| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznacza spadek wyjątkowości USA dla inwestorów? | Zmniejszenie dominacji dolara i amerykańskich aktywów skłania inwestorów do poszukiwania alternatyw, takich jak obligacje lokalne rynków wschodzących. |
| Dlaczego obligacje lokalne rynków wschodzących mogą zyskać w 2025 roku? | Ze względu na wyższe realne stopy procentowe, oczekiwane obniżki stóp oraz poprawę ratingów kredytowych krajów EM. |
| Jakie ryzyka wiążą się z inwestycjami w obligacje lokalne EM? | Polityczna niepewność w USA, możliwe taryfy celne oraz wpływ napływu kapitału na lokalne sektory bankowe i gospodarki. |
Globalny krajobraz ekonomiczny przechodzi istotną transformację, która podważa dotychczasową dominację Stanów Zjednoczonych na arenie finansowej. W obliczu rosnącej niepewności politycznej i fiskalnej w USA inwestorzy coraz częściej kierują uwagę ku obligacjom lokalnym rynków wschodzących. Ta zmiana preferencji wynika z potrzeby dywersyfikacji portfela i poszukiwania wyższych zwrotów poza tradycyjnym długiem denominowanym w dolarach. W artykule omówimy pięć kluczowych powodów, dla których obligacje lokalne tych rynków mają szansę zyskać na wartości w 2025 roku, a także przedstawimy ich znaczenie na przykładzie Polski.
Spis treści:
Erozja hegemonii gospodarczej USA
Pojęcie „US exceptionalism” odnosi się do okresu powojennego, gdy Stany Zjednoczone cieszyły się wyjątkową pozycją gospodarczą dzięki silnemu wzrostowi, innowacyjności i globalnej roli dolara jako waluty rezerwowej. Jednakże ostatnie lata przyniosły szereg czynników osłabiających tę przewagę. Polityka fiskalna, zwłaszcza rozbudowane programy stymulacyjne oraz rosnące zadłużenie publiczne przekraczające 120% PKB[16], zwiększają ryzyko utraty zaufania do amerykańskich aktywów.
Dodatkowo niepewność polityczna i napięcia handlowe podważają stabilność rynku. Przykładowo spadek udziału zagranicznych inwestorów w amerykańskich obligacjach skarbowych o ponad 200 mld USD w pierwszym kwartale 2025 roku świadczy o zmianie sentymentu[10]. W sektorze technologicznym konkurencja między liderem NVIDIA a chińską firmą DeepSeek sygnalizuje utratę monopolu innowacyjnego USA[12]. W konsekwencji globalny krajobraz finansowy staje się mniej przewidywalny, co sprzyja poszukiwaniu alternatywnych źródeł dochodu.
Historyczne precedensy dla wydajności lokalnych obligacji rynków wschodzących
Historia pokazuje, że okresy osłabienia dolara sprzyjały wzrostowi wartości obligacji lokalnych EM. Między 2003 a 2011 rokiem, gdy indeks dolara spadł o około 28%, te instrumenty przyniosły średnioroczne zwroty na poziomie około 12%, dwukrotnie przewyższając globalny rynek obligacji[1][4]. Obecnie obserwujemy podobną tendencję – dolar traci na wartości od szczytu z 2022 roku o około 9%, a prognozy sugerują dalsze osłabienie nawet o kolejne 5–7% do końca 2025 roku[2][8].
Dodatkowo ponad połowa emitentów lokalnych obligacji EM to kraje eksportujące surowce naturalne, które korzystają na wzroście cen ropy i metali przemysłowych. Wykresy historycznych zwrotów potwierdzają przewagę tych instrumentów nad dłużnymi papierami dolarowymi podczas słabego dolara, co stanowi ważną wskazówkę dla obecnych strategii inwestycyjnych.
Strukturalne czynniki popytu na lokale obligacje EM w 2025 roku
Jednym z najważniejszych czynników zwiększających atrakcyjność obligacji lokalnych jest różnica w realnych stopach procentowych między rynkami rozwijającymi się a USA. Średnia realna stopa zwrotu z obligacji lokalnych EM wynosi obecnie około 3,6%, podczas gdy amerykańskie TIPS oferują około 1,9%[3]. Wiele banków centralnych EM rozpoczęło cykle obniżania stóp procentowych w reakcji na spowolnienie inflacji i stabilizację gospodarek. Takie działania mogą prowadzić do wzrostu cen istniejących obligacji (efekt duration), co dodatkowo podnosi ich rentowność całkowitą.
Warto podkreślić także poprawę sytuacji fiskalnej wielu krajów EM. Odsetek długu publicznego względem PKB spadł średnio o kilka punktów procentowych od początku dekady[3], a agencje ratingowe przyznały liczne podwyżki ocen wiarygodności kredytowej. Polska jest przykładem kraju, który dzięki odpowiedzialnej polityce fiskalnej i wsparciu unijnemu awansował do kategorii BBB+, co zwiększa zaufanie inwestorów.
Regionalne szanse i ryzyka
Rynki azjatyckie wyróżniają się dynamicznym rozwojem produkcji i dywersyfikacją dostawców. Kraje takie jak Wietnam czy Indie oferują wysokie rentowności (6–7%) i korzystają ze zmiany globalnych łańcuchów dostaw[9][12]. Z kolei region Ameryki Łacińskiej reprezentowany przez Brazylię i Meksyk ma mocną pozycję dzięki wysokim stopom procentowym i ekspozycji na surowce, choć zagrożeniem pozostają amerykańskie taryfy celne ograniczające eksport[2][14].
CEEMEA (Europa Środkowo-Wschodnia, Bliski Wschód i Afryka) to obszar o mieszanych perspektywach. Polska wyróżnia się stabilnością makroekonomiczną oraz relatywnie niskim zadłużeniem denominowanym w walutach obcych. Umocnienie złotego o około 12% względem dolara według modeli OECD stanowi dodatkową ochronę przed ryzykiem kursowym[15]. Jednak wysoki udział zagranicznych inwestorów (42% długu publicznego) wymaga ostrożności wobec globalnych zmian sentymentu.
Ryzyka dla tezy o obligacjach lokalnych rynków wschodzących
Nawet jeśli fundamenty dla wzrostu są solidne, ryzyka pozostają znaczące. Polityka Stanów Zjednoczonych nadal może być źródłem niestabilności – zapowiedzi taryf celnych mogą obniżyć przychody eksportowe krajów EM nawet o kilkaset miliardów dolarów rocznie[2][14]. Dotyczy to szczególnie państw zależnych od eksportu dóbr przemysłowych oraz technologii.
Ważnym aspektem jest też efekt tłoku kapitału zagranicznego na lokalne systemy finansowe. Przykład Polski pokazuje, że napływ środków do obligacji publicznych może ograniczać kredytowanie małych i średnich przedsiębiorstw przez banki krajowe, co hamuje rozwój gospodarczy na poziomie mikro[11][15]. Takie zjawiska mogą osłabić perspektywy wzrostu gospodarczego pomimo korzystnej sytuacji fiskalnej.
Implikacje dla Polski – studium przypadku
Dla Polski obecna sytuacja to zarówno okazja, jak i wyzwanie. Umocnienie złotego o ponad 9% względem dolara od początku 2022 roku przekłada się na niższą inflację importowaną oraz umożliwia stopniowe obniżanie stóp procentowych przez Narodowy Bank Polski – prognozuje się redukcję podstawowej stopy do poziomu około 4% do końca 2025 roku[11][15].
Zrównoważona struktura długu publicznego – z dominacją zobowiązań denominowanych w złotych – pozwala ograniczyć koszty obsługi zadłużenia nawet o miliardy złotych rocznie przy spadających rentownościach[15]. Niemniej jednak wysoki udział inwestorów zagranicznych wiąże się z ryzykiem nagłego odpływu kapitału przy pogorszeniu nastrojów globalnych lub eskalacji napięć handlowych.
Podsumowanie: kruche równowagi
Obligacje lokalne rynków wschodzących jawią się jako atrakcyjna alternatywa wobec tradycyjnego długu denominowanego w dolarach – przede wszystkim dzięki wyższym realnym stopom zwrotu oraz korzystnym zmianom makroekonomicznym. Jednak dynamika globalna pozostaje pełna niepewności: polityka USA może szybko zmienić warunki gry, a nadmierna koncentracja kapitału może zaburzyć równowagę finansową krajów EM.
Dla polskich inwestorów oznacza to konieczność ostrożnego podejścia do dywersyfikacji portfela oraz monitorowania czynników ryzyka zewnętrznego. Zachowanie równowagi między korzyściami płynącymi z tańszego długu a potencjalnymi zagrożeniami jest kluczem do skutecznego wykorzystania szans pojawiających się na rynkach obligacji lokalnych rynków wschodzących.
Zachęcamy do dalszej analizy własnej sytuacji finansowej oraz śledzenia najnowszych trendów globalnej gospodarki, które będą miały istotny wpływ na decyzje inwestycyjne już w nadchodzącym roku.
