W ostatnich latach, liczba wyroków w sprawach frankowych wydanych przez polskie sądy okręgowe wzrosła o ponad 70 procent. Dane pochodzące z różnych sądów okręgowych wskazują, że w poprzednim roku ogłoszono o 74% więcej wyroków w tego rodzaju sprawach niż w roku 2022. Jak podkreślają eksperci, wzrost ten wynika przede wszystkim z liczby pozewów złożonych w poprzednich latach. Niemniej jednak, zauważa się również wydłużenie czasu trwania postępowań, co wpływa na obciążenie sądów. Sąd Okręgowy w Warszawie jest miejscem, w którym zapadło najwięcej wyroków w sprawach frankowych. Eksperci komentujący te dane wskazują na potrzebę poprawy sytuacji oraz na błędne interpretacje mechanizmów rynku walutowego przez niektórych sędziów, co może osłabić sektor bankowy.
Spis treści:
Wzrost liczby wyroków
Według danych z 47 sądów okręgowych, w 2023 roku zapadło blisko 40 tysięcy wyroków w sprawach frankowych. To wzrost o 74% w porównaniu z rokiem 2022, kiedy odnotowano prawie 23 tysiące przypadków. Kancelarie frankowe wskazują, że doświadczenie sędziów orzekających w tego typu sporach wpływa na efektywność rozpatrywania spraw. Niemniej jednak głównym czynnikiem wzrostu liczby wyroków jest kumulacja spraw z poprzednich lat. Kredytobiorcy coraz bardziej determinują się do dochodzenia swoich praw, a ewolucja orzecznictwa może zachęcać do finalizowania spraw.
Wydłużenie czasu postępowań
Przez kilka ostatnich lat większość spraw frankowych kończyła się po trzech lub czterech latach. Obecnie jednak pojawia się coraz więcej postępowań trwających krócej. Jako przykład można przytoczyć sprawę rozpoznaną przez Sąd Apelacyjny we Katowicach, dotyczącą prawomocnego unieważnienia kredytu w Raiffeisen Bank i przyznanie 249 067,93 zł klientom banku.
Wyrok w tej sprawie, sygn. akt I ACa 1725/22, został wydany 21 listopada 2023 r., po ponad dwóch latach od zarejestrowania pozwu w Sądzie 8 października 2021 r. Sąd ten, oddalając apelację Banku, w pełni podzielił ustalenia Sądu I instancji, które wskazywały na nieważność umowy kredytu hipotecznego z powodu zawarcia w niej klauzul waloryzacyjnych, uznanych za niedozwolone postanowienia umowne. Sprawa ta ilustruje zarówno skrócenie się czasu trwania postępowań sądowych w sprawach frankowych, jak i skomplikowaną materię prawną, z jaką muszą się mierzyć sądy rozpatrujące te sprawy.
Najwięcej wyroków w Warszawie
Najwięcej wyroków w sprawach frankowych zapadło w Sądzie Okręgowym w Warszawie – prawie 10,5 tysiąca w roku 2023 (w porównaniu do 5,5 tysiąca w poprzednim roku). Na drugim miejscu znalazł się Sąd Okręgowy w Poznaniu, gdzie wydano blisko 2,6 tysiąca wyroków w ubiegłym roku (w porównaniu do ponad 1,4 tysiąca w poprzednim roku).
Sądy, szczególnie okręgowe, są obciążone sprawami frankowymi do granic możliwości fizycznych. Dążą do maksymalnego uproszczenia rozpoznawania tych sporów, ale nie można tego zrobić szybciej bez naruszania podstawowych gwarancji procesowych.
Poprawa tempa orzekania
Aby poprawić procedowanie w sprawach frankowych, konieczne jest skoncentrowanie się na tempie orzekania. Wymaga to sprawnie zorganizowanej pracy sądowej i efektywnego zarządzania obciążeniem sędziów. Liczba orzeczników specjalizujących się w problematyce kredytów frankowych ma również istotny wpływ na przyspieszenie rozstrzygnięć. Odpowiednia liczba orzeczników pozwoli na lepsze rozłożenie spraw i skrócenie czasu oczekiwania na wyrok.
W przestrzeni publicznej często pojawiają się pytania, jak poprawić procedowanie w sprawach frankowych. Według prawników, kluczowe będzie skoncentrowanie się na tempie orzekania, co wymaga sprawnej organizacji pracy sądowej oraz efektywnego zarządzania obciążeniem poszczególnych sędziów. Znaczący wpływ na przyspieszenie rozstrzygnięć będzie miała również odpowiednia liczba orzeczników specjalizujących się w problematyce kredytów frankowych. To pozwoli na lepsze rozłożenie spraw i skrócenie czasu oczekiwania na wyrok.
Perspektywy dla frankowiczów i sektora bankowego
Rozstrzygnięcia w sprawach frankowych nadal są korzystne dla kredytobiorców. Wyroki TSUE z września i grudnia 2023 roku przyczyniły się do utrwalenia i upowszechnienia linii orzeczniczej przyznającej odsetki od daty wniesienia pozwu. Wzrost kosztów dla banków może skutkować większą gotowością do zawierania ugód. Niemniej jednak, nie wszyscy eksperci zgadzają się z takim stanowiskiem.
Blisko 40 tysięcy wyroków wydanych w 2023 roku w sprawach frankowych umacnia pozycję frankowiczów i demonstruje aktywność sądów w rozstrzyganiu tych sporów. Coraz większa skłonność kredytobiorców do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej może przyczynić się do wzrostu zainteresowania składaniem nowych pozwów.
Podsumowanie
Liczba wyroków w sprawach frankowych wydanych przez polskie sądy okręgowe znacząco wzrosła w ostatnich latach. Wydłużenie czasu postępowań i obciążenie sądów stanowią wyzwanie dla systemu sądownictwa. Poprawa tempa orzekania oraz większa liczba orzeczników specjalizujących się w kredytach frankowych mogą przyczynić się do skrócenia czasu oczekiwania na rozstrzygnięcie. Wyroki w sprawach frankowych nadal są korzystne dla kredytobiorców, jednak narzucony politycznie paradygmat może ulec weryfikacji. Wzrost liczby wyroków w sprawach frankowych demonstruje aktywność sądów i skłania kredytobiorców do dochodzenia swoich praw. Zmiany te mają wpływ na sektor bankowy, który może być osłabiony.
