W marcu 2025 roku aż 80% emerytur i rent wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) trafiło bezpośrednio na konta bankowe beneficjentów. To historyczny rekord, który potwierdza rosnącą adaptację technologii finansowych wśród polskich seniorów. Mimo postępującej cyfryzacji, około 20% świadczeniobiorców nadal wybiera tradycyjną gotówkę dostarczaną przez listonoszy, głównie ze względów społecznych i praktycznych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Dlaczego 80% seniorów odbiera świadczenia ZUS przelewem? | Coraz większa dostępność kont bankowych i kampanie edukacyjne ZUS zachęcają do korzystania z płatności cyfrowych. |
| Jak seniorzy mogą zabezpieczyć się przed oszustwami internetowymi 2025? | Poprzez udział w szkoleniach, korzystanie z oficjalnych aplikacji bankowych oraz ostrożność wobec podejrzanych wiadomości. |
| Jakie korzyści niesie przelew świadczeń ZUS dla emerytów? | Szybszy dostęp do pieniędzy, niższe koszty operacyjne oraz wygoda i bezpieczeństwo transakcji online. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Rewolucja w wypłatach emerytalnych
Statystyki i dynamika zmian
W marcu 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych obsługiwał około 12,5 miliona aktywnych świadczeniobiorców. Spośród nich aż 80% otrzymało swoje emerytury i renty przelewem na konto bankowe, co stanowi znaczący wzrost względem lat poprzednich – w 2023 roku odsetek ten wynosił 72%, a w 2020 roku jedynie 58%. Ta dynamiczna zmiana świadczy o rosnącym zaufaniu seniorów do płatności cyfrowych oraz skuteczności działań edukacyjnych prowadzonych przez instytucje finansowe.
Przejście na płatności elektroniczne przyniosło także wymierne korzyści finansowe. ZUS odnotował redukcję kosztów operacyjnych o około 15% względem roku poprzedniego dzięki ograniczeniu wydatków związanych z logistyką i dystrybucją gotówki. Dla seniorów oznacza to również wygodę i bezpieczeństwo – przelewy eliminują ryzyko utraty lub kradzieży pieniędzy podczas transportu środków pieniężnych.
Od marca 2025 roku wprowadzono także nowe świadczenie dla osób powyżej 75. roku życia – comiesięczny dodatek pielęgnacyjny w wysokości ponad 348 zł, który jest wypłacany wyłącznie przelewem. Ta zmiana podkreśla istotną rolę płatności cyfrowych jako standardu w systemie świadczeń społecznych.
Regionalne różnice
Analiza danych regionalnych wskazuje na zauważalne różnice w preferencjach odbioru świadczeń między mieszkańcami miast a terenami wiejskimi. W największych aglomeracjach miejskich takich jak Warszawa odsetek seniorów korzystających z przelewów sięga nawet 90%, natomiast na obszarach wiejskich, zwłaszcza w województwach podlaskim i lubelskim, wynosi około 65%. Te różnice wynikają przede wszystkim z mniejszej dostępności infrastruktury cyfrowej oraz przyzwyczajeń społecznych.
Seniorzy wybierający gotówkę często argumentują swoją decyzję chęcią lepszej kontroli nad wydatkami bez konieczności korzystania z technologii czy też cenią sobie kontakt z listonoszem, który pełni dla nich ważną funkcję społeczną i komunikacyjną. Ponadto, część osób starszych nie posiada jeszcze umiejętności obsługi bankowości elektronicznej lub ma obawy przed cyberzagrożeniami.
Kontekst: Kampanie edukacyjne i zmiany systemowe
Działania ZUS i banków
Aby wesprzeć proces transformacji na płatności cyfrowe seniorów, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uruchomił od stycznia 2025 roku kampanię „Bezpiecznie, zdrowo, bezgotówkowo”. Program ten obejmuje szkolenia stacjonarne oraz internetowe skierowane do osób starszych, mające na celu zwiększenie kompetencji cyfrowych oraz uświadomienie zagrożeń związanych z cyberprzestępczością.
Kampania jest realizowana we współpracy z piętnastoma największymi bankami działającymi w Polsce i obejmuje ponad dwieście punktów konsultacyjnych umiejscowionych m.in. w domach kultury czy bibliotekach. Dzięki temu blisko 82% seniorów posiada już konto bankowe, a ponad 63% regularnie korzysta z aplikacji mobilnych do zarządzania swoimi finansami – to wzrost względem wcześniejszych lat, kiedy odsetek ten wynosił około 70%.
Trendy w Unii Europejskiej
Polska dynamicznie dogania poziom inkluzji finansowej obserwowany w krajach Unii Europejskiej. Obecnie jedynie około 4% dorosłych Polaków nie posiada konta bankowego, co plasuje nas znacznie poniżej średniej unijnej. Dla porównania wskaźnik ten jest znacznie wyższy w Rumunii (ponad 30%), podczas gdy takie kraje jak Dania osiągnęły niemal całkowitą inkluzję finansową bez osób nieposiadających konta.
Ten pozytywny trend wpisuje się w szersze działania UE promujące dostęp do usług finansowych dla wszystkich grup społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych oraz mieszkańców obszarów wiejskich.
Waloryzacja 2025 a preferencje płatnicze
W roku 2025 waloryzacja emerytur wyniosła średnio około 5,82%, co przełożyło się na podwyżki rzędu ponad stu złotych dla najniższych świadczeń. Choć jest to mniej niż rekordowe wzrosty notowane w latach poprzednich (14,8% w 2023 r., ponad 12% w 2024 r.), wpływa to na zwiększoną potrzebę optymalizacji wydatków przez seniorów.
Z tego powodu coraz więcej emerytów decyduje się na odbiór świadczeń za pomocą płatności cyfrowych – eliminuje to koszty związane z wypłatami gotówki oraz pozwala szybciej dysponować środkami finansowymi. W efekcie preferencje płatnicze są silnie skorelowane z aktualnymi warunkami ekonomicznymi oraz dostępnymi formami wsparcia ze strony państwa.
Perspektywy: Wyzwania i prognozy
Ryzyka związane z cyfryzacją
Postępująca cyfryzacja płatności seniorów niesie ze sobą również nowe zagrożenia. W pierwszym kwartale 2025 roku odnotowano wzrost o ponad 20% prób phishingu skierowanych przeciwko osobom powyżej sześćdziesiątego roku życia. Najczęściej wykorzystywane metody to fałszywe SMS-y informujące o „blokadzie konta ZUS” oraz podszywanie się pod doradców bankowych za pomocą mediów społecznościowych.
Dodatkowo problemem pozostaje wykluczenie cyfrowe – niemal jedna piąta seniorów deklaruje brak umiejętności samodzielnego logowania się do bankowości internetowej lub aplikacji mobilnej. To wyzwanie wymaga dalszych działań edukacyjnych i wsparcia technicznego ze strony instytucji państwowych i sektora prywatnego.
Scenariusze na przyszłość
ZUS planuje całkowite wycofanie wypłat gotówkowych do roku 2027, oferując równocześnie bezpłatne szkolenia dotyczące obsługi bankowości elektronicznej oraz bezpieczeństwa online dla seniorów. W perspektywie średnioterminowej eksperci przewidują, że do roku 2030 udział wypłat gotówkowych spadnie poniżej pięciu procent, a zdecydowana większość transakcji będzie realizowana za pomocą kart płatniczych lub urządzeń mobilnych.
Taki rozwój sytuacji wymusi dalszą modernizację infrastruktury usług finansowych oraz intensyfikację działań na rzecz ochrony przed cyberzagrożeniami skierowanymi przeciwko osobom starszym.
Zainteresowania czytelników: Jak to wpływa na przeciętnego seniora?
Korzyści finansowe
Dla wielu seniorów przejście na elektroniczne odbieranie świadczeń to realna oszczędność czasu i pieniędzy. Rezygnacja z wypłat gotówki eliminuje konieczność ponoszenia opłat za realizację przekazów pocztowych, które mogą wynosić nawet do dziesięciu złotych miesięcznie. Ponadto unika się kolejek i konieczności osobistych wizyt w placówkach pocztowych czy bankach.
Dzięki przelewom środki trafiają na konto znacznie szybciej – nawet o dwa-trzy dni wcześniej niż przy tradycyjnej formie wypłat gotówki przez listonosza. To znaczące ułatwienie szczególnie ważne dla osób zarządzających ograniczonym budżetem domowym.
Niespodzianki w 2025 r.
W kwietniu bieżącego roku ponad trzy miliony emerytów otrzymało jednocześnie regularną emeryturę wraz z tzw. trzynastką – dodatkowym świadczeniem świątecznym. Kwoty wypłat netto oscylowały między kilkunastoma a kilkudziesięcioma tysiącami złotych, co znacząco poprawiło sytuację materialną wielu rodzin.
Dodatkowo część seniorów skorzystała z wcześniejszej waloryzacji swoich świadczeń już pod koniec lutego dzięki zmianom organizacyjnym terminów wypłat – środki zostały przesunięte z soboty na piątek, co umożliwiło szybsze dysponowanie pieniędzmi.
Ciekawostki
Zaskakującym trendem jest rosnąca grupa seniorów-influencerów. Obecnie około dwunastu procent polskich emerytów aktywnie prowadzi profile na platformach takich jak TikTok czy YouTube, gdzie dzielą się swoimi doświadczeniami związanymi z obsługą bankowości elektronicznej oraz zachęcają rówieśników do korzystania z nowych technologii.
Z drugiej strony zmienia się również praca listonoszy – liczba gospodarstw odwiedzanych codziennie spadła ze średnio czterystu do stu pięćdziesięciu przez ostatnie pięć lat ze względu na malejącą liczbę wypłat gotówki, co przekłada się zarówno na zmiany organizacyjne Poczty Polskiej, jak i model pracy tych pracowników.
Podsumowanie: Bezpowrotna zmiana pokoleniowa
Transformacja sposobu odbioru świadczeń przez polskich seniorów to proces trwały i nieodwracalny. Cyfryzacja płatności stała się faktem dzięki konsekwentnym działaniom Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz sektora bankowego wspartym kampaniami edukacyjnymi skierowanymi do osób starszych. Pomimo że blisko półtora miliona beneficjentów nadal preferuje gotówkę ze względów praktycznych lub społecznych, trend ku elektronicznym formom płatności będzie narastać wraz z kolejnymi rocznikami użytkowników nowych technologii.
Niezbędne pozostaje jednak dalsze przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu oraz wzmożona ochrona przed cyberprzestępstwami wymierzonymi szczególnie w osoby starsze. Tylko dzięki temu możliwe będzie utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa transakcji online oraz pełna inkluzja finansowa wszystkich grup społecznych.
Zachęcamy wszystkich seniorów do aktywnego korzystania z możliwości oferowanych przez nowoczesne technologie finansowe przy jednoczesnym zachowaniu ostrożności i rozwagi – to klucz do komfortowego i bezpiecznego życia finansowego w XXI wieku.
