| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznacza wzrost indeksu Pengab w kwietniu 2025? | Wzrost o 5,2 pkt. wskazuje na sezonowe ożywienie w aktywności kredytowej, mimo niekorzystnej ogólnej koniunktury gospodarczej. |
| Jak zmiany w regulacjach bankowych CRR III wpłyną na rynek kredytowy w Polsce 2025? | Zaostrzenie wymogów kapitałowych może podnieść marże kredytowe i ograniczyć dostępność kredytów, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. |
| Jaki wpływ mają prognozowane cięcia stóp procentowych na dostępność kredytów hipotecznych? | Obniżki stóp mogą poprawić dostępność kredytów, jednak efekt ten będzie widoczny dopiero po stabilizacji stóp poniżej około 4%. |
W kwietniu 2025 roku indeks Pengab zanotował wzrost o 5,2 punktu procentowego do wartości 23,3 pkt., co jest znaczącym miesięcznym przyrostem po okresie spadków. Wskaźnik ten jest syntetycznym miernikiem kondycji sektora bankowego i rynku kredytowego w Polsce. Jednak pomimo tej poprawy, analiza makroekonomiczna oraz opinie ekspertów wskazują na utrzymujące się wyzwania i ograniczenia, które hamują trwały rozwój popytu na kredyty zarówno w sektorze konsumenckim, jak i biznesowym. Zrozumienie tego paradoksu pozwala lepiej ocenić perspektywy rynku finansowego oraz przygotować się na nadchodzące zmiany.
Spis treści:
Historia i znaczenie indeksu Pengab
Indeks Pengab to wskaźnik opracowany przez Związek Banków Polskich we współpracy z firmą Minds & Roses. Mierzy on nastroje i aktywność banków w obszarze udzielania kredytów, stanowiąc ważny barometr sytuacji na rynku finansowym. Składa się z dwóch głównych komponentów: indeksu prognostycznego, który odzwierciedla oczekiwania dotyczące przyszłej koniunktury, oraz indeksu ocen – bieżącej oceny sytuacji przez banki.
W latach 2023-2025 indeks wykazywał dużą zmienność. Po osiągnięciu poziomu powyżej 25 punktów w maju 2023 roku zanotowano spadki do ujemnych wartości podczas największych perturbacji gospodarczych. W drugiej połowie 2024 roku nastąpiła stopniowa odbudowa wskaźnika, jednak pierwszy kwartał 2025 przyniósł kolejne spadki sięgające nawet poniżej 20 pkt., co odzwierciedlało niepewność na rynku oraz wpływ czynników makroekonomicznych takich jak inflacja czy wysokie stopy procentowe. Kwietniowy wzrost do poziomu 23,3 pkt. wskazuje na krótkoterminowe ożywienie, ale wciąż pozostaje poniżej historycznych szczytów.
Analiza kwietniowego odczytu
Wzrost indeksu Pengab w kwietniu był przede wszystkim efektem sezonowego ożywienia aktywności kredytowej klientów indywidualnych i przedsiębiorstw. Sezonowość jest typowa dla tego okresu roku ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na finansowanie inwestycji budowlanych, zakup nieruchomości oraz konsumpcję po zimowym okresie stagnacji.
W segmencie kredytów konsumpcyjnych zaobserwowano poprawę prognoz sześciomiesięcznych o około 15% względem marca. Wzrost realnych wynagrodzeń (prognozowany na poziomie około 8% rok do roku) oraz stabilizacja zatrudnienia sprzyjają większej skłonności gospodarstw domowych do zaciągania zobowiązań finansowych.
Kredyty mieszkaniowe również odnotowały wzrost – liczba złożonych wniosków przekroczyła poziom sprzed roku o ponad jedną czwartą, co wspiera pozytywne nastroje choć jednocześnie ceny nieruchomości zaczynają wykazywać tendencję do stabilizacji lub umiarkowanego wzrostu.
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw korzysta z programów wsparcia unijnego oraz inwestuje w rozwój działalności, co przekłada się na zwiększony popyt na kredyty inwestycyjne powyżej kwoty 50 tys. złotych. Ekspert Marcin Idzik podkreśla jednak, że mimo tych pozytywnych sygnałów prognozy makroekonomiczne dla gospodarstw domowych pozostają ostrożne.
Wyzwania systemowe dla rynku kredytowego
Mimo pozytywnych sygnałów z kwietnia rynek kredytowy stoi przed istotnymi wyzwaniami systemowymi. Jednym z nich jest presja wysokich stóp procentowych ustalanych przez Narodowy Bank Polski (NBP). Chociaż Rada Polityki Pieniężnej zapowiedziała cięcia stóp procentowych w drugiej połowie roku, obecne oprocentowanie kredytów hipotecznych utrzymuje się na poziomie około 7,8%, co ogranicza zdolność kredytową wielu klientów.
Bartosz Turek z HREIT zwraca uwagę, że znacząca poprawa dostępności kredytów hipotecznych może nastąpić dopiero wtedy, gdy stopy procentowe spadną poniżej poziomu około 4%. Do tego czasu konsumenci będą nadal ostrożni przy podejmowaniu decyzji o zadłużeniu się na długi okres.
Kolejnym czynnikiem są nadchodzące zmiany regulacyjne związane z wdrożeniem unijnych przepisów CRR III, które nakładają wyższe wymogi kapitałowe na banki. W praktyce oznacza to konieczność podniesienia współczynnika CET1 do co najmniej 14% oraz ograniczenia ekspozycji na bardziej ryzykowne segmenty rynku kredytowego, takie jak kredyty walutowe czy sektor MSP.
Dr Jacek Furga z Związku Banków Polskich podkreśla ryzyko wzrostu marż kredytowych nawet o pół punktu procentowego lub więcej, co dodatkowo może obniżyć atrakcyjność ofert bankowych dla klientów indywidualnych i firm.
Prognozy i rekomendacje
Perspektywy rynku kredytowego na drugą połowę 2025 roku są umiarkowanie optymistyczne. Biuro Informacji Kredytowej prognozuje niewielki wzrost wolumenów udzielanych zobowiązań: około +1,2% dla segmentu hipotecznego oraz ponad +5% dla segmentu gotówkowego. Jednak obserwowane trendy wskazują również na rosnące zadłużenie gospodarstw domowych oraz konkurencję między produktami ratalnymi a leasingiem sprzętu i pojazdów.
Eksperci rekomendują ścisłe monitorowanie zmian legislacyjnych oraz dostosowanie strategii banków do nowych wymogów kapitałowych. Dodatkowo postulują rozwój programów wsparcia dla segmentu MSP oraz zwiększenie transparentności ofert kredytowych wobec konsumentów.
Podsumowanie: Paradoks kwietniowych danych
Kwietniowy wzrost indeksu Pengab to sygnał sezonowego ożywienia aktywności kredytowej zarówno klientów indywidualnych, jak i przedsiębiorców. Nie oznacza on jednak trwałego przełomu ani radykalnej poprawy koniunktury gospodarczej czy warunków finansowania. Wysokie stopy procentowe, inflacja oraz zaostrzające się regulacje tworzą barierę trudną do szybkiego pokonania.
Zachowanie ostrożnego optymizmu jest więc uzasadnione – rynek potrzebuje stabilizacji polityki monetarnej oraz konsekwentnego rozwoju programów wsparcia finansowego. Śledzenie zmian indeksu Pengab wraz z analizą makroekonomiczną pozostaje kluczowe dla świadomego podejmowania decyzji zarówno przez konsumentów, jak i instytucje finansowe.
