Spis treści:
Kontekst finansowy PGE: wyzwania i perspektywy
Polska Grupa Energetyczna (PGE) stoi obecnie w obliczu istotnych wyzwań finansowych, które determinują jej podejście do polityki taryfowej na 2025 rok. W czwartym kwartale 2024 roku spółka odnotowała stratę netto na poziomie 5,9 miliarda złotych, co wynikało przede wszystkim z odpisów aktywów konwencjonalnych oraz korekt regulacyjnych. Mimo to, wskaźnik EBITDA powtarzalnej – czyli zysk operacyjny przed odsetkami, podatkami i amortyzacją, wyłączający jednorazowe zdarzenia – wzrósł do 3,6 miliarda złotych, co świadczy o poprawie efektywności operacyjnej.
W całym 2024 roku PGE osiągnęła powtarzalną EBITDA na poziomie 10,88 miliarda złotych, z czego znaczący udział miała działalność dystrybucyjna generująca 4,53 miliarda złotych. Te dane wskazują na stabilność przychodów pochodzących z regulowanych segmentów, które są mniej narażone na wahania rynkowe niż segment wytwarzania energii.
Jednak historia pokazuje, że PGE zmaga się z problemem taryfowych strat. W drugiej połowie 2024 roku firma przewidywała stratę około 550 milionów złotych na taryfie G, wynikającą z decyzji Urzędu Regulacji Energetyki (URE), który ustalił ceny poniżej kosztów zakupu energii. Podobne sytuacje miały miejsce w 2023 roku, gdy URE nie zaakceptował wniosków PGE o pełne pokrycie kosztów, co skutkowało stratą blisko 860 milionów złotych. Te doświadczenia tłumaczą obecną strategię firmy, która unika składania wniosków taryfowych zakładających straty.
Regulacje i polityka rządu wobec taryf PGE
Rola Urzędu Regulacji Energetyki jest kluczowa w kształtowaniu polityki cenowej PGE. W ostatnim czasie regulator przesunął termin składania wniosków taryfowych z końca kwietnia na koniec lipca 2025 roku, a nowe stawki mają zacząć obowiązywać od października. To przesunięcie pozwala spółce lepiej ocenić bieżące warunki rynkowe oraz uwzględnić zmieniające się ceny surowców energetycznych.
Decyzje URE często ograniczają możliwość przenoszenia rosnących kosztów na konsumentów. Przykładem jest czerwcowa decyzja ograniczająca taryfę G do poziomu znacznie niższego niż postulowany przez PGE, co zmusiło spółkę do absorbowania różnicy kosztowej. Taka presja regulatora jest zgodna z priorytetami rządowymi, które podkreślają konieczność zapewnienia dostępności energii po przystępnych cenach dla odbiorców.
Premier Donald Tusk wielokrotnie wskazywał, że państwowe przedsiębiorstwa energetyczne powinny działać w interesie bezpieczeństwa energetycznego kraju i ochrony konsumentów, a nie maksymalizacji krótkoterminowego zysku. Ta polityka wpływa na strategie PGE i wymusza kompromisy między rentownością a społeczną odpowiedzialnością.
Dynamika rynku a ceny energii dla odbiorców
Rynek hurtowy energii elektrycznej w Polsce wykazuje tendencję spadkową cen od końca 2024 roku. Na ten trend wpływ mają m.in. wzrost udziału odnawialnych źródeł energii oraz obniżenie cen gazu ziemnego. Prezes PGE Dariusz Marzec zwraca uwagę, że te zmiany stwarzają realną szansę na obniżki cen detalicznych dla gospodarstw domowych nawet o 8–12 procent w przyszłym roku.
Przykładowo taryfa G11 może zostać obniżona z obecnych 1,28 zł za kWh do około 1,19 zł za kWh. Takie korekty są istotne zwłaszcza dla odbiorców indywidualnych oraz małych przedsiębiorstw.
Ważnym elementem strategii PGE jest również walka z ubóstwem energetycznym, które dotyka niemal 12% polskich gospodarstw domowych. Poprzez dostosowanie taryf do aktualnej sytuacji rynkowej i eliminację nadmiernych dopłat do przestarzałych technologii firma dąży do poprawy dostępności energii dla grup najbardziej potrzebujących.
Strategia transformacji energetycznej: odejście od węgla ku OZE
PGE planowała już wcześniej wyodrębnienie aktywów węglowych ze swojej głównej działalności operacyjnej, jednak decyzja ta została przesunięta na drugą połowę 2025 roku ze względu na zmieniające się warunki rynkowe i polityczne. Węgiel stanowił wciąż ponad połowę miksu energetycznego Polski w 2024 roku, choć jego udział systematycznie maleje.
Z kolei segment odnawialnych źródeł energii notuje dynamiczny wzrost rentowności – powtarzalna EBITDA z tego obszaru wzrosła o 45% względem poprzedniego roku i wyniosła ponad 1,3 miliarda złotych. PGE zarządza obecnie ponad gigawattem mocy wiatrowej i planuje rozwój morskich farm wiatrowych do poziomu 6,5 GW do końca dekady.
Jednak realizacja tych ambitnych projektów wymaga stabilnego otoczenia regulacyjnego oraz zatwierdzania taryf odzwierciedlających rzeczywiste koszty inwestycji. Brak takich gwarancji utrudnia pozyskanie finansowania i może opóźniać proces transformacji energetycznej.
Rola państwa i perspektywy sektora energetycznego
Polityka „repolonizacji”, promowana przez premiera Donalda Tuska, kładzie nacisk na strategiczną rolę państwowych podmiotów takich jak PGE w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego kraju. Rząd oczekuje od spółek nie tylko stabilności finansowej, ale także realizacji celów społecznych i ekologicznych.
Taka orientacja wiąże się jednak z pewnymi ryzykami – inwestorzy mogą postrzegać zwiększoną ingerencję państwa jako czynnik ograniczający potencjał wzrostu i atrakcyjność kapitałową spółki. Po wypowiedziach premiera notowania akcji PGE odnotowały spadek wartości, co świadczy o ostrożności rynku wobec nowych wyzwań politycznych.
Mimo to długoterminowe plany firmy zakładają pozyskanie około 40 miliardów złotych na rozwój zielonych technologii do 2030 roku oraz utrzymanie pozycji lidera transformacji energetycznej w Polsce.
Podsumowanie
Strategia taryfowa PGE na rok 2025 jest efektem skomplikowanego kompromisu między wymogami ekonomicznymi a społecznymi oczekiwaniami regulatora i rządu. Rezygnacja ze składania wniosków taryfowych zakładających straty ma na celu zabezpieczenie stabilności finansowej przedsiębiorstwa przy jednoczesnym wykorzystaniu sprzyjających warunków rynkowych do obniżenia cen dla odbiorców końcowych.
Taka taktyka może stać się wzorem dla innych państwowych firm energetycznych dążących do równoważenia interesów ekonomicznych z potrzebami społecznymi. Jednocześnie dalsze losy sektora będą zależały od umiejętności harmonizacji regulacji URE z polityką rządu oraz zdolności PGE do realizacji ambitnej transformacji ku odnawialnym źródłom energii.
