Polska mogła skutecznie nadrobić dystans technologiczny, konieczne jest skoncentrowanie się na trzech filarach zmian. Pierwszym jest reforma edukacji – planowana jest integracja obowiązkowych modułów dotyczących sztucznej inteligencji na większości kierunków studiów oraz szeroki program przekwalifikowania nauczycieli celem podniesienia kompetencji cyfrowych społeczeństwa.
Drugim filarem są inwestycje celowane – planowane utworzenie dziesięciu regionalnych hubów AI wyposażonych w nowoczesną infrastrukturę oraz system ulg podatkowych dla firm wdrażających rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję może znacząco poprawić warunki rozwoju sektora IT i startupów technologicznych.
Trzecim elementem jest partnerstwo publiczno-prywatne inspirowane modelami działającymi skutecznie m.in. w Serbii – współpraca ta ma umożliwić dostęp do superkomputerów o wysokiej mocy obliczeniowej oraz integrację europejskich modeli generatywnej AI z lokalnymi innowacjami startupowymi.
Sektor obronny stanowi dowód, że polskie firmy potrafią odnosić sukcesy we wdrażaniu zaawansowanych technologii – tam wskaźnik zastosowania AI wynosi aż 71%. Kluczem jest jednak przejście od pojedynczych projektów do systemowej transformacji gospodarki zanim przewaga konkurencyjna zostanie utracona nieodwracalnie.
Mimo obecnych opóźnień istnieje realna szansa dla Polski na dogonienie europejskich liderów i zajęcie ważnego miejsca na globalnej mapie innowacji cyfrowych. Warunkiem jest jednak zdecydowana proaktywność wszystkich interesariuszy – od rządu po sektor prywatny oraz społeczeństwo obywatelskie otwarte na zmiany i rozwój kompetencji cyfrowych.
