Od połowy 2025 roku unijne dyrektywy wymuszą na firmach działających w Europie istotne zmiany w obszarach dostępności, raportowania i kontroli łańcuchów dostaw. Europejski Akt o Dostępności (EAA), Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) oraz Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) wprowadzają nowe obowiązki mające na celu poprawę jakości życia osób z niepełnosprawnościami, zwiększenie transparentności działań firm oraz ochronę praw człowieka i środowiska. Niedostosowanie się do tych regulacji wiąże się z wysokimi karami finansowymi, dlatego przedsiębiorstwa muszą już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co przewidują unijne dyrektywy dotyczące dostępności i raportowania od 2025 roku? | Dyrektywy nakładają obowiązek udostępniania produktów dla osób z niepełnosprawnościami oraz raportowania ESG przez duże firmy. |
| Jak dostosować firmę do Europejskiego Aktu o Dostępności 2025? | Należy zapewnić dostępność cyfrową stron internetowych, aplikacji oraz urządzeń jak bankomaty zgodnie z wymogami EAA. |
| Jaki jest wpływ Corporate Sustainability Due Diligence Directive na kontrolę łańcuchów dostaw? | CSDDD wymaga identyfikacji i eliminacji naruszeń praw człowieka oraz szkód środowiskowych w całym łańcuchu wartości. |
Spis treści:
Jakie są najważniejsze fakty o unijnych dyrektywach obowiązujących od 2025 roku?
Europejski Akt o Dostępności (EAA) wejdzie w życie już 28 czerwca 2025 roku, nakładając na przedsiębiorstwa obowiązek projektowania produktów i usług uwzględniających potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Obowiązek ten obejmuje zarówno usługi cyfrowe, takie jak strony internetowe czy aplikacje mobilne, jak i produkty fizyczne – przykładowo bankomaty czy terminale płatnicze muszą być wyposażone w funkcje ułatwiające obsługę osobom z różnymi ograniczeniami. Za brak zgodności grożą kary sięgające nawet do 10% rocznego przychodu firmy.
Równocześnie od stycznia 2025 roku zacznie obowiązywać CSRD – dyrektywa wymagająca od dużych przedsiębiorstw sporządzania szczegółowych raportów dotyczących aspektów środowiskowych, społecznych oraz ładu korporacyjnego (ESG). W Polsce dotyczy to około 3,5 tysiąca firm spełniających kryteria wielkości zatrudnienia lub obrotu. Raporty te będą musiały stosować jednolite standardy ESRS, co znacznie zwiększy transparentność ich działań.
Trzecią istotną regulacją jest Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), która od roku 2027 wymusi na dużych spółkach wdrożenie mechanizmów stałego monitoringu i eliminacji ryzyk związanych z naruszeniami praw człowieka oraz negatywnym wpływem na środowisko w całych ich łańcuchach dostaw. Dotyczy to firm zatrudniających ponad tysiąc pracowników i generujących obrót przekraczający 450 milionów euro globalnie.
Dlaczego unijne dyrektywy są odpowiedzią na aktualne trendy i jakie mają tło historyczne?
Wprowadzenie tych regulacji jest kontynuacją i rozszerzeniem wcześniejszych przepisów. Dyrektywa CSRD zastępuje NFRD, która objęła jedynie około 600 największych przedsiębiorstw w UE, podczas gdy obecne wymagania dotyczą aż około 50 tysięcy podmiotów. Podobnie Europejski Akt o Dostępności poszerza zakres wcześniejszej dyrektywy o dostępności cyfrowej z 2016 roku, która dotyczyła głównie sektora publicznego – teraz obowiązki obejmują także sektor prywatny.
Te zmiany wpisują się w globalny trend wzrostu znaczenia ESG – według badań aż 78% inwestorów uwzględnia czynniki środowiskowe, społeczne i zarządcze przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Dodatkowo Unia Europejska realizuje politykę klimatyczną opartą na Zielonym Ładzie, zakładającą osiągnięcie neutralności klimatycznej do roku 2050. Dyrektywy takie jak CSRD czy CSDDD są narzędziem umożliwiającym realizację tych ambitnych celów poprzez zwiększenie odpowiedzialności biznesu.
Jak eksperci oceniają wpływ nowych unijnych dyrektyw na rynek i przedsiębiorstwa?
Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska, podkreśla: „Harmonizacja przepisów w UE to szansa na eliminację barier handlowych. Firmy wdrażające EAA uzyskają dostęp do rynku obejmującego około 80 milionów osób z niepełnosprawnościami”. Jego zdaniem nowa regulacja może stać się impulsem dla innowacji produktowych i usługowych.
Anna Kowalska, ekspertka ds. zrównoważonego rozwoju w EY, zwraca uwagę na strategiczny wymiar CSRD: „Raportowanie ESG to nie tylko koszt administracyjny, ale element budowy przewagi konkurencyjnej. Firmy transparentne pod względem zrównoważonego rozwoju mają średnio o 21% wyższą wycenę giełdową”.
Z drugiej strony pojawiają się głosy krytyczne ze strony sektora MŚP. Przedstawiciele mniejszych przedsiębiorstw wskazują na braki wsparcia dla podmiotów pośrednio zależnych od wymogów CSDDD, takich jak dostawcy surowców czy komponentów. Obawiają się oni wzrostu kosztów i komplikacji administracyjnych bez adekwatnej pomocy ze strony instytucji publicznych.
Jakie zmiany odczują konsumenci dzięki nowym regulacjom unijnym?
Dzięki Europejskiemu Aktowi o Dostępności osoby z różnymi niepełnosprawnościami zyskają łatwiejszy dostęp do usług codziennych – bankowości elektronicznej, zakupów online czy transportu publicznego. Obecnie aż 48% tej grupy rezygnuje z zakupów internetowych ze względu na bariery techniczne, które nowe przepisy mają skutecznie wyeliminować.
Transparentność wynikająca z CSRD oraz CSDDD pozwoli konsumentom świadomiej wybierać produkty powstające przy poszanowaniu praw człowieka i zasad zrównoważonego rozwoju. To może wpłynąć również na ceny – analizy wskazują na możliwość wzrostu kosztów produktów średnio o kilka procent ze względu na konieczność wdrożenia nowych standardów.
Zaskakującym efektem dostosowań jest wzrost konwersji sprzedaży o około 15% dzięki poprawie dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji. To pokazuje, że inwestycje w zgodność z EAA mogą szybko przełożyć się na realne korzyści biznesowe.
Jak firmy mogą przygotować się do wymogów unijnych dyrektyw?
Dostosowanie działalności do wymogów EAA wymaga przede wszystkim audytu produktów i usług pod kątem dostępności cyfrowej oraz fizycznej. Firmy powinny wdrożyć technologie wspierające użytkowników z niepełnosprawnościami – takie jak czytniki ekranowe czy funkcje głosowe w urządzeniach interaktywnych.
W zakresie raportowania ESG zgodnego z CSRD kluczowe jest opracowanie systemów zbierania danych środowiskowych i społecznych oraz szkolenia personelu odpowiedzialnego za sprawozdawczość. Pomocne są narzędzia IT dedykowane zarządzaniu danymi ESG oraz konsultacje ze specjalistami ds. zrównoważonego rozwoju.
W przypadku CSDDD przedsiębiorstwa muszą wdrożyć procedury identyfikacji ryzyk w całym łańcuchu dostaw – często oznacza to współpracę ze wszystkimi dostawcami oraz monitorowanie warunków pracy i wpływu na środowisko przez niezależne audyty.
Przykłady firm działających już adaptacyjnie pokazują skuteczność kompleksowego podejścia – połączenie technologii informatycznych, szkoleń pracowników oraz transparentnej komunikacji z klientami buduje przewagę konkurencyjną i pozytywny wizerunek marki.
Unijne dyrektywy to wyzwanie wymagające proaktywnego podejścia. Przedsiębiorstwa, które już dziś zaczną inwestować w dostosowanie swoich procesów do nowych norm, mogą liczyć na zwiększenie konkurencyjności oraz budowę trwałego zaufania klientów. W perspektywie długoterminowej te regulacje staną się fundamentem nowoczesnego i odpowiedzialnego biznesu w Europie.
