W 2025 roku ceła handlowe USA-EU pozostają jednym z kluczowych czynników kształtujących globalną gospodarkę i politykę pieniężną. Madis Müller, członek Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC), w ostrzeżeniu przekazanym estońskiej rozgłośni radiowej zwraca uwagę na rosnące ryzyko inflacyjne związane z amerykańskimi taryfami celnymi oraz zwiększonymi wydatkami publicznymi w Niemczech. Jego wypowiedź podkreśla, jak te czynniki mogą wpłynąć na decyzje EBC dotyczące stóp procentowych i, co za tym idzie, na finanse konsumentów i inwestorów w strefie euro.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak ceła handlowe USA-EU wpłyną na inflację w 2025 roku? | Podniosą presję inflacyjną poprzez wyższe ceny produkcji i energii, mimo niektórych deflacyjnych efektów. |
| Jaki jest wpływ amerykańskich ceł na niemiecki przemysł motoryzacyjny w 2025? | Cła zmuszają niemieckie firmy do relokacji produkcji, co może obniżyć PKB Niemiec o około 0,7% do 2026 roku. |
| Jak zmiany w polityce EBC wpłyną na kredyty hipoteczne w strefie euro? | Obniżki stóp procentowych zmniejszyły oprocentowanie kredytów, ale rosnąca inflacja może zahamować ten trend. |
Spis treści:
Jak ceła handlowe USA-EU kształtują politykę monetarną EBC w 2025 roku?
W świetle ostatnich wydarzeń eskalacja ceł handlowych między USA a Unią Europejską znacząco komplikuje działania Europejskiego Banku Centralnego. Madis Müller, członek Rady Prezesów EBC, podkreśla, że amerykańskie taryfy celne oraz wzrost wydatków publicznych w Niemczech generują dodatkową presję inflacyjną. Od marca 2025 roku USA nakładają 25% cło na europejskie samochody i części, co wywołuje efekt domina w gospodarce unijnej. W odpowiedzi UE stosuje własne retorsje celne, co według prognoz EBC może spowolnić wzrost PKB strefy euro o pół punktu procentowego w ciągu najbliższego roku.
Europejski Bank Centralny od czerwca 2024 roku obniżył stopy procentowe już siedem razy, redukując główną stopę refinansującą do poziomu 2,25%. Pomimo spadku inflacji HICP do 2,2% w marcu 2025 roku utrzymuje się wysoka inflacja bazowa na poziomie 2,4%, przewyższająca cel banku. Müller wskazuje na konieczność elastycznego podejścia do polityki pieniężnej ze względu na dynamiczną sytuację geopolityczną oraz ryzyko przyspieszenia wzrostu cen pod wpływem ceł i wydatków publicznych.
Jak cła wpływają na inflację – mechanizmy pro- i deflacyjne?
Mechanizmy działania ceł są złożone i ich wpływ bywa sprzeczny. Z jednej strony cła powodują wzrost kosztów produkcji i transportu, co przekłada się na podwyżki cen detalicznych oraz surowców energetycznych. Z drugiej strony obserwujemy zjawiska deflacyjne – przekierowanie eksportu z rynku amerykańskiego do europejskiego przez chińskich producentów powoduje napływ tańszych towarów do UE. Dodatkowo umocnienie euro względem dolara obniża koszty importu surowców denominowanych w USD.
Jednak według Müllera efekt proinflacyjny związany z wyższymi kosztami energii i zaburzeniami w globalnych łańcuchach dostaw ma szansę przeważyć średniookresowo nad efektami deflacyjnymi. W rezultacie polityka EBC stoi przed trudnym wyborem pomiędzy wsparciem ożywienia gospodarczego a kontrolowaniem presji cenowej.
Jak wygląda podział opinii wewnątrz Rady Prezesów EBC dotyczący dalszych zmian stóp procentowych?
Rada Prezesów EBC jest obecnie podzielona – część członków opowiada się za dalszym luzowaniem polityki pieniężnej, argumentując potrzebę wsparcia wzrostu gospodarczego w obliczu napięć handlowych. Inni ostrzegają przed przedwczesnym cięciem stóp ze względu na ryzyko wzrostu inflacji. Madis Müller wraz z prezesem Bundesbanku Joachimem Nagelem należą do tej ostrożniejszej grupy.
Rynki finansowe dyskontują obecnie około 70% prawdopodobieństwa kolejnej obniżki stóp już w czerwcu 2025 roku. Jednak Muller wskazuje, że bardziej realne jest mniejsze cięcie o 25 punktów bazowych pod koniec roku niż szybkie łagodzenie o większą skalę. Eksperci tacy jak Tim Graf ze State Street Global Markets prognozują spadek głównych stóp do około 1,75% pod warunkiem utrzymania względnie stabilnej inflacji bazowej.
Jak wpływ amerykańskich ceł na niemiecki przemysł motoryzacyjny ilustruje szersze wyzwania gospodarcze?
Niemiecki sektor motoryzacyjny jest jednym z najbardziej dotkniętych przez taryfy USA – eksport samochodów do Stanów Zjednoczonych to aż około 48 miliardów euro rocznie. W odpowiedzi koncerny takie jak Volkswagen przenoszą część produkcji poza Europę, m.in. do Meksyku, by uniknąć wysokich ceł. Według analizy Ifo Institut takie działania mogą kosztować niemiecką gospodarkę nawet 0,7% PKB do końca 2026 roku.
Dylemat ten pokazuje jak cła oddziałują nie tylko bezpośrednio poprzez wzrost cen importowanych towarów, lecz także pośrednio przez zmiany strukturalne w produkcji i zatrudnieniu. To z kolei komplikuje decyzje EBC dotyczącą równoważenia wsparcia dla gospodarki i kontroli inflacji.
Jak ceła handlowe USA-EU wpłyną na konsumentów i inwestorów w praktyce?
Zmiany stóp procentowych wynikające z decyzji EBC mają bezpośrednie przełożenie na rynek mieszkaniowy oraz możliwości inwestycyjne obywateli i firm. Obniżenie średniego oprocentowania kredytów hipotecznych ze średnio 4,2% do około 3,7% ułatwia dostęp do finansowania nieruchomości. Jednak rosnąca presja inflacyjna może zahamować dalsze spadki kosztu kredytu.
Z kolei inwestorzy zauważają nasilającą się zmienność kursu euro wobec dolara (wskaźnik VIX walutowy wzrósł o ponad 20% od marca). To skłania ich do dywersyfikacji portfela poprzez obligacje korporacyjne czy surowce strategiczne jako zabezpieczenie przed ryzykiem rynkowym.
Ceny detaliczne również reagują na taryfy celne – przykładowo analizy ING pokazują, że cła na importowane zabawki mogą zwiększyć ceny produktów znanych marek nawet o kilkanaście procent przed sezonem świątecznym. To bezpośrednio przekłada się na koszty życia konsumentów europejskich.
Jak historyczne analogie pomagają zrozumieć ograniczenia narzędziowe EBC wobec obecnych wyzwań?
Sytuacja gospodarcza związana z cełami przypomina kryzys celny z lat poprzednich – zwłaszcza eskalację taryf Trumpa z 2018 roku. Wtedy cła na stal i aluminium spowodowały gwałtowny wzrost wskaźnika PPI (Producer Price Index) w UE do poziomu blisko 7%. Reakcją EBC były podwyżki stóp procentowych mające przeciwdziałać wysokiej inflacji.
Dziś jednak przy niższej inflacji ogólnej (około 2,2%) możliwości podnoszenia stóp są ograniczone ze względu na ryzyko zdławienia odbudowy gospodarczej po pandemii COVID-19 oraz wyzwań strukturalnych. Ponadto efektywność interwencji walutowych osłabła – dywersyfikacja źródeł energii zmniejsza wpływ kursu euro na ceny energii i tym samym inflację.
Czy ryzyko fragmentacji rynków pogłębia niepewność ekonomiczną?
Zwiększona niepewność handlowa sprzyja fragmentacji rynków kapitałowych i realnych – kraje silniej uzależnione od eksportu cierpią bardziej niż te skoncentrowane na rynku wewnętrznym. Przykładowo niemiecki indeks DAX zanotował spadek wartości o ponad 8%, podczas gdy włoski FTSE MIB stracił znacznie mniej dzięki większej orientacji wewnętrznej gospodarki.
Taka dysproporcja utrudnia prowadzenie jednolitej polityki pieniężnej przez EBC oraz wymaga precyzyjnego monitoringu lokalnych uwarunkowań ekonomicznych.
Co oznaczają te zmiany dla konsumentów i przedsiębiorców w najbliższych miesiącach?
Dla zwykłych obywateli oznacza to konieczność przygotowania się na potencjalny wzrost kosztów życia wynikający zarówno z wyższych cen detalicznych spowodowanych cłami oraz presji inflacyjnej napędzanej wydatkami publicznymi. Kredyty hipoteczne pozostaną relatywnie tanie jeszcze przez kilka kwartałów dzięki łagodzeniu polityki pieniężnej przez EBC.
Dla przedsiębiorców szczególnie ważne będą strategie dostosowania się do nowych warunków – optymalizacja kosztów produkcji czy dywersyfikacja rynków eksportowych stanowią kluczowe wyzwania. Inwestorzy powinni natomiast śledzić decyzje EBC oraz dynamikę kursu walutowego jako wskaźniki potencjalnych zmian rynkowych.
Müller przypomina przy tym, że jedynym pewnym elementem pozostaje podejście „data-dependent”, czyli dostosowywanie polityki pieniężnej krok po kroku zgodnie z aktualnymi danymi makroekonomicznymi oraz rozwojem sytuacji geopolitycznej.
Ostatecznie ceła handlowe USA-EU w połączeniu ze zmianami polityki monetarnej stanowią istotne czynniki kształtujące finanse obywateli i stabilność gospodarczą Europy w nadchodzącym okresie.
