Spis treści:
Kontekst współpracy polsko-kanadyjskiej
Współpraca gospodarcza Polski i Kanady jest wynikiem wieloletnich relacji handlowych i inwestycyjnych, które z czasem nabrały strategicznego znaczenia. Już od lat 90. XX wieku oba kraje rozwijają wzajemne kontakty, szczególnie w sektorach zaawansowanych technologii i przemysłu. Polska, będąca ważnym członkiem Unii Europejskiej, oraz Kanada, aktywna w Grupie G7, tworzą partnerstwo o szerokim spektrum działań gospodarczych i politycznych.
Historia wymiany handlowej pokazuje, że Polska systematycznie zwiększała eksport do Kanady, osiągając w 2023 roku wartość 1,88 mld USD, co stanowiło wzrost o 15% w porównaniu z rokiem poprzednim. Import z Kanady wyniósł natomiast 981 mln USD, dzięki czemu Polska utrzymała dodatnie saldo handlowe na poziomie około 900 mln USD. Najważniejsze branże to maszyny, urządzenia elektryczne oraz produkty przemysłu spożywczego i farmaceutycznego. Z kolei Kanada dostarcza do Polski surowce krytyczne oraz technologie zaawansowane[2][4][14].
Inwestycje kanadyjskie koncentrują się na sektorze lotniczym, energetycznym oraz IT. Przykładem jest udział kanadyjskiej firmy Northland Power w projekcie Baltic Power – morskiej farmie wiatrowej o mocy 1,2 GW realizowanej wspólnie z PKN Orlen. Z kolei polskie przedsiębiorstwa inwestują na rynku kanadyjskim, co potwierdza kapitał KGHM sięgający ponad 600 mln USD w 2022 roku[14]. Te fundamenty stanowią solidną podstawę do dalszego rozwoju współpracy gospodarczej Polski i Kanady.
Aktualne inicjatywy gospodarcze
Spotkanie ministrów finansów Polski i Kanady 17 kwietnia 2025 roku było impulsem do zacieśnienia współpracy transatlantyckiej na wielu płaszczyznach. Andrzej Domański i François-Philippe Champagne zwrócili uwagę na konieczność koordynacji działań w obszarze obronności oraz energetyki, podkreślając jednocześnie rolę obu państw jako kluczowych graczy odpowiednio w UE i G7[1][9][10].
Obie strony omówiły plany zwiększenia udziału kanadyjskich firm w projektach związanych z odbudową Ukrainy oraz rozszerzenia kooperacji technologicznej w zakresie cyfrowej transformacji. Polska zamierza dywersyfikować swoje rynki eksportowe, zwłaszcza wobec napięć handlowych wywołanych polityką USA. Wśród priorytetów znalazły się również inwestycje w sektorze energii odnawialnej oraz rozwój technologii informacyjnych[2][9].
Wymiana handlowa nadal opiera się na produktach przemysłowych – około 60% eksportu polskiego do Kanady to towary z tej kategorii, a kolejne 20% stanowią produkty rolne i żywnościowe. Kanada z kolei zwiększa dostawy surowców krytycznych niezbędnych dla wysokich technologii stosowanych w Polsce[4][14]. Te działania wpisują się w globalne trendy zielonej transformacji i cyfryzacji gospodarek.
Współpraca w dziedzinie obronności
Zacieśnienie współpracy gospodarczej Polski i Kanady nie ogranicza się jedynie do obszaru ekonomicznego – istotnym elementem jest także wspólne działanie na rzecz bezpieczeństwa transatlantyckiego. W 2024 roku członkowie NATO z Europy oraz Kanada zwiększyli wydatki obronne o około 20%, co świadczy o rosnącym zaangażowaniu obu stron w kwestie bezpieczeństwa międzynarodowego[11].
Polska przeznacza na obronność około 4,7% PKB w 2025 roku, stając się liderem w regionie i przykładem dla innych państw Sojuszu. Kanada utrzymuje wydatki na poziomie około 1,3% PKB, choć aktywnie uczestniczy m.in. w programie NATO Sky Shield oraz dowodzi batalionową grupą bojową na Łotwie[5][12][15].
Wspólne inicjatywy obejmują modernizację infrastruktury wojskowej oraz produkcję amunicji i sprzętu obronnego. Polska angażuje się także w unijną inicjatywę PESCO mającą na celu usprawnienie mobilności wojskowej na kontynencie. Taka kooperacja ma zmniejszyć zależność od dostawców spoza NATO i zwiększyć niezależność strategiczną obu państw[13][15].
Wyzwania geopolityczne i reakcja na cła
Decyzje o zacieśnieniu współpracy gospodarczej Polski i Kanady są silnie uwarunkowane globalnym kontekstem geopolitycznym. Polityka handlowa administracji Donalda Trumpa wpłynęła na konieczność poszukiwania alternatywnych rynków zbytu przez Polskę. Cła na stal i aluminium z Unii Europejskiej wymusiły dywersyfikację eksportu i umocnienie relacji z partnerami spoza UE, co sprzyja intensyfikacji kontaktów z Kanadą[7].
Domański wskazał, że choć bezpośredni wpływ ceł jest umiarkowany, to pośrednie skutki poprzez niemiecki przemysł są znaczące — Niemcy odpowiadają za ponad jedną czwartą polskiego eksportu[7]. W odpowiedzi Unia Europejska planuje działania retorsyjne, które mogą dodatkowo zmienić dynamikę handlu transatlantyckiego[5].
Równolegle oba kraje współpracują nad zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego po agresji Rosji na Ukrainę. Polska przyspiesza realizację projektów jądrowych we współpracy z kanadyjskim Westinghouse’em oraz rozwija odnawialne źródła energii, co wpisuje się w globalny trend zielonej transformacji[1][14]. Dywersyfikacja źródeł surowców krytycznych takich jak lit czy kobalt ma kluczowe znaczenie dla rozwoju technologii wysokich standardów bezpieczeństwa[2][13].
Perspektywy przyszłej współpracy
Przyszłość relacji polsko-kanadyjskich jawi się jako dynamiczna i pełna możliwości rozwoju. Kluczowym elementem będzie realizacja planów budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce opartej na technologii Westinghouse’a – projektu wartego szacunkowo ponad 40 mld USD. Udział kanadyjskich firm może przyczynić się do transferu nowoczesnych technologii oraz stworzenia miejsc pracy po obu stronach Atlantyku[1][10].
Dodatkowo trwają rozmowy nad wspólnymi inwestycjami w morską energetykę odnawialną oraz technologie wodorowe, które wpisują się w europejski Zielony Ład oraz kanadyjską strategię ekologiczną[14]. Współpraca ta może stać się wzorem efektywnego wykorzystania zasobów naturalnych przy jednoczesnym ograniczeniu emisji CO2.
Istotną rolę odegra również koordynacja pomocy dla Ukrainy po zakończeniu konfliktu zbrojnego. Polska i Kanada angażują się we wspólne inicjatywy mające na celu odbudowę infrastruktury oraz wsparcie gospodarki tego kraju poprzez transfer know-how i inwestycje zagraniczne[2][13]. Kanadyjskie przedsiębiorstwa wykazują zainteresowanie udziałem w tych projektach, co może przyspieszyć proces integracji Ukrainy ze strukturami europejskimi.
Korzyści dla świata biznesu
Zacieśnienie współpracy gospodarczej Polski i Kanady otwiera przed przedsiębiorstwami nowe perspektywy rozwoju międzynarodowego. Firmy mogą skorzystać z ułatwień handlowych wynikających ze wzrostu wymiany handlowej oraz lepszej koordynacji regulacyjnej obu państw. Dostęp do nowych rynków oznacza możliwość dywersyfikacji kanałów sprzedaży oraz pozyskania innowacyjnych technologii.
Dla branż energetycznych kluczowe są planowane projekty związane z zieloną transformacją – zarówno te dotyczące energetyki jądrowej, jak i odnawialnej. Inwestycje te generują zapotrzebowanie na podwykonawców specjalizujących się w nowoczesnych technologiach oraz usługach inżynieryjnych.
Z kolei sektor IT może liczyć na wsparcie we wspólnych inicjatywach cyfrowej transformacji dzięki perspektywom rozwoju technologii informacyjnych we współpracy polsko-kanadyjskiej. Firmy zainteresowane ekspansją powinny zwrócić uwagę na programy partnerskie oraz możliwość uczestnictwa w projektach finansowanych ze środków UE i Kanady[2][9].
—
Zacieśnienie współpracy gospodarczej Polski i Kanady to przykład skutecznego wykorzystania globalnej dynamiki geopolitycznej dla budowania stabilniejszych relacji ekonomicznych. Oba kraje pokazują, że mimo odległości geograficznej można tworzyć trwałe sojusze oparte na wspólnych wartościach i celach strategicznych.
Dla przedsiębiorców oznacza to szansę na rozwój poprzez dostęp do nowych rynków, technologii i kapitału inwestycyjnego. Warto więc śledzić nadchodzące inicjatywy oraz aktywnie poszukiwać partnerstw transatlantyckich jako elementu strategii biznesowej odpowiadającej wyzwaniom XXI wieku.
