Polski rynek karmy dla zwierząt właśnie stracił kolejną rodzimą firmę na rzecz zagranicznego kapitału. Czeska grupa Vafo, kontrolowana przez jednego z najbogatszych Czechów Pavla Bouška, przejęła radomskiego dystrybutora Azan w transakcji zgłoszonej do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przejęcie Azan przez Vafo to strategiczny ruch w walce o dominację na dynamicznie rosnącym polskim rynku pet food, który może zmienić krajobraz konkurencyjny na lata. Polski rynek karmy dla zwierząt, wyceniany na ponad 5 miliardów złotych, staje się areną intensywnej walki międzynarodowych graczy, którzy dostrzegają ogromny potencjał wzrostu w kraju liczącym 8 milionów psów i 7 milionów kotów.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Kim jest nabywca Azan? | Vafo Group to czeska firma założona przez Pavla Bouška, operująca 9 fabrykami w Europie z markami Brit i Carnilove |
| Jakie były przychody Azan w 2023 roku? | Radomski dystrybutor osiągnął przychody 294 mln zł przy wzroście 8% rok do roku i zysku netto 31 mln zł |
| Dlaczego zagraniczni inwestorzy kupują polskie firmy pet food? | Polski rynek rośnie o 10% rocznie, a eksport karmy wynosi 1,9 mld euro, co daje 5. miejsce na świecie |
Spis treści:
Vafo Group – czeski gigant na europejskim podboju
Vafo Group powstała w 1994 roku z inicjatywy Pavla Bouška, przedsiębiorcy, który zbudował jedno z największych europejskich imperiów w branży pet food. Boušek, zajmujący 35. miejsce na liście najbogatszych Czechów z majątkiem szacowanym na 2,6 miliarda złotych, konsekwentnie realizuje strategię ekspansji poprzez przejęcia firm w całej Europie. Czeska grupa rozpoczęła swoją międzynarodową ekspansję w 2018 roku, tworząc formalną strukturę Vafo Group, która obecnie operuje 9 fabrykami w 6 krajach europejskich.
Portfolio marek grupy obejmuje uznane nazwy takie jak Brit, Carnilove, Prima Pet oraz Hau Hau, które są dystrybuowane do 90 krajów na całym świecie. Przychody Vafo Group w 2024 roku osiągnęły poziom 523 milionów dolarów przy zysku netto wynoszącym 22 miliony dolarów. Firma specjalizuje się nie tylko w tradycyjnych karmach dla psów i kotów, ale także wprowadza innowacyjne produkty, w tym karmy wegetariańskie i ekologiczne, odpowiadając na rosnące zapotrzebowanie świadomych konsumentów.
Strategia buy-and-build w praktyce
Mapa ekspansji Vafo Group na europejskim rynku przypomina przemyślaną strategię militarną, gdzie każde przejęcie wzmacnia pozycję w kluczowych regionach. W 2020 roku grupa rozpoczęła podbój Polski przejęciem Carry Pet Food, producenta przysmaków dla psów zlokalizowanego nad Bałtykiem. Rok 2023 przyniósł spektakularne inwestycje: budowę fabryki karmy suchej w fińskim Nokia o mocy produkcyjnej 20 tysięcy ton rocznie oraz przejęcie szwedzkiego Lupus Foder. W 2024 roku grupa wzmocniła swoją pozycję w krajach nordyckich poprzez zakup Dagsmark Petfood, specjalisty od mokrych karm w Finlandii.
Przejęcie Azan przez Vafo w czerwcu 2025 roku stanowi drugą co do wielkości transakcję w Polsce po przejęciu MPPK Group przez Avallon MBO w 2023 roku. Każda akwizycja jest starannie planowana pod kątem synergii – od dostępu do nowych kanałów dystrybucji, przez wzmocnienie portfolio produktowego, po wykorzystanie ekonomii skali w produkcji. Model ten pozwolił grupie na osiągnięcie pozycji lidera w segmencie karm premium w Europie Środkowej i Wschodniej.
Azan – polski dystrybutor w nowych rękach
Radomski dystrybutor Azan, założony w 2013 roku, stał się atrakcyjnym celem przejęcia dzięki solidnym wynikom finansowym i strategicznej pozycji na polskim rynku. W 2023 roku firma osiągnęła przychody na poziomie 294 milionów złotych, co oznaczało wzrost o 8 procent w porównaniu do roku poprzedniego. Zysk netto wyniósł 31 milionów złotych, choć rentowność sprzedaży spadła z 14,1 procent do 10,5 procent, co może wynikać z inwestycji w rozwój kanału e-commerce. Firma specjalizuje się w hurtowej sprzedaży karm i akcesoriów zoologicznych pod markami własnymi oraz jako dystrybutor międzynarodowych producentów.
Siedziba Azan przy ulicy Czarnej 25/27 w Radomiu stanowi strategiczny punkt na mapie dystrybucji w centralnej Polsce, zapewniając dostęp do kluczowych rynków zbytu. Firma rozwijała swoją działalność w segmencie e-commerce, który w branży pet food odnotowuje 49-procentowy wzrost sprzedaży rocznie. Wskaźniki finansowe pokazują stabilny wzrost w latach 2021-2023, z przychodami rosnącymi z 208 milionów złotych do 294 milionów złotych, przy utrzymaniu wysokiej rentowności na poziomie powyżej 10 procent.
Synergje po przejęciu przez czeską grupę
Przejęcie Azan przez Vafo Group otwiera przed obiema firmami szereg możliwości synergicznych, które mogą fundamentalnie zmienić ich pozycję na polskim rynku. Vafo zyskuje dostęp do rozbudowanej sieci dystrybucji Azan, która obejmuje hurtownie zoologiczne w całej Polsce oraz rozwijający się kanał sprzedaży internetowej. Dla czeskiej grupy oznacza to możliwość znaczącego zwiększenia penetracji rynku swoimi flagowymi markami Brit i Carnilove bez konieczności budowania własnej sieci od podstaw.
Z kolei Azan może skorzystać z międzynarodowego doświadczenia Vafo w zakresie optymalizacji procesów logistycznych i zarządzania zapasami. Dostęp do zaawansowanych technologii produkcji oraz innowacyjnych rozwiązań produktowych, takich jak karmy wegetariańskie czy funkcjonalne dodatki zdrowotne, pozwoli polskiemu dystrybutorowi wzmocnić swoją ofertę w segmencie premium.
Polski rynek pet food – magnetyzm dla zagranicznych inwestorów
Polski rynek karmy dla zwierząt domowych przeszedł w ostatniej dekadzie spektakularną transformację, stając się jednym z najdynamiczniej rozwijających się segmentów branży spożywczej. Wartość rynku w 2025 roku ma przekroczyć 5,05 miliarda złotych, co oznacza wzrost o 10 procent w porównaniu do roku poprzedniego. Kluczowym czynnikiem napędzającym ten wzrost jest rosnąca liczba zwierząt domowych – obecnie w Polsce żyje około 8 milionów psów i 7 milionów kotów, z tendencją wzrostową około 200 tysięcy zwierząt rocznie.
Segment premium, który jeszcze dekadę temu stanowił niszę rynkową, obecnie reprezentuje 30 procent całego rynku i rośnie w tempie 15 procent rocznie. Polacy wydają średnio 150 złotych miesięcznie na psa i 100 złotych na kota, coraz częściej wybierając karmy bezglutenowe, bogate w superfoods czy z dodatkami funkcjonalnymi. Zjawisko humanizacji zwierząt domowych prowadzi do rewolucji w podejściu konsumentów do żywienia swoich pupili.
Eksportowy potencjał Polski na światowej mapie
Polska zajmuje piąte miejsce na świecie pod względem eksportu karmy dla zwierząt, z wartością eksportu wynoszącą 1,9 miliarda euro w 2022 roku. Ten imponujący wynik stawia nasz kraj w gronie światowych liderów branży, zaraz po Niemczech, Holandii, Belgii i Francji. Główne rynki docelowe polskiego eksportu to Niemcy, Włochy i Francja, ale coraz większe znaczenie zyskują też rynki azjatyckie, szczególnie po otwarciu chińskiego rynku dla polskich producentów w 2023 roku.
Przewiduje się, że polski eksport karmy może wzrosnąć o 7,3 procent rocznie do 2029 roku, napędzany rosnącym uznaniem dla jakości polskich produktów oraz konkurencyjnymi cenami produkcji. Kombinacja wysokich standardów jakości, nowoczesnych linii produkcyjnych i relatywnie niskich kosztów robocizny czyni z Polski atrakcyjną bazę produkcyjną dla międzynarodowych koncernów. To właśnie ten potencjał eksportowy stanowi jeden z kluczowych czynników przyciągających zagranicznych inwestorów.
Fala konsolidacji – kto jeszcze kupuje polskie firmy
Przejęcie Azan przez Vafo wpisuje się w szerszy trend konsolidacji polskiej branży pet food, która w latach 2020-2025 była świadkiem transakcji o łącznej wartości przekraczającej 1,2 miliarda złotych. Avallon MBO dokonało spektakularnego przejęcia MPPK Group, właściciela marek Wiejska Zagroda i Pan Mięsko, w transakcji obejmującej firmę z przychodami 182,5 miliona złotych w 2023 roku. Z kolei Animex, należący do chińskiego koncernu WH Group, złożył w maju 2025 roku wniosek do UOKiK o przejęcie Pupil Foods, firmy generującej przychody na poziomie 198 milionów złotych.
Inwestorzy finansowi również dostrzegli potencjał branży – Mercapital zainwestował w Karma.pl, lidera e-commerce w segmencie zoologicznym, podczas gdy inne fundusze private equity aktywnie poszukują kolejnych celów akwizycyjnych. Mars Petcare, globalny gigant branży, systematycznie wzmacnia swoją pozycję w Polsce poprzez inwestycje w marketing i dystrybucję swoich międzynarodowych marek.
Motywy zagranicznych inwestorów w Polsce
Analiza motywów zagranicznych inwestorów wskazuje na trzy kluczowe czynniki przyciągające kapitał do polskiej branży pet food. Po pierwsze, dostęp do dynamicznie rosnącego rynku wewnętrznego, który charakteryzuje się wysokim tempem wzrostu i rosnącą siłą nabywczą konsumentów. Polscy właściciele zwierząt coraz chętniej wydają pieniądze na karmy premium i produkty funkcjonalne, co generuje atrakcyjne marże dla producentów i dystrybutorów.
Po drugie, Polska oferuje konkurencyjne koszty produkcji w połączeniu z wysokimi standardami jakości i dostępem do wykwalifikowanej siły roboczej. Koszty produkcji są znacząco niższe niż w Europie Zachodniej, podczas gdy standardy sanitarne i weterynaryjne są w pełni zgodne z wymogami unijnymi. Po trzecie, strategiczne położenie geograficzne czyni z Polski idealną bazę eksportową do całej Unii Europejskiej oraz rosnących rynków wschodnioeuropejskich.
Konsekwencje dla właścicieli zwierząt i branży
Właściciele psów i kotów w Polsce mogą spodziewać się zarówno pozytywnych, jak i negatywnych konsekwencji konsolidacji rynku. Z jednej strony, większa skala działania międzynarodowych grup może prowadzić do obniżenia cen poprzez ekonomię skali i optymalizację procesów logistycznych. Konsumenci zyskają także dostęp do szerszego portfolio produktów, w tym innowacyjnych karm funkcjonalnych i specjalistycznych diet weterynaryjnych, które wcześniej były dostępne tylko na wybranych rynkach europejskich.
Z drugiej strony, zmniejszenie liczby niezależnych graczy może prowadzić do ograniczenia konkurencji cenowej w długim terminie. Międzynarodowe koncerny mogą także koncentrować się na standardowych produktach o wysokiej marży, kosztem niszowych produktów lokalnych. Właściciele zwierząt powinni być przygotowani na możliwe zmiany w dostępności ulubionych marek lokalnych oraz potencjalne dostosowania cenowe wynikające z globalnych strategii cenowych nowych właścicieli.
Wpływ na polskich producentów i dystrybutorów
Dla rodzimych producentów i dystrybutorów konsolidacja rynku oznacza nasilenie konkurencji oraz presję na innowacje i efektywność operacyjną. Mniejsze firmy będą musiały znaleźć swoją niszę rynkową lub rozważyć współpracę strategiczną z większymi graczami. Niektóre mogą zdecydować się na specializację w segmentach wysokomarżowych, takich jak karmy ekologiczne czy produkty dla zwierząt z alergiami pokarmowymi.
Jednocześnie konsolidacja może otworzyć nowe możliwości współpracy dla polskich firm w charakterze dostawców surowców, kopakera czy partnerów technologicznych. Międzynarodowe grupy często poszukują lokalnych partnerów znających specyfikę rynku i preferencje konsumentów. Polscy przedsiębiorcy, którzy potrafią dostosować się do nowej rzeczywistości rynkowej, mogą znaleźć atrakcyjne możliwości rozwoju w ramach większych struktur korporacyjnych.
Przyszłość branży pet food – trendy i wyzwania
Branża karmy dla zwierząt stoi u progu rewolucji technologicznej i produktowej, która fundamentalnie zmieni sposób myślenia o żywieniu zwierząt domowych. Karmy wegetariańskie i wegańskie, testowane już przez Vafo Group od 2023 roku, zyskują na popularności wśród świadomych ekologicznie właścicieli zwierząt. Personalizacja żywienia, oparta na analizie DNA zwierzęcia i jego indywidualnych potrzebach zdrowotnych, przestaje być science fiction i staje się realną ofertą rynkową.
Funkcjonalne dodatki zdrowotne, takie jak probiotyki, prebiotyki czy adaptogeny, coraz częściej pojawiają się w składzie karm premium. Technologie IoT w opakowaniach pozwalają monitorować świeżość produktu i dostarczać właścicielom informacji o optymalnym żywieniu ich pupili. Sztuczna inteligencja wspomaga projektowanie receptur dostosowanych do konkretnych ras, wieku i stylu życia zwierząt.
Regulacyjne wyzwania na horyzoncie
Nowe wymogi Unii Europejskiej dotyczące śladu węglowego produktów mogą dotknąć nawet 60 procent polskich producentów, którzy będą musieli zainwestować w bardziej ekologiczne procesy produkcji. Standardy dobrostanu zwierząt używanych w produkcji karmy stają się coraz bardziej restrykcyjne, co wymaga od producentów większej transparentności w łańcuchu dostaw i współpracy tylko z certyfikowanymi dostawcami.
Regulacje dotyczące opakowań i recyklingu również ewoluują w kierunku większej odpowiedzialności środowiskowej. Producenci będą musieli inwestować w biodegradowalne opakowania lub systemy zwrotne, co może znacząco wpłynąć na koszty produkcji. Firmy, które najszybciej dostosują się do nowych wymogów regulacyjnych, zyskają przewagę konkurencyjną na coraz bardziej świadomym ekologicznie rynku.
W erze globalizacji nie chodzi o walkę z zagranicznymi inwestycjami, ale o budowanie tak silnych polskich marek, które same staną się przedmiotem pożądania na międzynarodowych rynkach. Polska branża pet food ma ku temu wszelkie predyspozycje – od tradycji rolniczych po nowoczesne technologie produkcji, od rosnącego rynku wewnętrznego po silną pozycję eksportową. Przejęcie Azan przez Vafo może być początkiem nowego rozdziału, w którym polskie firmy będą partnerami, a nie tylko celami międzynarodowej konsolidacji.
Meta-description: Vafo przejmuje Azan – analiza kluczowej transakcji na polskim rynku pet food wartym 5 mld zł. Sprawdź konsekwencje dla właścicieli zwierząt.
