| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jaki jest cel udziału polskich firm w projektach Orlen Neptun? | Orlen Neptun dąży do osiągnięcia 40–45% udziału lokalnych dostawców w realizacji morskich farm wiatrowych. |
| Jaką rolę odgrywa terminal w Świnoujściu? | Terminal w Świnoujściu umożliwia składowanie, transport i montaż turbin oraz komponentów, wspierając rozwój lokalnego przemysłu offshore wind. |
| Co oznacza aukcja II fazy dla projektów Orlen Neptun? | Aukcja II fazy to mechanizm wsparcia finansowego, który pozwoli Orlen Neptun na realizację projektów o łącznej mocy do 4 GW z gwarantowaną ceną energii. |
Morska energetyka wiatrowa Orlen Neptun stanowi jeden z filarów transformacji energetycznej Polski, dynamicznie rozwijając się sektor, który ma kluczowe znaczenie dla uniezależnienia kraju od paliw kopalnych. W obliczu rosnącego zapotrzebowania na zieloną energię oraz presji na redukcję emisji, inwestycje w offshore wind nabierają strategicznego wymiaru. Spółka Orlen Neptun realizuje ambitne plany budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku, zakładając istotny udział polskich firm – około 40% całkowitego łańcucha dostaw – co może znacząco wpłynąć na rozwój lokalnej gospodarki i wzrost technologiczny kraju.
Spis treści:
Strategiczne znaczenie lokalnego łańcucha dostaw w offshore wind
Osiągnięcie około 40–45% udziału polskich przedsiębiorstw w budowie morskich farm wiatrowych to cel, który podkreśla wagę rozwoju krajowego potencjału produkcyjnego i usługowego. Lokalny łańcuch dostaw pozwala nie tylko ograniczyć koszty logistyczne i zwiększyć konkurencyjność projektów, ale przede wszystkim wzmacnia niezależność energetyczną Polski oraz tworzy miejsca pracy. Porozumienie sektorowe podpisane w 2021 roku wyznacza jasne ramy dla realizacji tych założeń, wskazując minimalny próg lokalnej zawartości na poziomie 45% do roku 2030, a później nawet wyższy.
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) podkreśla, że polskie firmy mają potencjał zaangażowania się w ten proces na szeroką skalę – od produkcji elementów konstrukcyjnych turbin po usługi logistyczne i serwisowe. Szacuje się, że nawet kilkaset polskich przedsiębiorstw może znaleźć swoje miejsce w tej branży. Przykładem pozytywnej współpracy są już realizowane projekty Baltic Power, gdzie udział krajowych dostawców wzrósł do około jednej trzeciej wartości inwestycji.
Współpraca międzynarodowa i transfer technologii są nieodzownym elementem tego procesu. Terminal instalacyjny w Świnoujściu ma umożliwić integrację polskich firm z globalnymi liderami rynku turbin wiatrowych, takimi jak Vestas czy Siemens Gamesa. Jednakże wyzwaniem pozostaje konieczność dostosowania standardów technicznych oraz pokonanie konkurencji ze strony bardziej doświadczonych rynków europejskich.
Projekty offshore Orlen Neptun: od Baltic East po Ławicę Odrzańską
Orlen Neptun zarządza pięcioma koncesjami na budowę farm wiatrowych na morzu o łącznej mocy około 5,2 GW. Najważniejszym projektem jest Baltic East – farma o planowanej mocy około 1 GW zlokalizowana na Ławicy Słupskiej. To przedsięwzięcie ma stać się jednym z największych źródeł zielonej energii w regionie, zdolnym zasilić około półtora miliona gospodarstw domowych.
W październiku 2024 roku odbył się Dzień Dostawcy organizowany przez Orlen Neptun, podczas którego przedstawiono zakres kontraktacji obejmujący turbiny, kable i stacje transformatorowe. Projekt Baltic East planowany jest do zgłoszenia w aukcji wsparcia drugiej fazy offshore wind w Polsce – jeśli zostanie wybrany, budowa rozpocznie się około roku 2030 z planowanym oddaniem do użytku dwa lata później.
Poza Baltic East spółka rozwija cztery kolejne projekty na Ławicy Odrzańskiej niedaleko Świnoujścia o sumarycznej mocy około 4,2 GW. Te lokalizacje przechodzą obecnie etap uzyskiwania warunków przyłączenia do sieci przesyłowej oraz przygotowań środowiskowych. Ich uruchomienie przewidywane jest dopiero na lata 2034–2035. Każda farma będzie wyposażona w nowoczesne turbiny o jednostkowej mocy przekraczającej 15 MW, co wymaga ścisłej koordynacji z producentami i dostawcami sprzętu.
Terminal w Świnoujściu jako katalizator lokalnej gospodarki
Terminal instalacyjny budowany od 2023 roku w Świnoujściu to kluczowy element infrastruktury wspierającej rozwój morskiej energetyki wiatrowej Orlen Neptun oraz całego sektora offshore wind w Polsce. Obiekt o powierzchni około 20 hektarów będzie zdolny obsłużyć największe turbiny dostępne na rynku oraz ciężkie stacje transformatorowe ważące nawet do 24 tys. ton.
Oddanie terminala planowane jest na połowę 2025 roku i ma on służyć nie tylko inwestycjom Grupy ORLEN, ale także innym deweloperom obecnym nad Bałtykiem. Dzięki temu Polska może stać się regionalnym centrum logistycznym dla branży offshore wind. W fazie budowy zatrudniono ponad pięćset osób; po uruchomieniu terminal zapewni stałe miejsca pracy dla około stu pięćdziesięciu pracowników.
Dla lokalnych stoczni i firm przemysłowych to szansa na zdobycie kontraktów związanych z montażem i serwisem instalacji morskich oraz testowaniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych – np. pływających fundamentów czy systemów monitoringu środowiskowego. Terminal znacznie ułatwi koordynację dostaw komponentów i skróci czas realizacji inwestycji.
Aukcje II fazy offshore: rywalizacja o wsparcie
Drugą fazę rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce charakteryzuje mechanizm aukcji kontraktów różnicowych (CfD), które gwarantują stabilną cenę sprzedaży energii przez określony czas. W pierwszej aukcji planowanej na rok 2025 przewidziano wsparcie dla projektów o mocy do czterech gigawatów oraz pulę finansową wynoszącą około dwudziestu pięciu miliardów złotych.
Orlen Neptun zamierza zgłosić do tej aukcji swój flagowy projekt Baltic East, konkurując między innymi z PGE, która przygotowuje własne farmy o mocy dwóch gigawatów. Koszty inwestycji szacuje się na około dwadzieścia cztery miliony złotych za megawat godzinę mocy zainstalowanej; całkowite nakłady na pięć projektów grupy mogą wynieść nawet sto dwadzieścia miliardów złotych.
Finansowanie inwestycji będzie opierało się na modelu mieszanym – kapitał własny uzupełniony kredytami konsorcjum bankowego oraz funduszami unijnymi skierowanymi na rozwój odnawialnych źródeł energii. Stabilność regulacyjna oraz sukces aukcji będą kluczowe dla terminowej realizacji tych ambitnych przedsięwzięć.
Perspektywy i wyzwania dla polskiego offshore
Orlen Neptun nie ogranicza swojej działalności wyłącznie do polskiej części Bałtyku – spółka rozważa ekspansję na rynki Litwy, Łotwy i Szwecji, gdzie planowane są kolejne koncesje o sumarycznej mocy dziesięciu gigawatów do roku 2030. Partnerstwo z kanadyjskim Northland Power sprzyja transferowi know-how i umożliwia udział w międzynarodowych przetargach offshore wind.
Mimo pozytywnych perspektyw branża stoi przed istotnymi wyzwaniami. Opóźnienia wynikające z globalnego niedoboru specjalistycznych statków instalacyjnych mogą utrudnić harmonogramy budowy farm. Rosnące ceny stali – o około czterdzieści procent między rokiem 2023 a połową 2025 – zwiększają koszty materiałowe nawet o kilkanaście procent całkowitych wydatków inwestycyjnych.
Dodatkowo rywalizacja technologiczna wymaga ciągłych inwestycji badawczo-rozwojowych – zwłaszcza wobec pojawienia się innowacyjnych rozwiązań takich jak pływające farmy czy magazyny energii oparte na technologii wodorowej. Polska branża musi sprostać tym wymaganiom, aby utrzymać konkurencyjność i wykorzystać pełen potencjał rozwoju sektora OZE.
Dzięki konsekwentnej strategii osiągnięcie celu około 40% udziału polskich firm w morskim offshore wind stanie się realnym impulsem dla wzrostu gospodarczego kraju oraz uniezależnienia energetycznego. Wsparcie infrastrukturalne ze strony terminala świnoujskiego oraz efektywna współpraca międzynarodowa tworzą solidną podstawę dalszego rozwoju sektora i umacniania pozycji Polski jako lidera zielonej transformacji nad Bałtykiem.
