Polska gospodarka zakończyła 2024 rok z lepszym wynikiem niż zakładano wcześniej. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowane 17 kwietnia 2025 roku, wskazują, że Produkt Krajowy Brutto (PKB) w czwartym kwartale 2024 roku wzrósł o 3,4% w ujęciu rok do roku (rdr), przewyższając wcześniejsze szacunki na poziomie 3,2%. To potwierdza utrzymanie pozytywnego trendu gospodarczego po stagnacji obserwowanej w roku poprzednim. Roczny wzrost PKB za 2024 rok utrzymał się na poziomie 2,9%, a dane za 2023 r. zostały skorygowane z 0,1% do 0,2%. Te korekty świadczą o większej odporności polskiej gospodarki na globalne i regionalne wyzwania.
Spis treści:
Kwartalna dynamika PKB: od korekt do przyspieszenia
Ostateczne dane za czwarty kwartał 2024 roku pokazują przyspieszenie wzrostu PKB do 3,4% rdr, co jest wyższym wynikiem niż szacowano w lutym. W ujęciu kwartał do kwartału (kd/kw) gospodarka rosła o 1,3%, co stanowi znaczące odbicie po niemal stagnacji w trzecim kwartale (0,1%). Głównymi czynnikami napędzającymi ten wzrost były konsumpcja prywatna, która zwiększyła się o 3,5% rdr po słabszym III kwartale oraz inwestycje, które zanotowały wzrost o 1,3% – pierwsze od trzech kwartałów wyraźne odbicie. Spożycie publiczne również miało istotny udział we wzroście PKB, choć jego tempo spadło z 4,5% do 3% rdr.
Eksport netto pozostawał jednak czynnikiem hamującym rozwój gospodarczy, obciążając wzrost PKB o około 1,3 punktu procentowego. Wynikało to głównie ze słabnącego popytu w Niemczech – największym partnerze handlowym Polski – gdzie gospodarka zmniejszyła się o 0,2% w tym samym okresie. Warto zauważyć również korekty wcześniejszych kwartałów: trzeci kwartał został podniesiony z 2,7% do 2,8%, pierwszy kwartał z kolei z 2,1% do 2,2%, podczas gdy drugi kwartał pozostał na poziomie 3,2%. Te zmiany wskazują na większą stabilność i odporność gospodarki niż wcześniej sądzono.
Roczne podsumowanie 2024: stabilizacja po okresie stagnacji
W ujęciu rocznym PKB Polski wzrósł o 2,9%, co plasuje kraj w górnej granicy prognoz rządowych i analityków. Struktura tego wzrostu wykazuje wyraźne ożywienie konsumpcji gospodarstw domowych – ta kategoria zanotowała wzrost o ponad 3%, po spadku o niemal pół procenta w roku poprzednim. Inwestycje również zaczęły się odbudowywać dzięki m.in. projektom infrastrukturalnym realizowanym przy wsparciu środków unijnych z Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Eksport netto pozostawał jednak wyzwaniem dla wzrostu gospodarczego ze względu na osłabienie popytu w Unii Europejskiej. Dla porównania rok 2023 charakteryzował się niemal stagnacją i minimalnym wzrostem na poziomie zaledwie 0,2%. Było to efektem wysokiej inflacji przekraczającej średnio 11%, znacznego spadku inwestycji prywatnych oraz niepewności związanej z sytuacją geopolityczną i energetyczną.
Kontekst historyczny: od pandemii do odbudowy
Aby lepiej zrozumieć dynamikę polskiej gospodarki w ostatnich latach, warto spojrzeć na szerszy kontekst. Polska stosunkowo dobrze poradziła sobie podczas pandemii COVID-19 – spadek PKB w 2020 roku wyniósł około –2,7%, co było jednym z lepszych wyników w Unii Europejskiej. W kolejnych latach nastąpiło silne odbicie gospodarcze z ponad 6-procentowym wzrostem w roku 2021.
Jednakże wydarzenia takie jak rosyjska inwazja na Ukrainę oraz kryzys energetyczny zahamowały rozwój Polski w latach 2022–2023. Mimo to w roku 2022 udało się osiągnąć wzrost na poziomie niemal 5%, natomiast rok później gospodarka praktycznie stanęła w miejscu. Rok 2024 przyniósł stopniowe ożywienie dzięki rosnącym płacom realnym oraz intensyfikacji wykorzystania funduszy unijnych z KPO.
Czynniki kształtujące wzrost w 2024 roku
Konsumpcja gospodarstw domowych była jednym z najważniejszych motorów wzrostu PKB w minionym roku. Nominalne płace rosły średnio o około 12%, podczas gdy inflacja obniżyła się do około 6%, co poprawiło siłę nabywczą Polaków. Niemniej jednak część dochodów była oszczędzana – stopa oszczędności wzrosła do ponad 6%, co może świadczyć o ostrożniejszym podejściu gospodarstw domowych wobec niepewności ekonomicznej.
Inwestycje zanotowały pierwsze oznaki stabilizacji po kilku kwartałach spadków. Nakłady brutto na środki trwałe zwiększyły się o około 1,3%. Znaczny udział miały projekty infrastrukturalne finansowane częściowo ze środków KPO oraz innych funduszy unijnych. Jednocześnie sektor prywatny nadal boryka się z wysokimi kosztami kredytu – WIBOR na koniec roku utrzymywał się blisko poziomu niemalże 7%.
Handel zagraniczny stanowił czynnik ograniczający tempo rozwoju gospodarczego. Eksport towarów i usług skurczył się nieco pod koniec roku, podczas gdy import wzrósł wyraźnie szybciej. Sytuacja ta pogłębiła deficyt handlowy i wynikała przede wszystkim ze słabnącego popytu u kluczowych partnerów handlowych Polski.
Porównanie z innymi gospodarkami Unii Europejskiej
Polska utrzymała swoją pozycję jako jedna z najszybciej rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej w roku 2024. Średni wzrost PKB dla całej UE wyniósł około 1,2%. W porównaniu do innych krajów regionu Polska osiągnęła lepsze wyniki niż Czechy i Węgry, które zanotowały odpowiednio około 2,1% i 2,8%. Mimo to ustępowała Rumunii i Chorwacji – tamtejsze gospodarki rosły szybciej dzięki czynnikom takim jak boom turystyczny czy silniejsze inwestycje zagraniczne.
Różnice te wskazują na odmienne źródła napędzające rozwój poszczególnych państw – podczas gdy Polska opierała się głównie na konsumpcji wewnętrznej i inwestycjach publicznych, inne kraje korzystały bardziej z ekspansji sektora usług czy kapitału zagranicznego.
Perspektywy dla polskiej gospodarki w roku 2025
Eksperci banków oraz instytucji badawczych prognozują dalsze przyspieszenie tempa wzrostu PKB do poziomu około 3,5–3,6% w roku bieżącym. Główne czynniki tego trendu to dalsze zwiększanie inwestycji publicznych dzięki intensywniejszej absorpcji środków unijnych z Krajowego Planu Odbudowy – planowane jest uruchomienie ponad stu miliardów złotych nowych funduszy.
Z kolei inwestycje prywatne mogą zacząć rosnąć szybciej dzięki spodziewanym obniżkom stóp procentowych przez Narodowy Bank Polski oraz stabilizacji kosztów finansowania działalności gospodarczej. Konsumpcja pozostanie ważnym elementem dynamiki PKB przy umiarkowanym wzroście realnych płac oraz inflacji utrzymującej się poniżej poziomu dwucyfrowego.
Do ryzyk zalicza się możliwość spowolnienia gospodarczego w strefie euro oraz potencjalne opóźnienia realizacji kluczowych projektów infrastrukturalnych. Ich materializacja mogłaby ograniczyć tempo rozwoju Polski i zwiększyć niepewność ekonomiczną.
Korekty danych GUS za IV kwartał oraz cały rok potwierdzają zdolność polskiej gospodarki do adaptacji i odporność wobec trudnych warunków międzynarodowych. Wzrost PKB Polski powyżej oczekiwań podkreśla znaczenie konsumpcji prywatnej oraz rosnącej roli inwestycji publicznych jako fundamentów dalszego rozwoju kraju. Chociaż eksport pozostaje wyzwaniem ze względu na sytuację u kluczowych partnerów handlowych, perspektywy na najbliższe miesiące są optymistyczne dzięki stabilizacji makroekonomicznej i wsparciu funduszy unijnych.
