Niepewność gospodarcza i polityczna na świecie wpływa na codzienne życie obywateli, kształtując ceny w sklepach oraz wartość oszczędności. W tym kontekście Madis Muller, członek Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC), ostrzega przed ryzykiem wzrostu inflacji w 2025 roku, które może być wywołane taryfami handlowymi USA oraz zwiększonymi wydatkami publicznymi Niemiec. Te czynniki grożą podniesieniem cen w Polsce i całej strefie euro, zmuszając EBC do rozważenia nowych strategii polityki pieniężnej.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak taryfy handlowe USA wpływają na inflację w strefie euro? | Taryfy podnoszą koszty produkcji i ceny konsumpcyjne, mogąc zwiększyć inflację o 0,3–0,5 punktu procentowego do 2026 roku. |
| Jak niemieckie wydatki publiczne wpływają na inflację i gospodarkę Polski? | Zwiększone inwestycje Niemiec napędzają wzrost cen materiałów budowlanych w Polsce oraz powodują presję inflacyjną na rynku pracy. |
| Jakie strategie stosuje EBC w walce z rosnącą inflacją wywołaną globalnymi napięciami? | EBC stosuje cięcia stóp procentowych, kontrolę płynności rynku oraz monitoruje kurs euro, by stabilizować wzrost cen. |
Spis treści:
Jak Europejski Bank Centralny kontroluje inflację w obliczu nowych wyzwań?
Europejski Bank Centralny odgrywa kluczową rolę w stabilizacji inflacji na poziomie około 2%, co jest fundamentem zdrowej gospodarki strefy euro. Inflacja to wzrost ogólnego poziomu cen dóbr i usług, który przyspieszony może erodować siłę nabywczą konsumentów. EBC ustalił cel inflacyjny jako narzędzie zapewniające stabilność finansową i przewidywalność ekonomiczną. W ostatnich miesiącach bank centralny podjął sześć obniżek stóp procentowych od czerwca 2024 roku, reagując na spadek wskaźników cenowych do około 2,2% w marcu 2025 roku.
W świetle tych zmian Madis Muller podkreśla konieczność ostrożności wobec potencjalnych zagrożeń ze strony czynników zewnętrznych. Polityka pieniężna EBC pozostaje elastyczna i zależna od bieżących danych makroekonomicznych. Mimo łagodzenia warunków kredytowych, bank centralny monitoruje ryzyka związane z taryfami handlowymi oraz ekspansją fiskalną państw członkowskich.
W jaki sposób taryfy handlowe USA mogą napędzać inflację w strefie euro?
Administracja USA nałożyła nowe taryfy celne na chińskie pojazdy elektryczne (20%) oraz europejską stal (10%), co bezpośrednio przekłada się na wyższe koszty produkcji dla europejskich firm i podwyższa ceny dla konsumentów. Madis Muller ostrzega, że te działania mogą zwiększyć inflację w strefie euro o około 0,3 do 0,5 punktu procentowego do roku 2026.
Długoterminowo taryfy prowadzą do fragmentacji globalnych łańcuchów dostaw. Firmy zmuszone są tworzyć redundantne systemy produkcji bliżej rynków docelowych, co według badań CEPR może oznaczać wzrost kosztów produkcji o nawet 15%. To z kolei przekłada się na podniesienie cen konsumenckich średnio o 1,2%.
Przykładem jest sektor motoryzacyjny w Niemczech – producenci samochodów elektrycznych ponoszą wzrost kosztów o 25% za baterie pochodzące z Chin. BMW i Volkswagen już podniosły ceny detaliczne o 5–7% w pierwszym kwartale 2025 roku, co utrzymuje presję inflacyjną ponad celem EBC.
Jak niemieckie zwiększone wydatki publiczne wpływają na ceny i inflację?
Niemcy planują znaczne zwiększenie wydatków publicznych – zwłaszcza na obronność (wzrost do 3% PKB) oraz infrastrukturę (fundusz wart €500 miliardów). Taka ekspansja fiskalna generuje krótkoterminowy wzrost popytu wewnętrznego i presję kosztową.
Koszty projektów obronnych są zwykle wyższe niż cywilnych ze względu na specyfikę zamówień i brak konkurencyjnych przetargów. W połączeniu z rekordowo niskim bezrobociem (2,8%) oraz wysokim tempem wzrostu płac (5,2%) w sektorach budowlanym i wojskowym powstaje ryzyko spiralnego wzrostu kosztów pracy i cen.
W sektorze budowlanym już obserwujemy wzrost cen materiałów o około 9% rok do roku – m.in. cementu – szczególnie dotkliwy dla Polski ze względu na bliskie powiązania gospodarcze z Niemcami. To oznacza realne podniesienie kosztów inwestycyjnych także poza granicami Niemiec.
Jak zmiany polityki fiskalnej Niemiec i taryfy USA wpływają na politykę pieniężną EBC?
Zarówno amerykańskie taryfy jak i niemieckie wydatki fiskalne stanowią poważne wyzwania dla stabilności cenowej strefy euro. Pomimo obecnej tendencji spadkowej wskaźnika inflacji ogólnej (2,2%), wskaźniki bazowe pozostają wysokie (core inflation ok. 2,8%), szczególnie w sektorze usług (3,1%).
EBC dysponuje narzędziami takimi jak stopa procentowa czy redukcja bilansu (quantitative tightening), które mają ograniczyć nadmierny wzrost cen. Jednakże szybkie zmiany podaży pieniądza powodują większą zmienność rynków finansowych i wymuszają ostrożniejsze tempo zaostrzania polityki monetarnej.
Dodatkowo aprecjacja euro względem dolara o ponad 6% od początku roku pomaga ograniczać importowaną inflację. Madis Muller jednak przestrzega przed nadmiernym poleganiem na czynnikach kursowych jako buforze wobec fundamentalnych presji kosztowych wynikających z taryf i wydatków fiskalnych.
Jak rosnąca inflacja w strefie euro wpłynie na gospodarkę Polski?
Polska jest silnie powiązana gospodarczo z Niemcami – eksport do tego kraju stanowi około 6,8% polskiego PKB, a dalsze powiązania poprzez globalne łańcuchy wartości wynoszą kolejne kilka procent. Spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego Niemiec skutkuje bezpośrednim obniżeniem dynamiki polskiej gospodarki nawet o 0,4% w ciągu pół roku.
Zwiększone niemieckie wydatki publiczne już podnoszą ceny materiałów budowlanych także w Polsce o około 7%, co przekłada się na wyższe koszty inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. Dodatkowo osłabienie złotego względem euro o około 4% podwyższa koszty importu towarów kapitałowych i surowców.
Sektory najbardziej narażone to motoryzacja – eksport części do niemieckich fabryk EV może spaść nawet o kilka procent – oraz przemysł stalowy dotknięty zarówno przez amerykańskie taryfy jak i mniejszy popyt zagraniczny. Rolnictwo również odczuje skutki taryf unijnych produktów mlecznych nałożonych przez USA.
Wyzwania związane z rosnącą inflacją wymagają od Polski dywersyfikacji rynków eksportowych oraz zwiększenia inwestycji w innowacje i produktywność. Świadomość tych globalnych trendów jest kluczowa dla przygotowania się zarówno przez decydentów jak i obywateli.
Podsumowując, ostrzeżenia Madisa Mullera ukazują jak współczesne napięcia handlowe oraz fiskalne mogą znacząco wpłynąć na stabilność cenową całej strefy euro i jej sąsiadów – zwłaszcza Polski. Polityka pieniężna EBC stoi przed koniecznością elastycznego reagowania na dynamiczne warunki rynkowe, a konsumenci powinni być przygotowani na możliwe turbulencje cenowe nadchodzącego roku.
