Spis treści:
Wynik netto sektora bankowego w Polsce w pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku
Polska gospodarka w latach 2024-2025 stoi przed szeregiem wyzwań, takich jak inflacja, zmiany regulacyjne oraz dynamiczne przekształcenia technologiczne. Sektor bankowy, będący kluczowym elementem systemu finansowego, musi odnaleźć się w tym nowym otoczeniu. Czy banki zdołają utrzymać dotychczasowy wzrost i dostosować się do stale zmieniających się warunków? W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku wynik netto sektora bankowego wzrósł o 11,1% r/r do poziomu 8,17 mld zł, co wskazuje na jego relatywną odporność i zdolność adaptacji. Poniższy artykuł analizuje główne czynniki tego wzrostu oraz prognozy na nadchodzące miesiące.
Kontekst makroekonomiczny i regulacyjny
Wysokość stóp procentowych ustalanych przez Narodowy Bank Polski pozostaje jednym z kluczowych determinantów wyników finansowych banków. Na początku 2025 roku stopa referencyjna utrzymywała się na poziomie 5,75%, co sprzyjało generowaniu przychodów odsetkowych. Marża odsetkowa netto (NIM) wyniosła w lutym 3,79%, co stanowiło niewielki spadek względem stycznia, lecz nadal pozostawała wyższa niż rok wcześniej. Polityka pieniężna NBP ma bezpośredni wpływ na rentowność sektora, jednak prognozy wskazują na możliwe obniżki stóp w kolejnych kwartałach, co może ograniczyć dynamikę przychodów.
Równocześnie sektor mierzy się z rosnącymi kosztami operacyjnymi. Inflacja płacowa oraz konieczność inwestycji w cyfryzację i bezpieczeństwo informatyczne generują presję na wzrost wydatków. Składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny również zwiększają obciążenia finansowe banków. Mimo to wskaźniki rentowności, takie jak ROE (15,58%) i ROA (1,28%), wskazują na utrzymanie wysokiej efektywności działalności pomimo rosnących kosztów.
Zmiany regulacyjne w 2025 roku dodatkowo kształtują środowisko funkcjonowania sektora. Nowe wymogi dotyczące zarządzania ryzykiem oraz standardy kapitałowe wpływają zarówno na strukturę bilansową banków, jak i ich strategie operacyjne.
Struktura przychodów banków
Przychody odsetkowe
Przychody odsetkowe stanowią podstawę wyników finansowych sektora i w okresie styczeń-luty 2025 roku wzrosły o 9,3% r/r do poziomu 18,84 mld zł. Wzrost ten jest rezultatem ekspansji portfela kredytowego, szczególnie w segmencie kredytów hipotecznych. Wartość kredytów mieszkaniowych zwiększyła się o 2,6 mld zł wobec poprzedniego miesiąca, osiągając niemal 460 mld zł. Banki skutecznie wykorzystują różnice między oprocentowaniem kredytów a depozytów detalicznych – przy oprocentowaniu kredytów na poziomie około 6,5–7% i depozytów nie przekraczających 4% – co pozwala utrzymać marżę odsetkową netto na stabilnym poziomie około 3 punktów procentowych.
Przychody prowizyjne
W przeciwieństwie do pozytywnej dynamiki przychodów odsetkowych, przychody z prowizji uległy niewielkiemu obniżeniu o 1,7% r/r do poziomu 3,23 mld zł. Spadek ten wiąże się z rosnącą konkurencją ze strony fintechów oraz zmianami preferencji klientów przechodzących na darmowe usługi bankowości elektronicznej. Banki odpowiadają na te wyzwania poprzez rozwijanie nowych produktów premium oraz rozszerzanie oferty usług dodatkowych, takich jak doradztwo inwestycyjne czy ubezpieczenia majątkowe, które pozwalają częściowo zrekompensować utratę tradycyjnych przychodów prowizyjnych.
Koszty działania i efektywność operacyjna
Koszty operacyjne sektora bankowego wzrosły o niemal 10% r/r do kwoty przekraczającej 10 mld zł w pierwszych dwóch miesiącach roku. Największy udział w tym wzroście mają koszty osobowe związane z inflacją płacową oraz inwestycjami w rozwój technologii cyfrowych i bezpieczeństwa informacji. Inwestycje te są niezbędne dla utrzymania konkurencyjności oraz spełnienia wymogów regulacyjnych dotyczących ochrony danych i zapobiegania cyberzagrożeniom.
Mimo zwiększonych nakładów sektor wykazuje wysoką efektywność operacyjną potwierdzoną wzrostem wskaźników rentowności kapitału i aktywów. Banki wdrażają strategie optymalizacji kosztowej oparte na automatyzacji procesów oraz restrukturyzacji sieci placówek stacjonarnych, co umożliwia ograniczenie wydatków stałych i poprawę marż.
Zarządzanie ryzykiem i prognozy na przyszłość
Odpisy na utratę wartości
Sektor zanotował znaczącą redukcję odpisów na utratę wartości aktywów o ponad 40% r/r do poziomu 680 mln zł. Poprawa ta wynika ze stabilizacji jakości portfela kredytowego oraz efektywniejszego zarządzania ryzykiem kredytowym. Udział kredytów zagrożonych spadł poniżej 4,2%, a restrukturyzacje zobowiązań przedsiębiorstw średniego i małego segmentu przynoszą oczekiwane rezultaty.
Kredyty CHF
Kredyty hipoteczne denominowane we frankach szwajcarskich pozostają wyzwaniem dla sektora ze względu na ryzyka prawne i finansowe związane z koniecznością tworzenia rezerw na potencjalne zwroty nadpłat klientom. Pomimo spadku wartości portfela tych kredytów o ponad 45% r/r do około 42 mld zł, koszty ryzyka prawnego mogą stanowić istotny ciężar dla wyników finansowych sektora nawet w bieżącym roku.
Prognozy na rok 2025
Eksperci spodziewają się spowolnienia dynamiki wzrostu wyniku netto sektora do poziomu między 29 a 35 mld zł rocznie, co oznacza obniżenie względem rekordowego roku 2024. Decydujące będą dalsze ruchy polityki monetarnej NBP oraz tempo rozstrzygnięć prawnych dotyczących kredytów CHF. W kontekście tych wyzwań banki intensyfikują inwestycje technologiczne oraz rozwijają ofertę usług ekologicznych i premium jako źródła dywersyfikacji przychodów.
Adekwatność kapitałowa i płynność
Na koniec lutego 2025 roku sektor bankowy charakteryzuje się wysokim poziomem kapitału własnego – wskaźnik całkowitej adekwatności kapitałowej (TCR) wyniósł około 21%, a Tier 1 – niemal 20%, znacznie przekraczając wymogi regulacyjne Unii Europejskiej. Ta nadwyżka kapitałowa umożliwia dalsze inwestycje rozwojowe oraz zapewnia bufor bezpieczeństwa wobec potencjalnych ryzyk rynkowych i prawnych.
Płynność sektora pozostaje stabilna z wartością wskaźnika LCR przekraczającą dwukrotność minimalnych wymagań. Nadwyżka środków płynnych gwarantuje odporność systemu bankowego na nagłe wypływy depozytów czy inne nieprzewidziane zdarzenia finansowe.
Perspektywy rozwoju i innowacje
Sektor bankowy intensyfikuje działania ukierunkowane na wdrażanie innowacji technologicznych oraz rozwój nowych produktów finansowych odpowiadających zmieniającym się potrzebom klientów. Bankowość ekosystemowa integrująca usługi finansowe z platformami e-commerce zyskuje coraz większe znaczenie jako czynnik pozyskiwania nowych segmentów rynku.
Inwestycje w sztuczną inteligencję wspierającą ocenę ryzyka czy obsługę klienta poprawiają efektywność operacyjną oraz pozwalają ograniczać koszty działania. Równocześnie rozwój ofert zielonych kredytów wpisuje się w globalne trendy ESG i stanowi istotny element strategii długofalowego wzrostu sektora.
Podsumowanie
Dynamiczny wzrost wyniku netto sektora bankowego w pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku jest efektem korzystnego kształtowania się marży odsetkowej netto oraz skutecznego zarządzania ryzykiem kredytowym. Jednocześnie sektor stoi przed poważnymi wyzwaniami związanymi ze spodziewanymi zmianami stóp procentowych oraz koniecznością obsługi zobowiązań wynikających z umów kredytowych denominowanych we frankach szwajcarskich.
Zdolność adaptacji poprzez inwestycje technologiczne oraz rozwój nowych usług premium będzie kluczowa dla utrzymania konkurencyjności i stabilności finansowej banków. Solidne wskaźniki kapitałowe i płynnościowe zapewniają fundament do dalszego rozwoju mimo niepewności rynkowej.
Warto śledzić kolejne trendy w sektorze bankowym Polski, ponieważ jego kondycja ma istotne znaczenie dla stabilności całej gospodarki narodowej i możliwości finansowania przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych w dynamicznym otoczeniu ekonomicznym.
