Nowo otwarte Mosty Berdychowskie w Poznaniu, łączące Stare Miasto z Maltą, wzbudzają emocje zarówno ze względu na swoją nowoczesność, jak i kontrowersje związane z ochroną ptaków. Uroczyste otwarcie w lutym 2025 roku podkreśliło funkcjonalność obiektu, jednak brak zabezpieczeń na szklanych balustradach wywołuje obawy ekologów. Fundacja Szklane Pułapki zaapelowała do władz miasta o natychmiastowe działania mające zapobiec kolizjom ptaków. Miasto deklaruje monitoring, ale brak konkretnych rozwiązań rodzi pytania o przyszłość ochrony ptaków w Poznaniu.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak ochrona ptaków w Poznaniu może wpłynąć na bezpieczeństwo na nowych mostach? | Brak zabezpieczeń na szklanych balustradach Mostów Berdychowskich stwarza ryzyko kolizji ptaków, co wymaga pilnej interwencji. |
| Jak zapobiegać kolizjom ptaków ze szklanymi balustradami mostów? | Stosowanie naklejek lub wzorów kontrastowych na szkle zmniejsza śmiertelność ptaków nawet o 80%. |
| Jaki jest koszt instalacji zabezpieczeń dla ptaków na mostach w Poznaniu? | Szacowany koszt oklejenia balustrad wynosi około 384 tys. zł przy powierzchni 3200 m². |
Spis treści:
Dlaczego nowe mosty w Poznaniu stanowią zagrożenie dla ochrony ptaków?
Mosty Berdychowskie to nowa pieszo-rowerowa przeprawa w Poznaniu, oddana do użytku w lutym 2025 roku. Charakteryzują się nowoczesnym designem oraz funkcjonalnością, stanowiąc ważny element miejskiej infrastruktury. Jednak przeszklone balustrady z hartowanego szkła nie posiadają zabezpieczeń chroniących ptaki przed zderzeniami. Fundacja Szklane Pułapki wskazuje, że takie konstrukcje są niewidzialną pułapką dla ptasich lotów i mogą powodować znaczną śmiertelność.
Dane globalne mówią o miliardzie ptaków ginących rocznie w wyniku kolizji ze szkłem, a w Polsce problem dotyczy około miliona osobników rocznie. W świetle tych statystyk brak zabezpieczeń na nowych mostach jest poważnym problemem ekologicznym, który może mieć długofalowe konsekwencje dla lokalnej fauny[1][6].
Jakie są standardy ochrony ptaków i dlaczego mosty ich nie spełniają?
W 2021 roku Poznań przyjął standardy mające na celu minimalizowanie ryzyka kolizji ptaków ze szklanymi powierzchniami. Zalecają one stosowanie oznaczeń kontrastowych, które czynią szkło widocznym dla zwierząt. Niestety projekt Mostów Berdychowskich powstał wcześniej, co wyjaśnia brak wdrożenia tych rozwiązań.
Porównując do innych miast europejskich, takich jak Berlin czy Warszawa, gdzie obowiązują rygorystyczne przepisy dotyczące znakowania szkła, Poznań pozostaje w tyle. Przykładowo Berlin wymaga oznaczenia co najmniej 70% powierzchni szklanych budynków publicznych. Brak takich regulacji na poziomie krajowym utrudnia szybkie wdrażanie działań proekologicznych[1][3][6].
Jakie działania podejmują inne miasta i kraje?
W Polsce PKP SA już od 2023 roku stosuje zabezpieczenia przeciwdziałające kolizjom przy przystankach kolejowych. Warszawa modernizuje swoje konstrukcje po krytyce ekologicznej społeczności. W skali międzynarodowej Nowy Jork i Berlin ustanowiły regulacje prawne nakładające obowiązek stosowania wzorów ograniczających zagrożenia dla ptaków[8]. To pokazuje, że ochrona ptaków staje się integralną częścią planowania infrastruktury miejskiej.
Jakie są perspektywy i spory dotyczące ochrony ptaków na mostach Berdychowskich?
Eksperci z Fundacji Szklane Pułapki podkreślają konieczność natychmiastowego wdrożenia zabezpieczeń takich jak naklejki czy wzory rozmieszczone zgodnie z regułą dłoni (odstępy maksymalnie 10 cm). Metody te skutecznie redukują liczbę kolizji nawet o 80%. Dr Ewa Zyśk-Gorczyńska podkreśla, że ignorowanie tego problemu oznacza dalsze zgony milionów ptaków[1][6].
Z kolei Zarząd Dróg Miejskich wskazuje na potrzebę monitoringu sytuacji przez pół roku przed podjęciem kosztownych działań. Obawy dotyczą również potencjalnego wandalizmu oraz wysokich kosztów inwestycji – oklejenie wszystkich balustrad mogłoby wynieść około 384 tys. złotych[5]. To pokazuje konflikt między potrzebami ekologicznymi a ekonomicznymi realiami miasta.
Co mówią eksperci o efektywności proponowanych rozwiązań?
Badania naukowe potwierdzają skuteczność specjalnych naklejek i wzorów kontrastowych jako najprostszej metody ochrony ptaków przed śmiertelnymi kolizjami. Jednak pojedyncze dekoracyjne nalepki przypominające drapieżniki są nieskuteczne – aby działać, muszą pokrywać znaczną część powierzchni szkła[6]. Wdrożenie sprawdzonych rozwiązań wymaga więc odpowiedniego planowania i budżetu.
Jak ochrona ptaków wpływa na codzienne życie mieszkańców i budżet miasta?
Dla poznańskich mieszkańców istotne jest pogodzenie bezpieczeństwa dzikiej fauny z komfortem użytkowania infrastruktury miejskiej. W pierwszych tygodniach po otwarciu nie odnotowano masowych przypadków kolizji, jednak specjaliści ostrzegają, że wiele uderzeń może pozostać niezauważonych[2].
Koszty modernizacji są znaczące – ponad 380 tys. zł to suma przewidziana na oklejenie powierzchni balustrad. Dla miasta ważne jest znalezienie równowagi między wydatkami a efektywnością działań proekologicznych. Ponadto inwestycja ta ma wpływ na postrzeganie Poznania jako zielonej metropolii, co ma znaczenie zarówno dla mieszkańców, jak i turystów[8].
Dlaczego warto inwestować w zieloną infrastrukturę miejską?
Zielona infrastruktura to nie tylko estetyka, ale także realny wpływ na bioróżnorodność i zdrowie mieszkańców. Ochrona ptaków jest elementem adaptacji przestrzeni miejskiej do potrzeb fauny i poprawia jakość środowiska naturalnego. Inwestycje proekologiczne mogą również zwiększać atrakcyjność miasta oraz wspierać jego pozytywny wizerunek[3][8].
Jakie rozwiązania techniczne mogą poprawić ochronę ptaków na mostach?
Dostępne technologie obejmują specjalne folie i naklejki o wysokim kontraście oraz wzory geometryczne odpowiadające regule dłoni – maksymalnie 10 cm odstępu między elementami. Takie rozwiązania są stosowane z sukcesem m.in. w Niemczech oraz Skandynawii. Ich skuteczność potwierdzają badania naukowe redukujące liczbę śmiertelnych zdarzeń nawet o 80%[6].
Mieszkańcy mogą również wspierać ochronę poprzez zgłaszanie przypadków kolizji ornitologom oraz uczestnictwo w akcjach edukacyjnych organizowanych przez fundacje przyrodnicze. Zaangażowanie społeczności lokalnej zwiększa świadomość problemu i wspomaga działania prewencyjne.
Jak samorządy mogą wspierać ochronę ptaków?
Jednym z kroków jest uwzględnienie standardów ochrony przy projektowaniu nowych inwestycji oraz retrofitting istniejących obiektów. Współpraca z ekspertami ornitologicznymi pozwala opracować skuteczne strategie minimalizacji zagrożeń dla fauny miejskiej[1][3]. Warto także promować edukację ekologiczną skierowaną do mieszkańców oraz inwestować w badania monitorujące skuteczność wdrażanych rozwiązań.
Spór wokół Mostów Berdychowskich to test dla zdolności miasta do pogodzenia rozwoju infrastrukturalnego z potrzebami środowiska naturalnego. Decyzje podejmowane obecnie będą miały wpływ nie tylko na losy lokalnych populacji ptasich migrantów, lecz także wyznaczą standardy przyszłych inwestycji miejskich. Ochrona ptaków w Poznaniu wymaga współpracy naukowców, decydentów i mieszkańców – tylko wtedy możliwe będzie stworzenie przestrzeni sprzyjającej zarówno ludziom, jak i dzikiej przyrodzie.
