W piątek 25 kwietnia 2025 roku Rzeszów podjął przełomową decyzję w dziedzinie ekologicznego transportu miejskiego, rozstrzygając przetarg na zakup 20 autobusów wodorowych. Ta inwestycja, realizowana w ramach programu „Zielony Transport Publiczny” i współfinansowana ze środków Krajowego Planu Odbudowy, ma na celu znaczną redukcję emisji spalin oraz poprawę jakości powietrza w mieście. Wybór oferty firmy PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy, opiewającej na kwotę 82,44 mln zł, oznacza istotne oszczędności budżetowe i wyznacza nowy etap transformacji rzeszowskiego systemu komunikacji publicznej.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co zakłada projekt autobusów wodorowych w Rzeszowie? | Zakup 20 zeroemisyjnych autobusów o zasięgu min. 350 km, finansowany w 71% ze środków publicznych. |
| Jakie wyzwania napotkał projekt? | Zerwanie umowy z dostawcą wodoru Polenergią wymusiło poszukiwanie alternatywnych źródeł paliwa. |
| Jakie korzyści przyniesie inwestycja? | Redukcja emisji CO₂ o niemal 98%, poprawa jakości powietrza oraz modernizacja transportu miejskiego. |
Spis treści:
Kontekst inwestycyjny i szczegóły przetargu
Projekt zakupu autobusów wodorowych w Rzeszowie wpisuje się w strategię miasta mającą na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji i podniesienie standardów ekologicznych komunikacji publicznej. Całkowita wartość kontraktu wynosiła prawie 98 mln zł, z czego blisko 70 mln zł pochodzi z dofinansowania programu „Zielony Transport Publiczny” realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Autobusy mają długość około 12,5 metra oraz pojemność dla około 77 pasażerów, a ich zasięg na jednym tankowaniu przekraczać będzie 350 kilometrów.
Przetarg oceniał oferty nie tylko pod względem ceny, która stanowiła aż 60% oceny, ale również gwarancji jakości oraz terminu realizacji zamówienia. Firma PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy zdobyła przewagę dzięki korzystniejszej ofercie cenowej (82,44 mln zł) oraz krótszym terminom dostaw, co pozwoliło jej wyprzedzić konkurencyjnego Solaris Bus & Coach. Pierwsze autobusy mają trafić do miasta już pod koniec tego roku, co umożliwi szybkie rozpoczęcie eksploatacji floty zeroemisyjnej.
Technologia wodorowa jako przyszłość transportu publicznego
Autobusy wodorowe działają na zasadzie ogniw paliwowych, które przetwarzają wodór i tlen na energię elektryczną napędzającą silniki pojazdu. W efekcie emitują jedynie parę wodną, co stanowi istotny atut wobec tradycyjnych autobusów dieslowskich czy nawet pojazdów elektrycznych zasilanych bateriami. W porównaniu do autobusów elektrycznych ogniwa paliwowe oferują szybszy czas tankowania – poniżej 15 minut – oraz większy zasięg bez konieczności długiego ładowania.
Jednak technologia ta niesie ze sobą także wyzwania. Produkcja i magazynowanie wodoru pozostaje kosztowna i wymaga rozwiniętej infrastruktury. Ponadto obecne ceny wodoru są znacznie wyższe niż tradycyjnych paliw czy gazu ziemnego, co przekłada się na większe koszty operacyjne. Mimo to dla miast takich jak Rzeszów technologia wodorowa stanowi obiecującą alternatywę umożliwiającą zeroemisyjny transport publiczny z zachowaniem efektywności eksploatacyjnej.
Historia i wyzwania projektu
Droga Rzeszowa do bycia liderem w zakresie autobusów wodorowych była pełna zarówno sukcesów, jak i trudności. Początkowo miasto podpisało umowę na dostawę zielonego wodoru z firmą Polenergia H2HUB Nowa Sarzyna, która dysponowała elektrolizerem zdolnym produkować niskoemisyjny wodór. Niestety kontrakt został zerwany na początku 2025 roku ze względu na brak porozumienia co do warunków handlowych.
Ten krok wymusił poszukiwanie alternatywnych dostawców wodoru, takich jak Orlen czy Lotos, jednak wiąże się to z wyższymi kosztami paliwa i ryzykiem zaburzeń ciągłości dostaw. Mimo krytyki politycznej ze strony opozycji zarządzającej miastem prezydent Konrad Fijołek zapewnił mieszkańców o kontynuacji negocjacji i determinacji miasta do realizacji projektu zgodnie z planem.
Reakcje społeczne i polityczne
Inicjatywa wprowadzenia autobusów wodorowych spotkała się z szerokim poparciem lokalnej społeczności – badania opinii publicznej przeprowadzone przez urząd miasta wskazują na ponad 68% akceptacji dla ekologicznego transportu. Jednocześnie niemal połowa respondentów obawia się potencjalnego wzrostu cen biletów wynikającego z wyższych kosztów eksploatacji pojazdów wodorowych.
Krytycy projektu podkreślają również ryzyko technologiczne oraz pytania o zasadność ekonomiczną inwestycji wobec alternatywnych rozwiązań elektrycznych. Debaty polityczne ukazują różnorodność opinii – zwolennicy zwracają uwagę na długofalowe korzyści środowiskowe i innowacyjny charakter przedsięwzięcia, podczas gdy przeciwnicy wskazują na niedostateczne przygotowanie do zapewnienia stabilnych dostaw wodoru i możliwe problemy operacyjne.
Korzyści ekonomiczne i środowiskowe
Analiza kosztów życia cyklu (LCC) autobusów wodorowych ujawnia, że roczne wydatki eksploatacyjne mogą być nawet trzykrotnie wyższe niż dla pojazdów gazowych. Główne czynniki to cena wodoru sięgająca obecnie około 45-55 zł za kilogram oraz wysokie koszty serwisowania ogniw paliwowych. Jednakże prognozy wskazują potencjał spadku tych kosztów wraz z rozwojem technologii i zwiększeniem skali produkcji.
Z punktu widzenia ochrony środowiska korzyści są znaczące – przewidywana redukcja emisji dwutlenku węgla wynosi aż około 871 ton rocznie, co stanowi niemal całkowite wyeliminowanie emisji szkodliwych gazów typowych dla starszych autobusów dieslowskich. Dodatkowo zostaną ograniczone ilości tlenków azotu oraz pyłów PM10, co wpłynie pozytywnie na zdrowie mieszkańców Rzeszowa i jakość miejskiego powietrza.
Przyszłość transportu publicznego w Rzeszowie
Strategia rozwoju transportu miejskiego zakłada dalszą rozbudowę floty ekologicznej poprzez kolejne zamówienia autobusów zeroemisyjnych oraz rozwój infrastruktury tankowania wodoru. Planowana stacja o wydajności umożliwiającej obsługę nawet czterdziestu pojazdów stwarza solidne podstawy do rozszerzenia projektu oraz zmniejszenia zależności od paliw kopalnych.
Biorąc pod uwagę unijne cele klimatyczne oraz krajowe strategie wspierające technologie niskoemisyjne, inwestycja Rzeszowa może stać się wzorem dla innych średniej wielkości miast aspirujących do miana lidera innowacyjnego i przyjaznego środowisku transportu publicznego. Kolejne przetargi zapowiedziane przez miasto świadczą o konsekwentnym podejściu do transformacji energetycznej sektora komunikacyjnego.
Podsumowując, decyzja Rzeszowa o wdrożeniu autobusów wodorowych jest ważnym krokiem ku przyszłości opierającej się na zeroemisyjnym transporcie publicznym. Pomimo obecnych wyzwań technologicznych i ekonomicznych miasto konsekwentnie realizuje strategię ochrony środowiska oraz poprawy komfortu podróżowania mieszkańców. Realizacja tego projektu to nie tylko inwestycja finansowa – to także sygnał dla innych samorządów oraz dowód na to, że innowacje mogą prowadzić do trwałych zmian korzystnych dla całej wspólnoty i planety.
