Czy lata prosperity przemysłu mięsnego w Polsce dobiegają końca? W 2024 roku sektor ten odnotowuje wzrost sprzedaży mięsa, jednak stoi także w obliczu poważnych wyzwań, takich jak zagrożenia epizootyczne i rosnące koszty produkcji. Przemysł mięsny w Polsce musi zmierzyć się z tymi problemami, aby utrzymać swoją pozycję na rynku i sprostać oczekiwaniom konsumentów.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie są najważniejsze trendy w przemyśle mięsnym w Polsce w 2024 roku? | Wzrost sprzedaży mięsa o 1%, spadek popularności alternatyw roślinnych oraz dominacja dyskontów w sprzedaży. |
| Jak wpływ epidemii pryszczycy na polską branżę mięsną w 2025 roku? | Może spowodować wstrzymanie produkcji, embarga eksportowe i straty finansowe sięgające nawet 10 mld zł. |
| Jakie strategie przetrwania dla małych zakładów mięsnych w Polsce są proponowane? | Inwestycje w innowacje, dywersyfikacja oferty oraz wsparcie rządowe na bioasekurację i technologie. |
Spis treści:
Jak wygląda obecna sytuacja przemysłu mięsnego w Polsce?
W świetle ostatnich danych rok 2024 przyniósł przełomowy wzrost sprzedaży mięsa i wędlin po sześciu latach spadków. Wolumen zakupu mięsa czerwonego zwiększył się o około 1%, a wartość rynku wzrosła o 3,6% do poziomu około 34 miliardów złotych. Grzegorz Mech z Consumer Panel Services YouGov podkreśla, że „pogłoski o kryzysie branży były wyolbrzymione”, choć wzrost ten jest umiarkowany i wynika głównie z racjonalizacji zakupów oraz preferencji konsumentów wobec produktów markowych.
Dominującym kanałem dystrybucji pozostają dyskonty, które odpowiadają za ponad połowę sprzedaży drobiu i wędlin. Jednocześnie sklepy tradycyjne, takie jak lokalne masarnie, utrzymują silną pozycję szczególnie na terenach wiejskich i regionach o tradycjach rolniczych. Warto zauważyć także wzrost popularności produktów pakowanych, które stanowią już ponad połowę zakupów drobiu, co wskazuje na zmianę zachowań konsumenckich – od większych zapasów do częstszych, świeższych zakupów.
Jakie zagrożenia stoją przed przemysłem mięsnym w Polsce?
Rok 2024 to nie tylko optymizm wynikający ze wzrostu sprzedaży – branża mięsna mierzy się z poważnymi zagrożeniami epizootycznymi. Największym niebezpieczeństwem jest ryzyko rozprzestrzenienia się pryszczycy, która już dotknęła Niemcy i Słowację. Anna Olewnik-Mikołajewska, prezes Grupy Olewnik, ostrzega, że „ewentualne przeniknięcie choroby do Polski mogłoby sparaliżować produkcję oraz wywołać embarga eksportowe”. W związku z tym rosną nakłady na bioasekurację – ich koszty wzrosły o około 18% od zeszłego roku.
Dodatkowo rosnące koszty produkcji energii (o ponad 20%), niedobory pracowników linii produkcyjnych oraz spadające pogłowie trzody chlewnej (spadek o około 4% w 2024 roku) wywierają presję na marże producentów. Import wieprzowiny z krajów takich jak Hiszpania stanowi już blisko jedną piątą krajowego spożycia, co destabilizuje rynek lokalny i obniża ceny oferowane przez krajowych producentów.
Jak eksperci oceniają przyszłość branży mięsnej?
Eksperci podkreślają konieczność innowacji jako kluczowego czynnika pozwalającego branży przetrwać trudne czasy. Grzegorz Mech zwraca uwagę na potencjał rozwoju segmentu gotowych dań mięsnych oraz nowych smaków – ten rynek urósł o 12% w bieżącym roku. Przykładowo Grupa Olewnik rozszerzyła ofertę o linię produktów roślinnych, odpowiadając na potrzeby niemal 40% Polaków deklarujących ich konsumpcję.
Z kolei Anna Olewnik-Mikołajewska podkreśla konieczność inwestycji technologicznych i synergii między hodowlą a przetwórstwem: „Bez modernizacji procesów produkcyjnych sektor może stracić konkurencyjność zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym”. Jej firma ogranicza koszty logistyczne poprzez koncentrację produkcji oraz inwestuje znaczne środki (ok. 120 mln zł) w rozwój linii gotowych produktów.
Jak zmieniają się preferencje konsumentów na rynku mięsa?
Mimo globalnego trendu ograniczania spożycia mięsa, większość Polaków nadal traktuje je jako podstawowy element diety – aż 57% deklaruje regularne spożywanie mięsa. Jednak niemal czterech na dziesięciu świadomie je ogranicza. Wzrasta znaczenie segmentu produktów premium oraz pakowanych – ten drugi zanotował wzrost sprzedaży o około 8%, a segment premium aż o 14%, zwłaszcza w dużych aglomeracjach miejskich.
Cena staje się coraz ważniejszym kryterium wyboru. Średnia cena kilograma schabu wzrosła z około 24 zł do ponad 27 zł między rokiem 2023 a 2024. W efekcie konsumenci częściej wybierają tańsze części mięsa lub kroje mniej prestiżowe, co pozwala rekompensować wzrost kosztów przy zachowaniu jakości posiłków.
Jakie są scenariusze rozwoju przemysłu mięsnego do roku 2026?
Eksperci wskazują trzy główne scenariusze rozwoju sytuacji branży mięsnej:
1. Scenariusz optymistyczny
Zakłada utrzymanie stabilności bez nowych epidemii chorób zakaźnych oraz wzrost eksportu wołowiny o około 10%, między innymi dzięki umowie handlowej z Chinami. W tym wariancie rynek rozwija się dzięki inwestycjom i innowacjom, a rządowe programy wsparcia bioasekuracji (planowane dotacje rzędu pół miliarda złotych) pomagają utrzymać konkurencyjność sektora.
2. Scenariusz umiarkowany
Przewiduje wdrożenie podatku od emisji CO₂ związanej z hodowlą zwierząt, co może doprowadzić do likwidacji nawet jednej trzeciej małych gospodarstw. Branża będzie musiała dostosować się do nowych regulacji klimatycznych poprzez inwestycje oraz dywersyfikację oferty produktowej.
3. Scenariusz kryzysowy
Zakłada wystąpienie pryszczycy na terytorium Polski skutkujące znaczącymi stratami finansowymi szacowanymi na kilka miliardów złotych oraz utratą miejsc pracy nawet dla kilkunastu procent pracowników sektora. Taki scenariusz wymusi drastyczne ograniczenia produkcji i eksportu.
Przemysł mięsny w Polsce stoi dziś u progu istotnej transformacji. Pomimo pozytywnych sygnałów wzrostowych z początku roku, sektor musi sprostać poważnym wyzwaniom — od chorób zwierzęcych po zmieniające się oczekiwania konsumentów i rosnące koszty produkcji. Czy nadchodząca rewolucja technologiczna i zmiany rynkowe zapewnią długoterminową stabilność branży? Najbliższe miesiące pokażą, czy to będzie tylko ewolucja pozwalająca przetrwać, czy prawdziwa przemiana prowadząca do nowej ery polskiego przemysłu mięsnego.
