Wyobraźmy sobie, że otrzymujemy mapę skarbów bez żadnych wskazówek, jak ją odczytać i gdzie dokładnie się kierować. Znalezienie upragnionego bogactwa w takich warunkach byłoby niezwykle trudne. Podobnie można opisać sytuację z prognozą emerytury, którą od 2026 roku udostępni aplikacja mObywatel. To niewątpliwie krok w dobrą stronę – zapewnia łatwy dostęp do kluczowych informacji o przyszłych świadczeniach i oszczędnościach emerytalnych. Jednak czy samo udostępnienie danych wystarczy, by Polacy zaczęli realnie zwiększać swoje oszczędności na emeryturę? Sprawdźmy, co tak naprawdę zmieni nowa funkcja i jakie wyzwania stoją przed systemem emerytalnym w Polsce.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oferuje nowa funkcja w aplikacji mObywatel? | Umożliwia dostęp do prognozy emerytury oraz informacji o oszczędnościach na IKE, IKZE i PPK od 2026 roku. |
| Czy dostęp do prognozy emerytury zwiększy oszczędzanie Polaków? | Eksperci podkreślają, że sama informacja to za mało – potrzebna jest edukacja i dodatkowe zachęty. |
| Jakie narzędzia pomagają efektywnie planować oszczędności na emeryturę? | Korzystanie z IKE, IKZE, PPK oraz kalkulatorów emerytalnych pozwala lepiej zarządzać przyszłymi dochodami. |
Spis treści:
Aktualna sytuacja – nowa funkcja mObywatela
Od 1 stycznia 2026 roku użytkownicy aplikacji mObywatel zyskają możliwość wglądu do prognozy swojej emerytury oraz danych dotyczących prywatnych oszczędności zgromadzonych na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (IKE), Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). To rezultat przyjętego przez Radę Ministrów projektu ustawy z maja 2025 roku, który ma ułatwić Polakom planowanie finansowej przyszłości poprzez cyfryzację kluczowych informacji.
Aplikacja mObywatel jest już szeroko rozpowszechnionym narzędziem – korzysta z niej ponad 9 milionów osób. Nowa funkcja może objąć znaczną część społeczeństwa, oferując szybki i wygodny dostęp do danych, które dotąd wymagały logowania się na różnych platformach lub kontaktu z instytucjami finansowymi. W Polsce rośnie świadomość potrzeby oszczędzania długoterminowego – według badań około 60% Polaków deklaruje gotowość odkładania nawet do 500 zł miesięcznie na przyszłą emeryturę. Mimo to wyzwaniem pozostaje niski poziom faktycznych oszczędności oraz ograniczona wiedza o dostępnych produktach.
Głos ekspertów – czy łatwy dostęp zmieni nawyki oszczędnościowe?
Marcin Wojewódka, prezes Instytutu Emerytalnego i były wiceprezes ZUS, podkreśla, że choć integracja danych w mObywatelu to krok naprzód, sama informacja nie gwarantuje zwiększenia skłonności do oszczędzania. Ekspert zwraca uwagę na liczne bariery psychologiczne i ekonomiczne – niskie dochody netto, brak stabilności zatrudnienia czy niepewność co do przyszłości systemu emerytalnego sprawiają, że wielu Polaków odkłada decyzję o systematycznym gromadzeniu kapitału.
Porównując polski system z brytyjskim Pensions Dashboard, który umożliwił odzyskanie milionów „zagubionych” kont i przyczynił się do wzrostu świadomości emerytalnej mieszkańców Wielkiej Brytanii, można zauważyć podobieństwa. Jednak brytyjski przykład pokazuje też konieczność wsparcia edukacyjnego i zachęt fiskalnych. Bez nich nawet najlepsze rozwiązania cyfrowe mogą pozostać niedocenione przez użytkowników. W Polsce problemy te są szczególnie widoczne ze względu na relatywnie niską stopę oszczędności gospodarstw domowych w porównaniu z UE.
Dlaczego samo udostępnienie danych to za mało?
Dostęp do prognozy emerytury to istotna informacja, ale bez odpowiedniej edukacji finansowej jej potencjał pozostaje niewykorzystany. Edukacja finansowa to proces zwiększania wiedzy o mechanizmach działania rynku kapitałowego, produktach oszczędnościowych oraz konsekwencjach długoterminowego planowania finansowego. Przykładowo: osoba korzystająca z kalkulatora emerytalnego powinna rozumieć wpływ inflacji czy stóp zwrotu na realną wartość zgromadzonych środków.
Dodatkowo ulgi podatkowe pełnią rolę istotnej zachęty – pozwalają zmniejszyć obciążenia fiskalne związane z odkładaniem pieniędzy na emeryturę. W Polsce limity wpłat na IKE i IKZE sięgają odpowiednio ponad 26 tys. zł i ponad 10 tys. zł rocznie w 2025 roku. Niestety jedynie około jednej trzeciej Polaków korzysta z tych ulg świadomie. Skuteczne programy wsparcia długoterminowych oszczędności powinny więc obejmować zarówno działania edukacyjne, jak i uproszczenie dostępu do instrumentów finansowych oraz promocję ulg podatkowych.
Jak efektywnie planować oszczędności na emeryturę?
Efektywne planowanie oszczędności wymaga wiedzy o dostępnych narzędziach oraz regularnego monitorowania własnej sytuacji finansowej. Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to podstawowe instrumenty umożliwiające gromadzenie kapitału z korzyściami podatkowymi. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) z kolei stanowią formę automatycznego odkładania środków przez pracownika i pracodawcę.
Korzystanie z kalkulatorów emerytalnych oferowanych przez ZUS czy instytucje finansowe pomaga zobrazować przyszłe dochody oraz dostosować strategię oszczędzania do indywidualnych potrzeb. Regularny przegląd zgromadzonych środków umożliwia reagowanie na zmiany sytuacji życiowej lub rynkowej – np. zwiększenie wpłat po uzyskaniu wyższych dochodów czy zmianę alokacji inwestycji w ramach PPK.
Perspektywy przyszłości – co dalej z polityką emerytalną?
System emerytalny w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami demograficznymi i ekonomicznymi. Prognozy wskazują na starzenie się społeczeństwa oraz rosnącą liczbę osób pobierających świadczenia przy jednoczesnym spadku liczby pracujących. W tej sytuacji konieczne są reformy mające na celu zwiększenie stabilności systemu oraz promowanie samodzielnego budowania kapitału przez obywateli.
Rząd wraz z sektorem finansowym musi skupić się na upowszechnianiu świadomości emerytalnej poprzez kampanie edukacyjne i rozwój narzędzi cyfrowych takich jak mObywatel. Może to obejmować także rozszerzenie ulg podatkowych lub wprowadzenie dodatkowych dopłat do programów oszczędnościowych. Możliwe są różne scenariusze rozwoju – od dalszej digitalizacji usług po głębsze zmiany legislacyjne wpływające na strukturę systemu.
Podsumowując, choć udostępnienie prognozy emerytury w aplikacji mObywatel jest ważnym krokiem ku transparentności i wygodzie użytkownika, samo to rozwiązanie nie rozwiąże problemu niskiej skłonności Polaków do oszczędzania długoterminowego. Kluczowe jest aktywne podejście każdego obywatela: świadome korzystanie z dostępnych produktów takich jak IKE, IKZE czy PPK oraz rozwijanie własnej wiedzy finansowej. Nie warto czekać na „lepsze czasy” – najlepszym momentem na rozpoczęcie planowania swojej przyszłości finansowej jest właśnie teraz.
