Polska Grupa Energetyczna (PGE) podjęła przełomowy krok w kierunku transformacji energetycznej kraju, podpisując umowę kredytową z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) na kwotę 2,25 mld zł. Środki te zostaną przeznaczone na kompleksową modernizację elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka-Żar oraz budowę farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 730 MW. Inicjatywa jest integralną częścią unijnego planu REPowerEU, mającego na celu przyspieszenie rozwoju odnawialnych źródeł energii i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski. Realizacja tych inwestycji przewidziana jest do 2028 roku i ma istotny wpływ na stabilność krajowego systemu elektroenergetycznego oraz ceny energii dla odbiorców indywidualnych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Na co zostanie przeznaczony kredyt z EBI dla PGE? | Na modernizację elektrowni Porąbka-Żar oraz budowę farm fotowoltaicznych o mocy 730 MW. |
| Jakie korzyści przyniesie modernizacja Porąbka-Żar? | Zwiększenie sprawności elektrowni, magazynowanie energii i stabilizacja sieci energetycznej. |
| Jak inwestycje wpłyną na ceny energii dla odbiorców? | Inwestycje mogą opóźnić podwyżki, ale do 2030 r. rachunki mogą wzrosnąć o 15-20% z powodu kosztów transformacji. |
Spis treści:
Najważniejsze Fakty
Umowa kredytowa zawarta pomiędzy PGE a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w kwietniu 2025 roku opiewa na kwotę 2,25 mld zł i jest przeznaczona na finansowanie kluczowych projektów związanych z transformacją energetyczną Polski. Kredyt ten został udzielony spółce PGE Energia Odnawialna, która jest odpowiedzialna za realizację inwestycji w odnawialne źródła energii. Istotną cechą umowy jest możliwość wyboru waluty wypłat – złoty lub euro – oraz okres spłaty wynoszący osiemnaście lat od ostatniej transzy. Brak zabezpieczeń rzeczowych podkreśla wysokie zaufanie EBI do stabilności finansowej PGE.
Modernizacja elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka-Żar to najważniejszy element projektu. Elektrownia ta, działająca od lat 70., posiada moc instalowaną około 540 MW i jest jedyną tego typu podziemną elektrownią w Polsce. Planowane prace obejmują wymianę czterech turbozespołów na nowoczesne jednostki o mocy po 125 MW każda, co zwiększy ich sprawność z dotychczasowych 76% do około 82%. Ponadto przewidziano remont zbiornika górnego położonego na wysokości 750 m n.p.m., który polegać będzie na frezowaniu skarp, modernizacji drenażu oraz toru wodnego. Zostaną również zaktualizowane systemy sterowania, wentylacji oraz aparatura kontrolno-pomiarowa. Całkowity koszt prac sięga ponad miliarda złotych, a zakończenie modernizacji planowane jest na rok 2028.
Równolegle PGE realizuje szeroki plan budowy farm fotowoltaicznych rozmieszczonych głównie w województwach lubelskim i podkarpackim. Do roku 2027 powstanie 29 instalacji PV o sumarycznej mocy około 730 MW, co pozwoli zasilić około trzysta tysięcy gospodarstw domowych. Projekty te będą wyposażone w nowoczesną infrastrukturę przyłączeniową umożliwiającą efektywną integrację z krajowym systemem elektroenergetycznym. W efekcie udział odnawialnych źródeł energii w miksie PGE ma wzrosnąć z obecnych około dziesięciu procent do piętnastu procent do roku 2030.
Bezpośrednie konsekwencje tych inwestycji obejmują także stabilizację Krajowego Systemu Elektroenergetycznego poprzez wykorzystanie magazynowania energii w elektrowni Porąbka-Żar, co pozwoli redukować ryzyko przerw w dostawach podczas szczytów zapotrzebowania. Dodatkowo projekty generują znaczące miejsca pracy – ponad pięćset specjalistów zaangażowanych jest w modernizację elektrowni, a budowa farm fotowoltaicznych stworzy około tysiąca dwustu miejsc tymczasowych.
Kontekst
Współpraca PGE z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym nie jest nowością na polskim rynku energetycznym. Już w lipcu 2024 roku koncern otrzymał od EBI kredyt w wysokości miliarda złotych na projekt MUZA związany z modernizacją systemów zasilania kolei elektrycznej. Obecnie suma wszystkich umów kredytowych między PGE a EBI przekroczyła blisko dziewięć miliardów złotych, co czyni tę spółkę jednym z głównych beneficjentów unijnego finansowania sektora energetycznego.
Trendy w polskiej energetyce wyraźnie wskazują na odchodzenie od paliw kopalnych i zwiększanie udziału odnawialnych źródeł energii w miksie krajowym – obecnie około dwadzieścia dwa procent udziału OZE ma wzrosnąć do ponad trzydziestu procent do roku 2030. W Polsce działa sześć elektrowni szczytowo-pompowych wykorzystywanych jako magazyny energii i planowana jest budowa kolejnych dwóch, co wpisuje się w politykę dekarbonizacji sektora energetycznego narzuconą przez Unię Europejską.
W porównaniu historycznym inwestycje PGE wyróżniają się skalą i kompleksowością. Przykładowo projekt Taurona z 2021 roku zakładający budowę farmy wiatrowej napotkał problemy społeczne i opóźnienia, podczas gdy obecne działania PGE są odbierane jako bardziej realne i mniej kontrowersyjne dzięki wykorzystaniu istniejącej infrastruktury oraz starannej lokalizacji nowych instalacji.
Perspektywy
Pomimo wielu korzyści wynikających z modernizacji Porąbka-Żar oraz rozwoju farm fotowoltaicznych, pojawiają się również kontrowersje i krytyczne głosy. Analitycy rynku wskazują na rosnącą presję finansową – zadłużenie PGE może przekroczyć do 2026 roku dwadzieścia pięć miliardów złotych, co rodzi obawy o konieczność podnoszenia cen energii dla końcowych odbiorców. Z drugiej strony organizacje ekologiczne zwracają uwagę, że choć inwestycje dotyczą OZE, to koncern nadal eksploatuje znaczące moce bloków węglowych o sumarycznej wartości około ośmiu gigawatów.
Krótkoterminowe efekty zaplanowanych działań obejmują zakończenie remontu zbiornika górnego elektrowni Porąbka-Żar oraz uruchomienie pierwszych farm fotowoltaicznych już w latach 2025–2027. W średnim okresie do roku 2030 spodziewane jest zwiększenie przychodów elektrowni dzięki udziałowi w rynku mocy oraz redukcja emisji dwutlenku węgla o ponad milion ton rocznie dzięki produkcji zielonej energii przez farmy PV.
Zainteresowania Czytelnika
Dla odbiorców indywidualnych najważniejsze są kwestie bezpieczeństwa dostaw energii oraz wpływu inwestycji na ceny prądu. Magazynowanie nadmiaru energii przez elektrownię Porąbka-Żar pozwoli ograniczyć ryzyko blackoutów zwłaszcza podczas zimowych szczytów zapotrzebowania. Jednocześnie eksperci prognozują wzrost rachunków za prąd o około piętnaście do dwudziestu procent do roku 2030 ze względu na koszty transformacji sektora.
Warto zwrócić uwagę na fascynujące aspekty techniczne samej elektrowni Porąbka-Żar: to unikalny obiekt składający się z siedemnastu kilometrów tuneli wydrążonych we wnętrzu góry Żar oraz zbiornika górnego usytuowanego niemalże na szczycie góry na wysokości siedmiuset pięćdziesięciu metrów nad poziomem morza. Modernizowane turbozespoły pochodzą z lat siedemdziesiątych XX wieku; ich wymiana pozwoli przedłużyć żywotność obiektu o kolejne trzydzieści pięć lat, zapewniając stabilność i efektywność działania przez dekady.
Podsumowanie
Umowa kredytowa pomiędzy PGE a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym stanowi ważny impuls dla transformacji polskiej energetyki zgodnie z celami REPowerEU i polityką dekarbonizacji kraju. Modernizacja elektrowni Porąbka-Żar wraz z rozwojem farm fotowoltaicznych nie tylko zwiększy zdolności produkcyjne odnawialnej energii, ale także poprawi stabilność całego systemu elektroenergetycznego. Jednocześnie przedsięwzięcia te stawiają przed PGE wyzwania finansowe oraz wymagają uwzględnienia krytycznych głosów społecznych i ekologicznych.
W dłuższej perspektywie sukces tych inwestycji może stać się wzorem dla innych przedsiębiorstw sektora energetycznego w regionie Europy Środkowej i Wschodniej. Warto zastanowić się nad rolą każdego z nas w procesie transformacji energetycznej – zarówno jako konsumentów świadomych wpływu swoich wyborów, jak i uczestników zmieniającego się rynku energii.
