Biebrzański Park Narodowy, znany z malowniczych torfowisk i unikatowej przyrody, od 20 kwietnia 2025 roku stoi w obliczu dramatycznego wyzwania – pożaru torfowego, który zmienił spokojny krajobraz w pole walki z podziemnym żywiołem. Pożar Biebrzańskiego Parku Narodowego szybko rozprzestrzenił się na powierzchni, a obecnie toczy się zmaganie z trudnym do wykrycia i gaszenia ogniem podpowierzchniowym, który może zagrozić całemu ekosystemowi. W walce z tym specyficznym zagrożeniem zaangażowano setki ratowników oraz nowoczesne technologie gaszenia pożarów torfowych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co to jest pożar Biebrzańskiego Parku Narodowego i jak przebiega walka z nim? | Pożar Biebrzańskiego Parku Narodowego to ogień torfowy, który objął 450 ha i wymaga specjalistycznych metod gaszenia podpowierzchniowego ognia. |
| Jak zapobiegać pożarom torfowisk w Biebrzańskim Parku Narodowym? | Zapobieganie wymaga monitoringu poziomu wód gruntowych, edukacji lokalnych społeczności i wdrażania ekologicznych działań prewencyjnych. |
| Jakie są skutki ekologiczne pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym kwiecień 2025? | Pożar emituje ogromne ilości CO₂, niszczy siedliska ptaków i powoduje długotrwałe zmiany w ekosystemie torfowisk. |
Spis treści:
Jak wygląda skala pożaru Biebrzańskiego Parku Narodowego i kto bierze udział w akcji gaśniczej?
Pożar rozpoczął się 20 kwietnia 2025 roku w rejonie wsi Polkowo i szybko objął powierzchnię około 450 hektarów torfowisk. Choć ogień na powierzchni został ograniczony, największe zagrożenie stanowi podziemny ogień torfowy, który rozwija się na głębokości do dwóch metrów przy temperaturach dochodzących nawet do 300°C. Tak ekstremalne warunki sprawiają, że walka z pożarem jest wyjątkowo trudna i wymaga angażowania specjalistycznego sprzętu oraz licznych służb.
W gaszeniu uczestniczy ponad 300 strażaków Państwowej Straży Pożarnej z szesnastu województw oraz około 100 żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Wsparcie zapewniają także pracownicy parku narodowego oraz wolontariusze. Do dyspozycji służb jest pięć śmigłowców, w tym policyjny Black Hawk, które wykonują około 250 lotów dziennie, dostarczając wodę i monitorując sytuację. Niestandardowy charakter terenu wymusza użycie unikalnego sprzętu, takiego jak pojazdy Sherp zdolne poruszać się po bagnach czy drony wyposażone w kamery termowizyjne służące do wykrywania podziemnego ognia.
Dlaczego pożar torfowy w Biebrzańskim Parku Narodowym jest tak trudny do opanowania?
Pożary torfowe różnią się od typowych pożarów powierzchniowych tym, że ogień rozprzestrzenia się pod ziemią, paląc wysuszony torf. Torf to materiał organiczny o dużej zdolności magazynowania dwutlenku węgla, a jego spalanie prowadzi do długotrwałego emisji gazów cieplarnianych. Ponadto ogień podpowierzchniowy jest trudny do wykrycia i gaszenia – może trwać tygodniami lub miesiącami, nawet jeśli na powierzchni nie ma widocznego płomienia.
W przypadku Biebrzańskiego Parku Narodowego zagrożenie potęguje niski poziom wód gruntowych spowodowany suszą oraz zmianami klimatycznymi. Ekspert dr hab. Wiktor Kotowski z Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy: „Niedobór wilgoci sprawia, że torf wysycha i staje się bardzo łatwopalny. Pożary tego typu są wyjątkowo uciążliwe dla środowiska naturalnego.”
Jak zmiany klimatu wpływają na częstotliwość pożarów w polskich parkach narodowych?
W ostatnich latach obserwujemy wzrost częstotliwości i intensywności pożarów torfowych oraz innych naturalnych terenów chronionych. Od 2020 roku liczba takich zdarzeń wzrosła o około 70%, a poziom wód gruntowych systematycznie spada – tylko od 2023 roku o blisko 40 cm. To bezpośrednio wiąże się ze zmianami klimatu przejawiającymi się wyższymi temperaturami oraz mniejszą ilością opadów.
W kontekście Biebrzańskiego Parku Narodowego oznacza to zwiększone ryzyko powtarzających się katastrof ekologicznych. Dyrektor parku Artur Wiatr podkreśla: „Zmiany klimatu to czynnik kluczowy dla naszej strategii ochrony parku. Musimy dostosować działania prewencyjne do nowych warunków hydrologicznych.”
Jak nowoczesne metody gaszenia pożarów torfowych pomagają ratować Biebrzański Park Narodowy?
W odpowiedzi na specyfikę pożaru zastosowano innowacyjne technologie gaśnicze. Drony termowizyjne pozwalają na dokładne monitorowanie miejsc zapalnych niewidocznych gołym okiem. Precyzyjne zrzuty wody wykonywane przez śmigłowce docierają do trudno dostępnych fragmentów bagien. Woda używana podczas akcji jest mieszana z biodegradowalnym żelem ograniczającym parowanie i zwiększającym skuteczność gaszenia.
Dodatkowo stosowany sprzęt terenowy, jak pojazdy Sherp czy quady, umożliwia transport linii gaśniczych przez grząski teren. Po raz pierwszy w Europie Środkowej użyto autonomicznych dronów transportowych do dostarczenia ciężkich ładunków na głębokie bagna – to przełomowa technologia wspierająca działania ratunkowe.
Co oznacza pożar dla lokalnej społeczności oraz jakie działania prewencyjne są rekomendowane?
Mieszkańcy okolicznych miejscowości borykają się z konsekwencjami smogu powstałego wskutek spalania torfu – stężenie pyłów PM2.5 przekracza normy nawet o osiemset procent. Zamknięcie części szlaków turystycznych wpływa negatywnie na lokalną gospodarkę opartą na agroturystyce oraz ekoturystyce.
Lokalne społeczności zachęca się do aktywnego udziału w działaniach prewencyjnych poprzez edukację dotyczącą ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska naturalnego. Eksperci rekomendują stały monitoring poziomu wód gruntowych oraz ograniczenie ludzkiej działalności zwiększającej ryzyko podpaleń. Wsparcie organizacji ekologicznych i udział wolontariuszy okazały się niezwykle cenne podczas aktualnej akcji gaśniczej.
Pożar Biebrzańskiego Parku Narodowego jest ostrzeżeniem przed rosnącym zagrożeniem wynikającym ze zmian klimatycznych oraz zaniedbań prewencyjnych. Najnowsze technologie ratunkowe oraz zaangażowanie wielu służb pozwalają utrzymać sytuację pod kontrolą, jednak dalsze działania muszą obejmować kompleksową politykę ochrony środowiska oraz współpracę całej społeczności.
