Przełomowy krok w ochronie przyrody Pomorza Zachodniego: trzy gminy – Szczecin, Widuchowa i Kołbaskowo – jednogłośnie poparły utworzenie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Decyzje podjęte 18 kwietnia 2025 r. przez radnych Kołbaskowa, po wcześniejszych uchwałach Szczecina (25 marca) i Widuchowej (16 kwietnia), kończą etap uzgodnień na poziomie samorządów lokalnych. Pierwszy od 24 lat nowy park narodowy w Polsce, obejmujący 6 009 ha Międzyodrza, może powstać jeszcze w tym roku, pod warunkiem akceptacji przez rady powiatów i Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie korzyści przyniesie Park Narodowy Doliny Dolnej Odry dla lokalnych społeczności? | Park zapewni rozwój ekoturystyki, wsparcie tradycyjnego rybołówstwa i inwestycje infrastrukturalne poprawiające jakość życia. |
| Jakie gatunki ptaków można spotkać w Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry? | Występuje tu aż 217 gatunków ptaków, w tym 65 zagrożonych, co czyni obszar unikatowym pod względem bioróżnorodności. |
| Jakie są planowane inwestycje infrastrukturalne w Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry 2025? | Zaplanowano budowę centrum edukacyjnego, sieci kładek nad rozlewiskami oraz rozwój zielonej infrastruktury sprzyjającej turystyce. |
Spis treści:
Decyzje Samorządów: Pierwszy Krok do Nowego Parku Narodowego
W świetle ostatnich wydarzeń trzy gminy – Szczecin, Widuchowa i Kołbaskowo – podjęły jednomyślne decyzje o poparciu utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Radni Kołbaskowa zagłosowali za projektem 18 kwietnia 2025 roku, dołączając do wcześniejszych pozytywnych uchwał Szczecina z 25 marca oraz Widuchowej z 16 kwietnia. Taka jednomyślność jest rzadkością w polityce lokalnej i stanowi silny sygnał wspólnego zaangażowania na rzecz ochrony środowiska.
Decyzje te zamykają kluczowy etap konsultacji samorządowych, które są niezbędne do dalszego procedowania projektu parku narodowego. Dzięki nim możliwe będzie skierowanie dokumentacji do rad powiatów oraz Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego – kolejnych instancji zatwierdzających utworzenie parku. Szczególnie znacząca jest rola gminy Szczecin – jedynego miasta wojewódzkiego z potencjałem posiadania parku narodowego na swoim terenie.
Park Narodowy Doliny Dolnej Odry – Co Oznacza dla Polski?
Park Narodowy Doliny Dolnej Odry będzie pierwszym nowym parkiem narodowym powołanym w Polsce od ponad dwóch dekad. Obszar chroniony obejmie około 6 tysięcy hektarów unikatowych ekosystemów bagiennych i rozlewisk między Odrą a jej dopływami. W porównaniu z innymi parkami narodowymi w kraju, PNDDO zajmie powierzchnię porównywalną do mniejszych jednostek ochrony przyrody, ale jego znaczenie ekologiczne jest wyjątkowe ze względu na położenie przygraniczne i bogactwo bioróżnorodności.
Obecnie polskie parki narodowe pokrywają około 1% powierzchni kraju; utworzenie PNDDO zwiększy ten udział o około 0,02%. To ważny krok dla Polski, która dotychczas pozostawała w tyle za sąsiednimi krajami w tworzeniu nowych obszarów chronionych. Pozytywne skutki to nie tylko ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk, ale również rozwój ekoturystyki na Pomorzu Zachodnim oraz wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Proces Utworzenia Parku
Jakie są etapy realizacji Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry?
Proces tworzenia PNDDO zaplanowano na dwie fazy. Pierwsza obejmuje objęcie ochroną terenów gmin: Kołbaskowo, Widuchowa oraz części Szczecina (m.in. wyspa Klucki Ostrów). Druga faza przewiduje rozszerzenie obszaru o gminę Gryfino po uzyskaniu jej zgody do końca 2025 roku. Taki etapowy model pozwoli na stopniową adaptację lokalnych społeczności oraz efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi.
Podstawą formalną jest podpisany w styczniu 2025 r. list intencyjny między samorządami a organizacjami rybackimi – Rybacką Spółdzielnią „Regalica” oraz Polskim Związkiem Wędkarskim Okręg Szczecin. Dokument gwarantuje kontynuację tradycyjnego rybołówstwa i udział społeczności lokalnych w zarządzaniu parkiem.
Jak wygląda wsparcie lokalne i czy pojawiają się sprzeciwy?
Mieszkańcy regionu oraz grupy zainteresowane ochroną środowiska wyrażają entuzjazm wobec projektu. Wsparcie płynie zwłaszcza ze strony rybaków i społeczności związanych z wodą, które widzą szansę na zachowanie tradycji i rozwój zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi. Przykładem jest aktywna rola PZW Szczecin jako partnera projektu.
Z drugiej strony niektórzy radni Prawa i Sprawiedliwości wyrażają obawy dotyczące wpływu parku na żeglugę rzeczną. Argumentują potrzebę dokładnych analiz oddziaływania na transport wodny i gospodarkę regionalną. Wiceminister Mikołaj Dorożała uspokaja jednak, że park nie będzie ograniczał głównych szlaków żeglugowych dzięki opracowanemu modelowi zarządzania przepływami rzeki.
Kluczowe Wydarzenia i Daty
Historia powstania Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry sięga blisko trzech dekad temu, od momentu ustanowienia tu Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Odry w 1993 roku. Przełom nastąpił w lipcu 2024 roku wraz z oficjalnym ogłoszeniem przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska planu utworzenia parku narodowego.
Kolejne ważne daty to podpisanie listu intencyjnego z partnerami społecznymi w styczniu 2025 roku oraz uchwały samorządowe z pierwszego kwartału tego samego roku. Zakończenie procesu legislacyjnego przewidziane jest na koniec roku wraz z decyzją Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego.
Perspektywy i Oczekiwania
Naukowcy podkreślają wyjątkową wartość przyrodniczą doliny Odry. Prof. Agnieszka Szlauer-Łukaszewska wskazuje na unikalność mozaiki bagiennych ekosystemów oraz ich rolę jako naturalnego laboratorium adaptacji do zmian klimatu. Ekspertka zaznacza potrzebę pilnej ochrony tych terenów przed degradacją spowodowaną działalnością człowieka.
Z kolei Wojciech Hurkała zwraca uwagę na praktyczne aspekty ochrony przeciwpowodziowej. System polderów planowany na terenie parku ma zabezpieczyć mieszkańców Szczecina przed skutkami coraz częstszych powodzi wynikających ze zmian klimatycznych.
Dla lokalnych społeczności park oznacza nowe możliwości edukacyjne i turystyczne, które mogą wesprzeć rozwój gospodarczy regionu bez szkody dla środowiska naturalnego.
Co Dalej? Planowane Działania
Kolejnym krokiem jest finalizacja procedur legislacyjnych na poziomie powiatów oraz województwa. Po uzyskaniu wszystkich zgód planowane są inwestycje infrastrukturalne – budowa centrum edukacyjnego na Dziewokliczu dostępnego transportem publicznym oraz rozwój zielonej infrastruktury turystycznej, takiej jak drewniane kładki umożliwiające obserwację dzikiej przyrody bez naruszania jej siedlisk.
Dodatkowo zaplanowano program wsparcia dla tradycyjnego rybołówstwa zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz działania mające na celu zachowanie ciągłości ekosystemowej poprzez współpracę transgraniczną z niemieckim Nationalpark Unteres Odertal.
Głos Mieszkańców i Lokalnych Społeczności
Mieszkańcy regionu wyrażają zarówno entuzjazm, jak i ostrożność wobec nadchodzących zmian. Anna Nowak, nauczycielka ze Szczecina, zauważa: „To szansa dla naszych dzieci na naukę biologii bezpośrednio w terenie”. Wielu podkreśla korzyści płynące z bezpłatnego dostępu do parku oraz perspektywę rozwoju usług turystycznych.
Z drugiej strony pojawiają się pytania o wpływ ochrony na codzienne życie i gospodarkę lokalną. Jednak dzięki aktywnemu udziałowi społeczności rybackich i organizacji ekologicznych istnieje realna szansa na wypracowanie kompromisowych rozwiązań sprzyjających wszystkim zainteresowanym stronom.
Decyzja o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry to historyczny moment dla ochrony przyrody w Polsce oraz impuls dla rozwoju regionu Pomorza Zachodniego. To pierwszy nowy park narodowy od ponad dwóch dekad, który otwiera drzwi do innowacyjnych działań ekologicznych wspierających zarówno naturę, jak i ludzi mieszkających nad Odrą. Śledzenie dalszych kroków legislacyjnych oraz aktywne zaangażowanie społeczności lokalnych będą kluczowe dla sukcesu tego przełomowego projektu.
