| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Ile procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych przewiduje się do 2030 roku? | Szacuje się, że w Polsce odbędzie się od 60 do 80 tys. procesów sukcesji w firmach rodzinnych do 2030 roku. |
| Jakie zmiany niesie sukcesja dla bankowości prywatnej? | Zmiany obejmują cyfryzację usług, wzrost znaczenia tokenizacji i AI oraz dostosowanie oferty do młodych sukcesorów z pokolenia Z i milenialsów. |
| Jakie wyzwania stoją przed rynkiem sukcesji i private banking? | Największe wyzwania to niedobór specjalistów ds. sukcesji, potrzeba rozwoju fundacji rodzinnych oraz konieczność adaptacji technologicznej instytucji finansowych. |
Młody sukcesor firmy rodzinnej z południowej Polski, wykorzystując najnowsze rozwiązania technologiczne i narzędzia bankowości cyfrowej, przekształcił tradycyjne przedsiębiorstwo w nowoczesną spółkę działającą na globalnym rynku. Jego podejście – oparte na integracji tokenizacji aktywów oraz zaawansowanym doradztwie finansowym opartym na sztucznej inteligencji – staje się symbolem nadchodzącej rewolucji w polskim private banking. W obliczu prognozowanych 60-80 tysięcy procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych do roku 2030 pojawia się pytanie: jak te zmiany wpłyną na kształt sektora bankowości prywatnej w Polsce?
Spis treści:
Najważniejsze fakty: rewolucja pokoleniowa w liczbach
Demografia sukcesji
W perspektywie najbliższych sześciu lat co trzecia firma rodzinna w Polsce stanie przed koniecznością przekazania sterów nowemu pokoleniu. Według raportu Mastercard średnia wieku młodych sukcesorów wynosi około 32 lat, co oznacza znaczące odejście od tradycyjnego modelu zarządzania. Te osoby cechuje większa otwartość na korzystanie z różnych instytucji finansowych – aż 76% z nich obsługuje swoje finanse w więcej niż jednym banku, podczas gdy w poprzednim pokoleniu ten wskaźnik wynosił tylko 45%. Dodatkowo, prawie 70% inwestuje aktywnie w alternatywne aktywa takie jak kryptowaluty, private equity czy nieruchomości. Co więcej, niemal dziewięć na dziesięć osób oczekuje pełnej cyfryzacji usług private banking, co wymusza transformację modeli obsługi klienta.
Rosnąca grupa zamożnych
Dynamiczny wzrost liczby osób o wysokich majątkach jest zauważalny także na poziomie całego kraju. Liczba HNWI (High Net Worth Individuals), czyli osób posiadających aktywa powyżej miliona dolarów, ma potroić się do roku 2030, osiągając około 45 tysięcy. Równocześnie rośnie segment HENRY (High Earners Not Rich Yet), obejmujący osoby z wysokimi dochodami, lecz jeszcze bez znacznego majątku. Ten segment stanowi obecnie aż jedną czwartą nowych klientów bankowości prywatnej – co pokazuje wyraźne przesunięcie granic dostępności tych usług.
Wyzwania prawne i infrastrukturalne
Mimo istotnego postępu legislacyjnego, jakim była ustawa o fundacjach rodzinnych uchwalona w maju 2023 roku, rynek boryka się z niedoborem odpowiedniej infrastruktury prawnej i kadrowej. Do kwietnia 2025 r. zarejestrowano jedynie około 2,2 tysiąca fundacji rodzinnych przy szacowanym zapotrzebowaniu na poziomie blisko 15 tysięcy. Równie poważnym problemem jest deficyt specjalistów ds. sukcesji – obecnie działa ich około 40,5 tysiąca, podczas gdy realne potrzeby rynku przekraczają nawet 120 tysięcy ekspertów. Ta luka kompetencyjna stanowi istotne zagrożenie dla sprawnego przeprowadzenia procesów przekazania majątków i zarządzania nimi.
Kontekst: dlaczego to przełomowy moment?
Trend 1: Cyfryzacja usług prywatnych
Cyfryzacja bankowości prywatnej nabiera tempa wraz z rosnącymi oczekiwaniami młodych sukcesorów. Integracja technologii Web3 staje się coraz bardziej powszechna – aż 47% młodych inwestorów angażuje się w tokenizowane aktywa takie jak NFT czy security tokens. Ponadto ponad połowa korzysta z aplikacji fintechowych do codziennego zarządzania majątkiem i inwestycjami. W odpowiedzi na te potrzeby Mastercard zapowiedział rewolucyjną zmianę – wycofanie tradycyjnych numerów kart płatniczych do roku 2030 i zastąpienie ich tokenami biometrycznymi, co ma podnieść bezpieczeństwo transakcji i komfort użytkowania.
Przykładem innowacyjnego podejścia jest Bank Pekao, który rozwija platformę Family Office 3.0 – kompleksowe narzędzie integrujące zarządzanie majątkiem ze światem metaverse oraz nowoczesnymi formami inwestycji alternatywnych.
Trend 2: Nowe modele biznesowe
Młode pokolenia sukcesorów wykazują zainteresowanie nowymi formami działalności biznesowej i filantropii. Przykładowo, aż 17% alokuje środki na private equity koncentrując się na spółkach technologicznych o wysokim potencjale wzrostu. Coraz popularniejsza staje się filantropia inwestycyjna – jedna trzecia młodych właścicieli firm zakłada fundacje rodzinne nastawione na cele związane ze zrównoważonym rozwojem (ESG). To pokazuje przesunięcie wartości oraz strategii zarządzania majątkiem ku bardziej świadomym i innowacyjnym modelom.
Porównanie historyczne
Transformacja rynku jest również widoczna na tle minionej dekady. Po wdrożeniu dyrektywy PSD2 w roku 2021 tylko nieco ponad jedna trzecia firm rodzinnych deklarowała gotowość cyfrowej transformacji swoich procesów finansowych. Obecnie ten odsetek wzrósł do ponad sześćdziesięciu procent dzięki licznym programom edukacyjnym oraz wsparciu instytucji takich jak Fundacja Impact czy Mastercard, które przeszkoliły ponad dwieście tysięcy przedsiębiorców podczas pandemii COVID-19.
Perspektywy: szanse i ryzyka
Scenariusz optymistyczny
Zastosowanie sztucznej inteligencji w doradztwie finansowym pozwala już teraz zwiększyć efektywność inwestycji nawet o kilkanaście procent. Prognozy wskazują na dalszy rozwój hybrydowych modeli bankowości, gdzie chatboty będą obsługiwać większość rutynowych zapytań klientów, a doradcy ludzie skoncentrują się na zaawansowanych strategiach inwestycyjnych i planowaniu sukcesji. Takie podejście może znacznie poprawić jakość usług oraz dostępność profesjonalnego wsparcia dla szerokiego grona klientów.
Scenariusz pesymistyczny
Z drugiej strony istnieje ryzyko fragmentacji majątków wynikające z konfliktów rodzinnych podczas procesów sukcesyjnych – aktualnie aż czterdzieści procent takich przypadków kończy się sporami obniżającymi wartość firm nawet o połowę. Dodatkowo luka kompetencyjna po stronie instytucji finansowych może utrudnić skuteczne doradztwo inwestycyjne i zarządzanie majątkiem alternatywnym – tylko nieco ponad jedna piąta banków prowadzi szkolenia dedykowane tej tematyce dla swoich doradców.
Zainteresowania czytelników: jak to wpłynie na przeciętnego Polaka?
Demokratyzacja private banking
Dzięki rosnącej konkurencji między instytucjami finansowymi usługi premium stają się bardziej dostępne dla szerszej grupy klientów. Próg wejścia do bankowości prywatnej spadł z miliona złotych do około czterystu tysięcy złotych kapitału inwestycyjnego. Oznacza to możliwość korzystania m.in. z profesjonalnego doradztwa podatkowego online czy udziału w funduszach private equity już przy relatywnie niskich kwotach rzędu pięćdziesięciu tysięcy złotych.
Nowe zawody przyszłości
Rynek pracy będzie wymagał specjalistów zdolnych do obsługi cyfrowych procesów sukcesyjnych oraz tokenizacji aktywów finansowych. Pojawią się zawody takie jak cyfrowi notariusze automatyzujący formalności prawne czy eksperci od blockchaina zajmujący się bezpieczeństwem transakcji i emisją tokenów cyfrowych. Warto zauważyć, że wartość rynku NFT w Polsce przekroczyła już dwa miliardy złotych w roku 2024.
Bezpieczeństwo transakcji
Wprowadzenie biometrycznych kart płatniczych bez tradycyjnych numerów przez Mastercard ma znacząco ograniczyć ryzyko kradzieży tożsamości i oszustw finansowych – według prognoz zmniejszy ono te zagrożenia nawet o dwie trzecie do roku 2030. To podnosi poziom bezpieczeństwa zarówno dla klientów indywidualnych, jak i przedsiębiorstw korzystających z zaawansowanych produktów bankowości prywatnej.
Podsumowanie: bankowość prywatna 2030
Marta Życińska, dyrektor Mastercard Polska podkreśla: „Lojalność młodych klientów buduje się poprzez ich aktywne zaangażowanie już na etapie planowania sukcesji”. Instytucje finansowe, które wdrożą innowacyjne modele oparte na tokenizacji aktywów, sztucznej inteligencji oraz kompleksowym doradztwie rodzinnym przed rokiem 2026 zdobędą dominującą pozycję na rynku – przewiduje zdobycie nawet trzech czwartych udziału w tym segmencie.
Dla przeciętnego Polaka oznacza to nie tylko rozszerzenie dostępu do dotąd ekskluzywnych usług private banking, ale także konieczność ciągłego podnoszenia kompetencji cyfrowych oraz świadomego podejścia do zarządzania własnym majątkiem. Przemiany te otwierają nowe możliwości rozwoju gospodarczego kraju oraz kreują przestrzeń dla innowacyjności zarówno w sektorze finansowym, jak i całej ekonomii rodzinnej.
Zachęcamy wszystkich czytelników do refleksji nad własnym podejściem do finansów osobistych oraz otwartością na nowe technologie — każdy może mieć wpływ na kształtowanie przyszłości bankowości prywatnej poprzez świadome wybory inwestycyjne i edukację finansową.
