W piątek 25 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) podjęło decyzję o wpisaniu spółki Torgservis PL oraz jej udziałowców, Siergieja i Andrieja Sznejderów, na krajową listę sankcyjną. Decyzja ta została podjęta na wniosek Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) i ma na celu przeciwdziałanie finansowaniu rosyjskiej agresji na Ukrainę poprzez działalność sieci dyskontów MyPrice działającej w Polsce. Sankcje obejmują zamrożenie aktywów o wartości przekraczającej 13 milionów złotych, zakaz udziału w przetargach publicznych oraz wpisanie osób objętych sankcjami na listę osób niepożądanych na terytorium Polski. Te działania mają dalekosiężne konsekwencje zarówno dla polskiego rynku detalicznego, jak i dla codziennego życia konsumentów.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznaczają sankcje na MyPrice dla polskiego rynku? | Sankcje skutkują zamrożeniem aktywów Torgservis PL, zakazem udziału w przetargach oraz zerwaniem współpracy z poddostawcami, co wpływa na dostępność produktów i ceny. |
| Kim są Siergiej i Andriej Sznejderowie? | To rosyjscy przedsiębiorcy, główni udziałowcy Torgservis PL, firmy zarządzającej siecią MyPrice w Polsce, powiązani z finansowaniem rosyjskiej agresji. |
| Jakie są perspektywy rynku po sankcjach? | Możliwe jest przejęcie sklepów MyPrice przez polskie sieci dyskontowe oraz wzrost cen produktów codziennego użytku o kilka procent. |
Spis treści:
Wprowadzenie w temat sankcji na MyPrice
Decyzja KAS o wpisaniu spółki Torgservis PL oraz jej udziałowców Siergieja i Andrieja Sznejderów na listę sankcyjną to jeden z najważniejszych kroków polskich władz w walce z finansowaniem rosyjskiej agresji. Sieć dyskontów MyPrice, będąca kontynuacją działalności Mere – znanej rosyjskiej marki – od lat działała na polskim rynku detalicznym. Wpisanie na listę sankcyjną oznacza zamrożenie aktywów firmy oraz wykluczenie jej z możliwości uczestniczenia w przetargach publicznych. Dla konsumentów oznacza to nie tylko zmiany organizacyjne na rynku, ale także potencjalne wzrosty cen oraz ograniczenia w dostępności towarów codziennego użytku.
Geneza i struktura własnościowa Torgservis PL
Historia MyPrice i jej rosyjskie korzenie
Sieć MyPrice to następca Mere – rosyjskiej marki dyskontowej, która zakończyła działalność w Polsce w 2022 roku po wybuchu konfliktu na Ukrainie. Mere była częścią szeroko rozbudowanego biznesu prowadzonego przez braci Sznejderów, którzy odgrywali kluczową rolę w ekspansji rosyjskich sieci detalicznych w Europie Środkowej. Przychody sieci sięgały ponad miliarda euro rocznie. Po rebrandingu i powrocie pod nazwą MyPrice w grudniu 2024 roku firma wzbudziła zainteresowanie organów nadzoru ze względu na kontrowersyjne powiązania kapitałowe.
Finansowe i geopolityczne powiązania
Struktura własnościowa Torgservis PL wskazuje na dominującą rolę braci Sznejderów – Siergiej posiadał ponad 24 tysiące udziałów warte niemal 11 mln złotych, a Andriej ponad 4 tysiące udziałów o wartości ponad 2 mln złotych. Ich biznes nie ograniczał się jedynie do Polski; kontrolują znaczący udział w rynku detalicznym obwodu kaliningradzkiego. Analizy KAS ujawniły, że część dochodów generowanych przez tę działalność trafiała do rosyjskiego budżetu państwa, co stanowiło podstawę do objęcia ich sankcjami jako elementu wspierającego finansowo agresję przeciwko Ukrainie.
Mechanizm sankcji i ich skutki prawne
Środki restrykcyjne i ich konsekwencje
Sankcje nakładają szereg restrykcji wobec Torgservis PL: zamrożenie wszystkich aktywów finansowych w polskich bankach uniemożliwia korzystanie z posiadanych środków; zakaz transakcyjny blokuje wszelkie formy współpracy handlowej; a wykluczenie z przetargów publicznych eliminuje firmę z kluczowych kontraktów rządowych o wielomilionowej wartości. Decyzja ta jest natychmiastowa i nie podlega standardowym odwołaniom administracyjnym – jedyną możliwością jest wniesienie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Wpływ na łańcuch dostaw i kontrahentów
Zerwanie umów z blisko dwudziestoma trzema polskimi firmami współpracującymi z MyPrice spowodowało gwałtowne zaburzenia w dostawach usług logistycznych oraz materiałowych. Straty dla lokalnych przedsiębiorstw szacowane są na kilka milionów złotych już w pierwszym tygodniu po ogłoszeniu sankcji. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął kontrole wobec firm podejrzanych o kontynuację współpracy pomimo restrykcji, co świadczy o poważnym podejściu do egzekwowania nowych regulacji.
Kontekst polityki sankcyjnej Polski
Ewolucja przepisów sankcyjnych
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu wspieraniu agresji z lutego 2025 roku znacznie zaostrzyła ramy prawne dotyczące sankcji gospodarczych wobec Rosji. Podniesiono kary finansowe za naruszenia do nawet 20 mln złotych oraz rozszerzono uprawnienia KAS do blokowania kont bez konieczności postępowania sądowego. Ponadto zwiększono obowiązki raportowania transakcji finansowych związanych z podmiotami mającymi znaczący kapitał rosyjski. To wszystko przyczyniło się do dynamicznego wzrostu liczby firm objętych restrykcjami.
Porównanie z innymi przypadkami sankcji
Polska skutecznie realizuje politykę sankcyjną również wobec innych podmiotów powiązanych z reżimem białoruskim czy rosyjskim. Przykładem jest ograniczenie importu nawozów białoruskich spółek, co doprowadziło do znaczących zmian rynkowych. Analogiczne działania wobec MyPrice mają potencjał obniżyć przychody rosyjskich właścicieli nawet o kilkanaście procent do końca roku, co jest istotnym ciosem dla finansowania działań militarnych Rosji.
Perspektywy rozwoju sytuacji
Ryzyko prawne dla kontrahentów
Firmy współpracujące z podmiotami objętymi sankcjami muszą przestrzegać rygorystycznych wymogów zgłaszania takiej współpracy KAS oraz udostępniać dokumentację transakcji za ostatnie trzy lata. Niedopełnienie tych obowiązków grozi wysokimi karami finansowymi i nawet karą pozbawienia wolności dla członków zarządów. To wymusza ostrożność i rewizję dotychczasowych relacji handlowych przez przedsiębiorstwa działające na rynku polskim.
Scenariusze dla rynku detalicznego po sankcjach
Analitycy wskazują trzy główne możliwe kierunki rozwoju sytuacji: przejęcie sklepów MyPrice przez lokalne sieci dyskontowe takie jak Biedronka czy Lidl; wzrost cen produktów codziennych średnio o kilka procent zwłaszcza w regionach silnie obsługiwanych przez MyPrice; a także presję na mniejszych dostawców żywności utracających kanały dystrybucji. Adaptacja lokali sklepowych będzie wymagała inwestycji rzędu kilkuset milionów złotych, co wpłynie również na strukturę rynku detalicznego.
Oddziaływanie sankcji na konsumentów
Bezpośrednie skutki dla klientów
Zamknięcie blisko pięćdziesięciu sklepów sieci MyPrice szczególnie dotknie mieszkańców mniejszych miejscowości, gdzie ta marka była często jedynym dostawcą tanich artykułów spożywczych. Średnio ceny tam były niższe o około 12% niż u konkurencji. W odpowiedzi Ministerstwo Rozwoju zapowiedziało uruchomienie programu „Tani Koszyk”, który ma dostarczyć wsparcia poprzez dopłaty do podstawowych produktów w innych sieciach handlowych, aby złagodzić presję cenową odczuwaną przez konsumentów.
Długofalowe implikacje geopolityczne
Sankcje wpisują się w szeroką strategię NATO mającą ograniczyć wpływy gospodarcze Rosji oraz zmniejszyć źródła finansowania jej działań wojennych wobec Ukrainy. Zgodnie z analizami Ośrodka Studiów Wschodnich każde odebrane milion euro przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie budżetu wojskowego Federacji Rosyjskiej o kilkaset tysięcy euro. Sankcje wobec MyPrice można więc traktować jako element realnego nacisku ekonomicznego wspierającego opór międzynarodowy wobec agresora.
Wyzwania w egzekwowaniu sankcji
Mechanizmy omijania restrykcji
Doświadczenia zdobyte podczas walki z białoruskimi firmami pokazują różnorodne metody omijania sankcji – od tworzenia spółek-frontowych za granicą (Serbia, Turcja), poprzez zmiany struktury własnościowej przy użyciu pośredników aż po wykorzystywanie kryptowalut czy fałszowanie dokumentacji celnej. W odpowiedzi KAS uruchomiła specjalną jednostkę ds. analizy transakcji blockchainowej (KAS-AB), która już wykryła podejrzane operacje warte dziesiątki milionów złotych.
Współpraca transgraniczna
Polska aktywnie uczestniczy we współpracy międzynarodowej ze swoimi partnerami z Grupy Wyszehradzkiej poprzez program „Sankcje 2.0”. Program ten umożliwia wymianę danych o dużych transakcjach finansowych niemal w czasie rzeczywistym, organizuje wspólne szkolenia zespołów śledczych oraz harmonizuje przepisy karne dotyczące łamania sankcji. Do tej pory dzięki tym działaniom zamrożono aktywa powiązane z rosyjskimi oligarchami o wartości przekraczającej 180 milionów euro.
Podsumowanie i prognozy
Nakładanie sankcji na Torgservis PL i jego właścicieli to ważny etap zwiększania efektywności państwowej polityki antyrosyjskiej na poziomie gospodarczym. Decyzja ta pokazuje rosnącą skuteczność mechanizmów monitorujących KAS oraz determinację polskich władz do przeciwdziałania próbom omijania restrykcji ekonomicznych wobec Rosji. W najbliższych miesiącach należy oczekiwać dalszego rozszerzania listy sankcyjnej oraz wzmożonych kontroli branży paliwowej czy technologicznej.
Z punktu widzenia konsumenta ważne jest świadome wspieranie lokalnych przedsiębiorstw jako formy oporu przeciwko nieuczciwym praktykom gospodarczym związanym z finansowaniem agresywnych działań międzynarodowych. Solidarność międzynarodowa i konsekwentna polityka ekonomiczna pozostają kluczowymi narzędziami walki o bezpieczeństwo ekonomiczne Polski oraz stabilność regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
